Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lựa chọn probiotic cho bệnh tiêu chảy

Probiotic là những vi sinh vật có lợi đã được chứng minh có thể đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Do đó, những loại thực phẩm chức năng hoặc những thực phẩm giàu probiotic đã trở thành các phương pháp điều trị tự nhiên cho nhiều tình trạng bệnh, trong đó có tình trạng tiêu chảy.

Probiotic điều trị và dự phòng tiêu chảy như thế nào?

Ngoài việc có mặt trong các loại thực phẩm chức năng và một số loại thực phẩm, probiotic còn có mặt một cách tự nhiên trong đường ruột. Probiotic thực hiện rất nhiều chức năng quan trọng, ví dụ như duy trì chức năng miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng nhiễm trùng và bệnh tật. Các vi khuẩn đường ruột có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, như chế độ ăn, stress và việc dùng thuốc. Khi các vi khuẩn đường ruột bị mất cân bằng và sẽ dẫn đến các vấn đề về sức khoẻ như tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích và các triệu chứng như tiêu chảy.

WHO định nghĩa tiêu chảy là có trên 3 lần đi ngoài phân lỏng hoặc phân có nước trong vòng 24 giờ. Tiêu chảy cấp là tình trạng tiêu chảy kéo dài dưới 14 ngày trong khi tiêu chảy kéo dài là tình trạng tiêu chảy trên 14 ngày.

Bổ sung probiotic có thể giúp dự phòng một số loại tiêu chảy và giúp điều trị tiêu chảy bằng cách tái tạo và duy trì lợi khuẩn đường ruột.

Probiotic sẽ chống lại các vi khuẩn gây bệnh bằng cách cạnh tranh về dinh dưỡng với những vi khuẩn này,  làm tăng hệ miễn dịch và thay đổi môi trường đường ruột để các hoạt động của vi khuẩn gây bệnh bị hạn chế lại.

Các loại tiêu chảy đáp ứng với việc bổ sung probiotic

Tiêu chảy có rất nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm do nhiễm vi khuẩn hoặc virus, do sử dụng một số loại thuốc hoặc do phơi nhiễm với một số loại vi khuẩn trong khi đi du lịch. Nghiên cứu đã chứng minh, rất nhiều loại tiêu chảy đáp ứng tốt với việc bổ sung probiotic.

Tiêu chảy do nhiễm khuẩn

Tiêu chảy do nhiễm khuẩn có thể do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra. Có trên 20 loại vi khuẩn, virus và ký sinh trùng khác nhau có thể gây tiêu chảy, bao gồm Rotavirus, E.coli và Salmonella.

Tiêu chảy do nhiễm khuẩn phổ biến tại các quốc gia đang phát triển hơn và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị. Điều trị sẽ bao gồm bù nước, giảm thời gian nhiễm khuẩn và rút ngắn thời gian bị tiêu chảy.

63 nghiên cứu đã được tiến hành với hơn 8000 người đã đưa ra kết luận rằng probiotic có thể làm giảm thời gian bị tiêu chảy và giảm tần suất đi ngoài một cách an toàn ở cả trẻ em và người lớn bị tiêu chảy do nhiễm khuẩn. Trung bình, sử dụng probiotic sẽ có thời gian bị tiêu chảy ngắn hơn 25 giờ.

Tiêu chảy do sử dụng kháng sinh.

Tiêu chảy là một phản ứng phụ phổ biến của việc điều trị kháng sinh do kháng sinh sẽ gây ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột.

Sử dụng probiotic có thể giúp dự phòng tình trạng tiêu chảy do sử dụng kháng sinh vì probiotic sẽ giúp tái tạo lại các lợi khuẩn trong đường ruột.

17 nghiên cứu với hơn 3600 người đã chứng minh rằng tiêu chảy liên quan đến sử dụng kháng sinh xuất hiện phổ biến hơn ở những người không được bổ sung probiotic.

Trên thực tế, gần 18% số người ở nhóm chứng bị tiêu chảy liên quan đến sử dụng kháng sinh trong khi đó tỷ lệ này ở nhóm can thiệp chỉ là 8%. Nghiên cứu đi đến kết luận rằng probiotic, đặc biệt là Lactobacillus rhamnosus GG và Saccharomyces boulardii có thể làm giảm 51% nguy cơ tiêu chảy do sử dụng kháng sinh .

Tiêu chảy khi đi du lịch

Khi đi du lịch, bạn sẽ phải tiếp xúc với nhiều loại vi khuẩn “lạ” và do đó, có thể sẽ bị tiêu chảy.

Tiêu chảy khi đi du lịch được định nghĩa là đi ngoài phân lỏng trên 3 lần/ngày, đi kèm với các triệu chứng như đau bụng, xảy ra trong khi đi du lịch. Tiêu chảy khi đi du lịch ảnh hưởng tới 20 triệu người mỗi năm/

Tổng hợp từ 11 nghiên cứu chỉ ra rằng điều trị dự phòng bằng việc bổ sung probiotic có thể làm giảm tỷ lệ tiêu chảy khi đi du lịch. Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng chỉ điều trị với probiotic Saccharomyces boulardii sẽ làm giảm khoảng 21% nguy cơ bị tiêu chảy khi đi du lịch.

 

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Tiêu chảy do kháng sinh và các bệnh khác gây tiêu chảy là rất phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Viêm ruột hoại tử là một tình trạng bệnh xảy ra ở ruột và có thể xảy ra với hầu hết trẻ sơ sinh. Tình trạng này được đặc trưng bằng tình trạng viêm ở ruột và có thể dẫn đến tình trạng phát triển quá mức của vi khuẩn, từ đó có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng các tế bào ở ruột non và đại tràng. Tỷ lệ tử vong do viêm ruột hoại tử có thể lên tới 50%.

Một trong số các triệu chứng viêm ruột hoại tử là tiêu chảy nặng. Viêm ruột hoại tử thường cũng được sử dụng kháng sinh và có thể dẫn đến tiêu chảy do kháng sinh, từ đó, càng làm nặng thêm tình trạng bệnh.  Các nghiên cứu đã chứng minh rằng probiotic có thể giúp làm giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử và giảm nguy cơ tử vong ở trẻ sinh non. NGhiên cứu trên 5000 trẻ sinh ra trước 37 tuần chỉ ra rằng probiotic có thể làm giảm tỷ lệ viêm ruột hoại tử và làm giảm tỷ lệ tử vong chung ở trẻ. Một nghiên cứu khác kết luận rằng điều trị bằng probiotic có thể làm giảm tỷ lệ tiêu chảy do kháng sinh ở trẻ từ 1-18 tháng.Một số chủng probiotic, bao gồm Lactobacillus rhamnosus GG cũng có tác dụng điều trị tiêu chảy ở trẻ em.

Các loại probitic tốt nhất để điều trị tiêu chảy

Có hàng trăm chủng probiotic khác nhau, nhưng các nghiên cứu cho thấy bổ sung chỉ một số chủng mới có lợi ích chống lại tiêu chảy, bao gồm:

  • Lactobacillus rhamnosus GG(LGG): đây là chủng được bổ sung nhiều nhất. LGG là một trong số những loại probiotic có thể có hiệu quả trong việc điều trị tiêu chảy ở cả người lớn và trẻ em.
  • Saccharomyces boulardii: là một chủng nấm thường được sử dụng để điều trị tiêu chảy do nhiễm khuẩn và tiêu chảy do điều trị kháng sinh
  • Bifidobacterium lactis: loại probiotic này có thể tăng cường miễn dịch và bảo vệ ruột, giúp giảm mức độ và tần suất tiêu chảy ở trẻ em.
  • Lactobacillus casei: là một chủng probiotic khác đã được nghiên cứu có lợi ích chống lại tình trạng tiêu chảy. Một số nghiên cứu cho thấy chủng probiotic này có thể điều trị tình trạng tiêu chảy do kháng sinh và tiêu chảy do nhiễm khuẩn ở trẻ em và người trưởng thành.

Mặc dù các chủng probiotic khác cũng có thể hỗ trợ điều trị tiêu chảy nhưng những chủng trên đây là những chủng được nghiên cứu nhiều nhất về tác dụng này.

Probiotic được đo bằng đơn vị hình thành khuẩn lạc (Colony Forming Units –CFU) Đa số các sản phẩm bổ sung probitic có chứa từ 1-10 tỉ CFU trên 1 liều. Tuy nhiên, một số loại probiotic có chứa tới 100 tỉ CFU.

Phản ứng phụ liên quan đến sử dụng probiotic

Mặc dù probiotic thường được coi là an toàn cho cả trẻ em và người lớn, nhưng một số người vẫn gặp phải các phản ứng phụ của việc sử dụng probiotic. Những người dễ bị nhiễm trùng, ví dụ như những người vừa được phẫu thuật, trẻ sở sinh ốm nặng và những người bị bệnh mạn tính sẽ có nguy cơ gặp phải phản ứng phụ cao hơn như bị nhiễm trùng hệ thống, tiêu chảy, kích thích hệ miễn dịch quá mức, đau bụng, buồn nôn. Các phản ứng phụ ít nghiêm trọng hơn liên quan đến sử dụng probiotic thỉnh thoảng cũng xảy ra bao gồm đầy bụng, nấc, mẩn đỏ và táo bón.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: ​7 điều bạn cần biết trước khi bổ sung Probiotic

Ths. Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 03/09/2025

    Các bệnh tật thường gặp mùa mưa lũ và cách phòng ngừa

    Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.

  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

Xem thêm