Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ trong mùa xuân

Mùa xuân đang tới, đồng nghĩa với việc mùa dị ứng đang đến gần. Trên thực tế, mùa xuân là mùa thường gắn với bệnh dị ứng và các vấn đề về dị ứng nhiều nhất trong năm, so với các mùa khác. Dưới đây là một vài hướng dẫn để bạn hiểu rõ hơn về các bệnh dị ứng, làm thế nào để phát hiện, điều trị các bệnh dị ứng với thuốc không cần kê đơn và dự phòng các bệnh dị ứng trong mùa xuân ra sao.

Lý do khiến cho các bệnh dị ứng tăng lên trong mùa xuân là bởi tất cả cây cối đều sẽ nở hoa trong mùa xuân, và phấn hoa sẽ được gió mang đi khắp nơi, và có thể sẽ xâm nhập vào mũi, mắt, phổi của chúng ta. Các tế bào miễn dịch tại các vùng này sẽ phản ứng lại với phấn hoa và làm giải phóng ra histamine, một loại chất hóa học khiến dịch rò rỉ ra từ trong dòng máu, vào các mô. Tại mũi, histamine gây ra tình trang sưng và chảy dịch. Tại mắt, histamine gây ra tình trạng đỏ và chảy nước mắt, tại phổi, histamine gây sưng phổi, khò khè và tiết dịch ở phổi. Histamine cũng là nguyên nhân của tình trạng ngứa ở mắt, mũi, họng khi bị dị ứng trong mùa xuân.

DỊ ỨNG TẠI MŨI

Trong số tất cả các tình trạng dị ứng, thì dị ứng tại mũi là dạng dị ứng thường gặp nhất. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

  • Ngạt mũi
  • Chảy nước mũi (dịch trong)
  • Ngứa mũi
  • Ngứa họng và chảy dịch ở mũi sau
  • Hắt xì hơi nhiều lần
  • Quầng thâm mắt
  • Ho kéo dài, thường khò khè

Làm thế nào để phân biệt được tình trạng dị ứng và bệnh cảm lạnh thông thường?

Bạn có thể nhận thấy rằng, trong vài ngày gần đây, con bạn bị chảy nước mũi. Trẻ có thể bắt đầu hắt xì, thỉnh thoảng ho vài tiếng và thường xuyên phải xì mũi. Và bạn tự hỏi rằng: Liệu có phải trẻ bị dị ứng hay không? Hay chỉ đơn giản là trẻ đang bị cảm lạnh?

Rất nhiều bậc phụ huynh có cùng thắc mắc tương tự. Trên thực tế, trong giai đoạn sớm của các triệu chứng này, thì không cần thiết phải phân biệt xem đó là do dị ứng hay do cảm lạnh, bởi cả 2 tình trạng này đều không cần phải sử dụng kháng sinh và trẻ không cần phải đi khám.

Nếu bạn thực sự muốn biết trẻ bị dị ứng hay chỉ bị cảm lạnh thông thường, thì bạn phải đợi xem các triệu chứng liệu có kéo dài hơn 1-3 tháng hay không, và đây gần như là dấu hiệu chỉ báo quan trọng nhất của tình trạng dị ứng. Thường thì trẻ em sẽ rất hay bị ho và bị cảm lạnh, một vài trẻ còn bị cảm lạnh lặp lại nhiều lần trong mùa đông, và tình trạng cảm lạnh tái phát này rất dễ bị nhầm là dị ứng. Tuy nhiên, trước khi bạn đưa trẻ đi điều trị dị ứng, bạn nên đợi khoảng 2-3 tháng. Dị ứng nhẹ hoặc cảm lạnh tái phát thường sẽ tự biến mất trong khoảng thời gian này, do vậy, can thiệp để điều trị là không cần thiết.  Bạn có thể giúp làm giảm nhẹ triệu chứng của trẻ bằng việc sử dụng các loại thuốc không cần kê đơn, nếu cảm thấy cần thiết. Trường hợp duy nhất trẻ cần được đi khám ngay trong vòng 1 tháng đầu sau khi triệu chứng xuất hiện là khi trẻ sơ sinh bị dị ứng thực phẩm hoặc dị ứng sữa mẹ, sữa công thức.

Điều trị dị ứng

Bước 1: không điều trị gì cả

Nếu các triệu chứng của trẻ nhẹ và không gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, thì bạn không cần thiết phải cho trẻ uống bất cứ loại thuốc nào cả.

Bước 2: nước muối xịt mũi

Nếu các triệu chứng của trẻ gây ra một vài vấn đề nho nhỏ, thì bạn chỉ cần xịt nước muối vào mũi trẻ vài lần một ngày để rửa sạch các tác nhân gây dị ứng và yêu cầu trẻ xì mũi thường xuyên.

Bước 3: thuốc chống ngạt mũi không kê đơn và/hoặc antihistamine

Nếu các triệu chứng khiến trẻ cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, và nếu việc xịt nước muối không hiệu quả, bạn có thể thử các cách sau đây:

  • Antihistamine không cần kê đơn: có thể được sử dụng để điều trị tình trạng ngứa, hắt hơi, chảy nước mũi, chảy nước mắt và ngứa họng. Antihistamine cũng có thể được sử dụng để chống ngạt mũi. Antihistamine có thể có dưới dạng dung dịch, thuốc nhai và viên uống, thường sẽ an toàn cho trẻ từ 6 tháng trở lên và có hiệu quả trong vòng 6-12 giờ.
  • Thuốc chống ngạt mũi: loại thuốc này không chống lại được tác dụng của histamine trong bệnh dị ứng nhưng có thể cải thiện được tình trạng ngạt mũi đi kèm với dị ứng. Thuốc chống ngạt mũi đặc biệt hữu ích nếu sử dụng phối hợp với antihistamine nếu triệu chứng dị ứng chủ yếu của trẻ là ngạt mũi. Thuốc chống ngạt mũi có thể có dưới dạng riêng biệt hoặc phối hợp với antihistamine. Phản ứng phụ của thuốc chống ngạt mũi thường rất hiếm gặp, nhưng nếu có có thể là bồn chồn và tăng động
  • Phối hợp antihistamine/thuốc chống ngạt mũi
  • Thuốc xịt mũi cromolyn: có tác dụng tương tự antihistamine, tác dụng trực tiếp lên mũi. Phản ứng phụ bao gồm ngứa ngáy thoáng qua và hắt hơi.

Vì các loại thuốc xịt mũi thường mất từ 1-2 tuần mới bắt đầu phát huy tác dụng, nên nếu bạn chỉ cho trẻ sử dụng thuốc xịt mũi trong 1 ngày rồi thôi thì sẽ không có hiệu quả gì cả.

Bước 4: thuốc kê đơn

Antihistamine kê đơn: một số loại thuốc thuộc dạng này hiện nay được chấp nhận sử dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Loại thuốc kê đơn này thường có tác dụng kéo dài trong vòng 12-24 giờ. Khuyến cáo rằng bạn nên cho trẻ thử sử dụng các loại thuốc không cần kê đơn trước, sau đó, nên hỏi ý kiến bác sỹ về các loại thuốc kê đơn nếu cần thiết. Phản ứng phụ bao gồm đau đầu, khô miệng, chóng mặt và đau bụng.

Thuốc xịt mũi có chứa steroid: được chấp nhận sử dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Steroid xịt mũi là thuốc cần được kê đơn và có dưới dạng xịt mũi hoặc khí khô. Phản ứng phụ: kích ứng mũi, khô mũi, chảy máu mũi, sưng họng, ho và đau đầu.

Dự phòng dị ứng

Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị dị ứng theo mùa do phấn hoa, dưới đây là một vài cách bạn có thể thực hiện để làm giảm thiểu tối đa việc tiếp xúc với phấn hoa của bạn:

  • Giữ trẻ ở trong nhà vòa những ngày nhiều gió trong mùa xuân bởi đây là những ngày tỷ lệ lượng phấn hoa trong gió rất cao.
  • Không để trẻ chơi ở các cánh đồng có hoa hoặc cỏ cao
  • Đóng cửa sổ trong suốt các mùa mà trẻ bị dị ứng để phấn hoa không bay vào nhà.
  • Giặt mũi và áo khoác thường xuyên trong mùa xuân
  • Rửa tay và tắm rửa sạch sẽ cho trẻ trước giờ đi ngủ
  • Không phơi quần áo của trẻ ở ngoài trời vì có thể sẽ bị dính phấn hoa

Lượng phấn hoa thường sẽ cao nhất vào buổi sáng sớm và chiều muộn. Do vậy, hạn chế thời gian chơi của trẻ vào buổi sáng sớm và chiều muộn trong mùa dị ứng.

ĐAU MẮT ĐỎ

Rất nhiều trẻ đi học về và xuất hiện triệu chứng đỏ mắt, kích ứng, ngứa mắt và thường bị nghi ngờ là bị đau mắt đỏ. Tuy nhiên, bạn cần chú ý rằng, vào thời điểm này trong năm, đa số các trường hợp “đau mắt đỏ” thường là do dị ứng nhiều hơn, chứ không phải là do nhiễm trùng, và do vậy, thường sẽ không lây lan.

Làm thế nào để biết đau mắt đỏ do dị ứng hay nhiễm trùng?

  • Vi khuẩn: nếu mắt đỏ và có dịch màu vàng hoặc xanh chảy ra trong suốt cả ngày và vào ban đêm, thì vi khuẩn có thể sẽ là nguyên nhân. Mí mắt cũng có thể sẽ bị sưng lên, 1 hoặc 2 bên mắt có thể sẽ bị ảnh hưởng.
  • Virus: khi mắt trẻ rất đỏ, nhưng không chảy dịch hoặc chỉ có một lượng nhỏ dịch chảy ra khi trẻ mới ngủ dậy, thì đó có thể là tình trạng đau mắt đỏ do virus. Đau mắt đỏ cho virus thường ảnh hưởng cả 2 mắt.
  • Dị ứng: đau mắt đỏ do dị ứng thường sẽ xuất hiện theo mùa, đa phần là vào mùa xuân. Mắt trẻ thường sẽ bị đỏ và thường xuyên chảy nước mắt, thỉnh thoảng có thể sẽ chảy dịch màu trắng và thường sẽ bị ngứa. Đau mắt đỏ thường sẽ ảnh hưởng đến cả 2 bên mắt.
  • Vật lạ trong mắt: một hạt cát hoặc bụi bẩn găm vào phía dưới mi mắt có thể gây đỏ mắt, chảy nước mắt, đau, chảy dịch và thường chỉ ảnh hưởng đến 1 bên mắt.

Điều trị đau mắt đỏ do dị ứng

  • Chườm lạnh: chườm khăn sạch, ẩm và lạnh lên mắt và nhẹ nhàng lau đi phần dịch chảy ra từ mắt, nếu có.
  • Muối nhỏ mắt: hoặc nước mắt nhân tạo có thể làm dịu mắt cho dù nguyên nhân gây khó chịu ở mắt là gì. Muối và nước mắt nhân tạo cũng có thể rửa sạch bất cứ loại phấn hoa nào bị vướng trong mắt.
  • Dùng thuốc: thuốc nhỏ mắt điều trị dị ứng: có cả dưới dạng thuốc kê đơn và không kê đơn

Có cần đưa trẻ đến gặp bác sỹ hay không?

Nếu triệu chứng của trẻ nhẹ và có thể kiểm soát được bằng các biện pháp điều trị ở trên, thì bạn không cần thiết phải đưa trẻ đến gặp bác sỹ. Nếu triệu chứng nghiêm trọng hoặc không cải thiện với những biện pháp điều trị ở trên, thì bạn nên đến gặp bác sỹ.

VIÊM XOANG

Mặc dù mùa đông thường được coi là mùa của bệnh viêm xoang nhưng rất nhiều người bị dị ứng tại mũi sẽ xuất hiện các triệu chứng nặng hơn tại xoang. Và nhiều người thường sẽ gặp khó khăn trong việc phân biệt tình trạng viêm xoang do dị ứng nặng hay viêm xoang thực sự. Dưới đây là một số cách phân biệt:

Viêm xoang: xảy ra khi vi khuẩn hình thành trong mũi và gây viêm.Thường sẽ mất khoảng 10 ngày để lượng vi khuẩn có thể nhân lên đủ nhiều để gây ra nhiệu trứng. Dấu hiệu của viêm xoang bao gồm:

  • Chảy dịch xanh ở mũi trong vòng hơn 10 ngày
  • Đau đầu do xoang
  • Đau răng
  • Chảy dịch xanh từ mắt
  • Ho
  • Sốt
  • Mệt mỏi

Nếu trẻ xuất hiện triệu chứng đầu tiên trong vòng hơn 10 ngày, kèm theo đó là 3-5 triệu chứng ở phía dưới, thì đó có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm xoang.

Dị ứng tại mũi: triệu chứng bao gồm ngạt mũi, chảy nước mũi trong suốt, đau đầu nhẹ, ngứa mũi, ho nhẹ và hắt hơi. Dị ứng thông thường thường se xkhôgn sốt và không ho dữ dội. Nếu trẻ mệt mỏi thì triệu chứng thường sẽ rất nhẹ. Nếu trẻ chảy dịch màu xanh ở mũi thì thường nhẹ và thỉnh thoảng mới xuất hiện.

Theo khuyến cáo mới nhất của CDC và Viện Nhi khoa Hoa Kỳ, không nên sử dụng kháng sinh cho các trường hợp viêm xoang nhẹ hoặc thậm chí là viêm xoang ở mức độ trung bình. Tình trạng này thường sẽ tự biến mất mà không cần sử dụng kháng sinh.

HEN DỊ ỨNG

Mặc dù mùa đông là mùa nhiều người bị hen nhất, nhưng mùa xuân cũng là mùa có rất nhiều yếu tố xuất hiện và có thể gây ra cơn hen ở những trẻ bị hen suyễn. Nếu trẻ thường xuyên bị tức ngực, khò khè, ho vào ban đêm hoặc giảm khả năng hoạt động trong những tháng mùa xuân, bạn nên trao đổi với bác sỹ về việc sử dụng các biện pháp dự phòng.

Nếu mùa xuân là mùa dị ứng của trẻ, thì bạn nên hạn chế thời gian tiếp xúc với phấn hoa của trẻ bằng các cách như đã đề cập ở trên.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dị ứng ở trẻ em

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Askdrsears
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm