Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thoái hóa điểm vàng

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có khoảng 1,8 triệu người trên 40 tuổi bị thoái hóa điểm vàng. Ước tính, đến năm 2020, sẽ có khoảng 2,95 triệu người sẽ mắc bệnh liên quan đến thoái thóa điểm vàng.

Thoái hóa điểm vàng

Thoái hóa điểm vàng xảy ra khi điểm vàng, cũng là phần trung tâm của võng mạc bị tổn thương. Tình trạng này dẫn đến mất thị lực phần trung tâm và mất đi khả năng nhìn cụ thể, chi tiết một vật nào đó. Có hai loại thoái hóa điểm vàng là thoái hóa điểm vàng khô và thoái hóa điểm vàng ướt. Cả hai loại thoái hóa này đều có thể ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng nhìn chi tiết của bạn.

Thoái hóa điểm vàng khô là dạng thoái hóa điểm vàng phổ biến hơn. Theo thống kê, khoảng 70-90% các trường hợp thoái hóa điểm vàng là dạng thoái hóa khô. Trong thoái hóa điểm vàng khô, võng mạc (lớp mô mỏng ở phần sau nhãn cầu) sẽ bắt đầu bị lão hóa. Điểm vàng nằm ở trung tâm của võng mạc. Điểm vàng bắt đầu trở nên mỏng hơn và bị tổn thương, dẫn đến sự mất ổn định ở tầm nhìn trung tâm của mắt bạn.

Thoái hóa điểm vàng ướt nghiêm trọng hơn và sẽ tiến triển nhanh hơn so với thoái hóa điểm vàng khô. Trong thoái hóa điểm vàng ướt, các mạch máu ở phía sau mắt sẽ bắt đầu bị rò rỉ, khiến máu rỉ vào điểm vàng.

Yếu tố nguy cơ của thoái hóa điểm vàng

Nguyên nhân của thoái hóa điểm vàng hiện vẫn chưa được biết rõ, nhưng khả năng là do gen. 70% nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng là do các yếu tố về gen gây ra.

Thoái hóa điểm vàng là bệnh rất thường gặp ở người trên 65 tuổi và người da trắng sẽ có nguy cơ cao hơn. Các yếu tố nguy cơ của dạng thoái hóa điểm vàng khô bao gồm hút thuốc lá, thừa cân, chế độ ăn uống không lành mạnh, bệnh tim mạch và mỡ máu cao.

Bị thoái hóa điểm vàng khô, có drusen và/hoặc mắc tình trạng viêm hệ thống sẽ làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa điểm vàng ướt của bạn.

Drusen

Một dấu hiệu sớm của nguy cơ thoái hóa điểm vàng chính là sự hình thành của drusen tại võng mạc. 

Drusen là những protein béo nhỏ màu trắng hoặc vàng, lắng cặn ở màng trong của võng mạc. Một số loại drusen sẽ nhỏ, cứng và cách xa nhau. Loại drusen này thường không cho thấy bạn bị thoái hóa điểm vàng. Nếu drusen mềm, nằm gần nhau và có kích thước lớn, thì bạn sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa điểm vàng và suy giảm thị lực nghiêm trọng.

Triệu chứng của thoái hóa điểm vàng khô

Triệu chứng của thoái hóa điểm vàng khô sẽ diễn biến từ từ. Một hoặc cả hai mắt của bạn có thể sẽ bị ảnh hưởng. Bạn sẽ không thực sự nhận ra vấn đề ở mắt của mình cho tới khi đi khám mắt.

Bạn sẽ thấy rằng, mình cần tăng cường độ ánh sáng lên mới có thể đọc sách được. Khi bước vào một không gian có ánh sáng yếu, mắt bạn sẽ cần một khoảng thời gian nhất định mới có thể thích nghi được.

Các chữ trên trang giấy có thể sẽ trở nên mờ hơn. Việc nhận diện khuôn mặt, màu sắc trên giấy sẽ trở nên khó khăn với bạn hơn. Thông thường, thị lực vùng trung tâm của bạn sẽ trở nên mơ hồ hơn, và có thể là bị “méo mó”. Trong giai đoạn muộn của thoái hóa điểm vàng, bạn sẽ thấy ảo giác của các dạng hình học, hoặc thậm chí là ảo giác về con người xuất hiện.

Viện Mắt Quốc gia Hoa Kỳ định nghĩa 3 giai đoạn của thoái hóa điểm vàng khô như sau:

  • Giai đoạn sớm: Một số drusen nhỏ và trung bình sẽ xuất hiện. Bạn sẽ nhận thấy mình bị suy giảm thị lực hoặc xuất hiện các triệu chứng ở mức độ ít.
  • Giai đoạn giữa: Rất nhiều drusen với kích thước trung bình và một vài drusen với kích thước lớn xuất hiện. Một số người vẫn sẽ nhận thấy triệu chứng ở giai đoạn này, nhưng một số người khác bắt đầu sẽ có những điểm nhìn mở ở vùng thị lực trung tâm. Bạn sẽ bắt đầu nhận thấy rằng bạn cần nhiều ánh sáng hơn mới có thể đọc được sách.
  • Giai đoạn muộn: Nhiều drusen có kích thước lớn bắt đầu xuất hiện. Bên trong điểm vàng, các tế bào nhạy cảm với ánh sáng bắt đầu bị tổn thương, dẫn đến những điểm mờ ngày càng nhiều và lan rộng ở vùng thị lực trung tâm.
Những gì người bị thoái hóa điểm vàng nhìn thấy (thị lực trung tâm bị mờ)

Triệu chứng của thoái hóa điểm vàng ướt

Thoái hóa điểm vàng khô có thể tiến triển thành thoái hóa điểm vàng ướt ở bất cứ giai đoạn nào. Các mạch máu bất thường sẽ phát triển phía sau điểm vàng và khiến máu bị rò rỉ. Hậu quả là tình trạng sưng phù sẽ gây tổn thương điểm vàng và võng mạc.

Trong giai đoạn sớm của thoái hóa điểm vàng khô, khi nhìn các đường thẳng, bệnh nhân sẽ thấy chúng có dạng gợn sóng hoặc méo mó. Để chẩn đoán, bác sỹ thường sử dụng một tấm lưới. Vì khi nhin vào tấm lưới, sự lượn sóng hoặc xoắn của các đường thẳng sẽ được người bệnh nhận thấy rõ ràng hơn.

Trong thoái hóa điểm vàng ướt, rất nhiều triệu chứng tương tự với thoái hóa điểm vàng khô sẽ xuất hiện, ví dụ như nhìn mờ và cần nhiều ánh sáng hơn mới đọc được sách. Sự phát triển của các triệu chứng thường sẽ nhanh hơn và bệnh cũng sẽ tiến triển nhanh hơn. Trong thoái hóa điểm vàng ướt, suy giảm thị lực sẽ rất rõ rệt và xảy ra rất nhanh, do vậy, điều trị kịp thời để làm chậm quá trình tiến triển của bệnh là rất quan trọng.

Những gì người bệnh thoái hóa điểm vàng ướt nhìn thấy khi nhìn vào một tấm lưới

Bác sỹ có thể giúp gì cho bạn?

Thoái hóa điểm vàng có thể sẽ rất đáng sợ. Mất đi thị lực là vấn đề không một ai muốn đối mặt cả. Nhưng, bằng việc điều trị kịp thời với sự hỗ trợ của kỹ thuật hiện đại, bạn có thể bảo toàn được thị lực của mình và sống một cuộc sống trọn vẹn, kể cả khi đã bị mất đi một phần thị lực.

Nếu bạn nhận thấy mình bị thay đổi thị lực, hãy đến gặp bác sỹ ngay lập tức. Thoái hóa điểm vàng khô có thể sẽ tiến triển chậm hơn bằng việc kết hợp sử dụng vitamin như vitamin A, C, E, kẽm và đồng. Những  thay đổi về chế độ ăn, ví dụ như chế độ ăn ít chất béo và kiểm soát tốt bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch cũng có thể có ích cho bệnh thoái hóa điểm vàng. Bổ sung axit béo omega 3 cũng có thể có ích cho tình trạng viêm.

Thoái hóa điểm vàng ướt có thể được điều trị bằng việc dùng thuốc để làm chậm quá trình phát triển của các mạch máu. Phẫu thuật cũng có thể được áp dụng để cải thiện thị lực bằng cách cấy một số loại giác mạc đặc biệt.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 9 yếu tố nguy cơ gây thoái hóa điểm vàng

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm