Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phương pháp giảm tiêu thụ đường trong bữa ăn hàng ngày

Bạn có biết, các nhà khoa học đã chứng minh đường có thể làm tổn hại não, gây nghiện hơn ma túy?

Phương pháp giảm tiêu thụ đường trong bữa ăn hàng ngày

Đường là một thành phần rất phổ biến trong các món ăn hàng ngày, cung cấp năng lượng cho cơ thể nhưng lại không mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Do vậy, cắt giảm đường trong chế độ ăn hàng ngày là một việc làm cần thiết.

Tiêu thụ quá nhiều đường là nguyên nhân gây ra hàng loạt bệnh từ sâu răng tới bệnh béo phì và nguy hiểm hơn là đái tháo đường type 2, bệnh tim mạch… Nhiều bệnh trong số những bệnh này diễn ra vào thời kỳ trưởng thành.

Giảm thiểu lượng đường nạp vào cơ thể là ưu tiên hàng đầu của các bậc cha mẹ đối với bữa ăn của con cái, tuy nhiên điều đó không chỉ đơn giản là thay thế bánh quy và soda bằng hoa quả hay nước uống thông thường. Việc loại bỏ một số thực phẩm chứa nhiều đường là một chuyện, nhưng có một sự thật là đường có thể được thêm vào nhiều loại đồ ăn hơn là bạn biết.

Theo Hướng dẫn Chế độ dinh dưỡng 2015 của Mỹ (2015 Dietary Guidelines), đường được cho thêm vào thực phẩm bao gồm đường, siro và các chất làm ngọt cao năng lượng khác. Đường thêm vào làm thực phẩm có vị ngọt và tăng thêm lượng calorie nhưng không hề có giá trị dinh dưỡng.

Trên nhãn thực phẩm, đường có thể xuất hiện dưới nhiều tên gọi – thực tế có trên 50 tên. Một số loại đường phổ biến nhất bao gồm: đường mía, nước mía ép đã bốc hơi, siro ngô, siro ngô giàu fructose, đường thô và đường rắn tinh thể. Ngoài ra còn có đường nâu, mật ong, siro lá phong và siro gạo lứt.

Hướng dẫn Chế độ dinh dưỡng 2015 khuyến cáo người Mỹ nên hạn chế lượng đường thêm vào thực phẩm không quá 10% nhu cầu năng lượng hàng ngày. Tức là vào khoảng 12 thìa canh (48 gram đường) trong một khẩu phần ăn khoảng 2.000 calorie hàng ngày. Tuy nhiên đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, do nhu cầu năng lượng chỉ cần từ 1.200 – 1.400 calorie mỗi ngày nên lượng đường tiêu thụ cần phải ít hơn nữa. Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nên cung cấp một lượng đường tương đương với 3 – 4 thìa canh mỗi ngày cho trẻ nhỏ, và từ 5 – 8 thìa canh cho thiếu niên và trẻ vị thành niên (mỗi một thìa canh chứa khoảng 4 gram đường, do vậy thực phẩm chứa 16 gram đường tương đương với 4 thìa canh).

Tuy nhiên thay vì sử dụng thìa để đong lượng đường nạp vào, cách tốt hơn là hãy hạn chế tiêu thụ các sản phẩm có chứa đường.

Các thực phẩm chứa nhiều đường cần tránh

Một số sản phẩm chứa đường chúng ta có thể dễ dàng nhận biết như là:

  • Đồ uống (soda, cà phê có đường và nước tăng lực)
  • Ngũ cốc có đường
  • Kẹo và sô cô la
  • Sữa chua có đường các vị
  • Các loại bánh nướng như bánh ngọt và bánh quy

Tuy nhiên một số sản phẩm khác cũng có thể chứa đường mà chúng ta khó nhận biết như là:

  • Ngũ cốc nguyên hạt
  • Bột yến mạch pha sẵn
  • Thực phẩm đông lạnh
  • Bánh yến mạch, bánh ngũ cốc
  • Nước sốt mỳ ống
  • Hoa quả sấy khô, hoa quả đóng hộp, nước ép trái cây
  • Đồ ăn cho trẻ em
  • Sốt đồ nướng, sốt cà chua, nước sốt salad và các loại gia vị khác

Mẹo nhỏ giúp bạn tránh được những thực phẩm chứa đường

Bước đầu tiên để hạn chế lượng đường tiêu thụ cho cả gia đình cần được thực hiện ngay tại cửa hàng thực phẩm. Hãy xem kỹ các nhãn thực phẩm xem chúng có được thêm chất làm ngọt hay không. Nếu có, hãy lựa chọn thay vào đó là các sản phẩm tốt cho sức khỏe. Lựa chọn để thay thế đường tốt nhất là các thực phẩm có vị ngọt tự nhiên như hoa quả tươi, nhiều loại rau có vị ngọt tự nhiên đặc biệt là ớt chuông, cà rốt và đậu Hà Lan.

Đối với đồ uống, các bậc cha mẹ nên lựa chọn nước khoáng và sữa tươi. Những loại đồ uống khác thường chứa các thành phần không tốt cho trẻ em như là caffeine, đường, chất tạo màu và chất làm ngọt nhân tạo.

Bạn cũng có thể giảm lượng đường từ đồ ăn bằng cách tự tay vào bếp chế biến các món ăn theo ý của mình. Hãy tự làm các loại bánh ngũ cốc, các loại nước sốt và các loại gia vị dùng cho các món nướng tại nhà, khi đó chính bạn sẽ có thể kiểm soát được các thành phần sử dụng, đặc biệt là đường. Hãy bắt đầu bằng cách cắt giảm lượng đường ở mức mà không ảnh hưởng đến vị của món ăn ví dụ như giảm 1/4 lượng đường so với công thức và thậm chí nhiều hơn nếu có thể.

Một loại thực phẩm rất phổ biến có đường khác chính là sữa chua các vị. Bạn có thể giảm lượng đường trong sữa chua ăn hàng ngày bằng cách trộn một nửa khẩu phần sữa chua có đường với nửa khẩu phần sữa chua trắng không đường. Cách này cũng có thể áp dụng với các loại ngũ cốc. Và như vậy, cả gia đình bạn sẽ dần dần quen với việc ăn đồ ăn ít ngọt.

Nói chung, hãy thiết lập một chế độ dinh dưỡng cân bằng giữa các loại thực phẩm tiêu thụ thay vì một chế độ ăn tuyệt đối không chứa đường. Hãy tăng cường ăn các loại rau và hoa quả hàng ngày và dành những loại bánh kẹo hay đồ ngọt khác cho những dịp đặc biệt. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sử dụng chất béo, muối và đường hợp lý cho bữa ăn của trẻ em

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm