Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nghe, nhìn và các giác quan ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có vẻ chỉ biết ăn, ngủ và đi vệ sinh. Nhưng nếu bạn chú ý đến cách con phản ứng với những thứ như ánh sáng, tiếng ồn và những va chạm nhẹ, bạn có thể thấy các giác quan đang liên tục hoạt động và phát triển.

Nghe, nhìn và các giác quan ở trẻ sơ sinh

Con tôi có thể nhìn thấy những gì?

Con bạn nhìn thấy mọi vật rõ nhất trong khoảng 20 đến 30 cm. Đây là khoảng cách hoàn hảo để đôi mắt trẻ nhìn mẹ hoặc bố (trẻ rất thích làm điều này). Với khoảng cách xa hơn, một bé sơ sinh chỉ thấy hình mờ vì trẻ chỉ có tầm nhìn gần. Khi sinh ra, thị lực của một trẻ sơ sinh ở khoảng 20/200 đến 20/400.

Mắt của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với ánh sáng, nên có khả năng mở mắt trong ánh sáng yếu. Đừng lo nếu mắt của con bạn dường như bị lác hay nhìn nhầm hướng. Điều này là bình thường cho đến khi tầm nhìn của con được cải thiện và các cơ mắt thuần thục.

Hãy đưa cho con nhiều thứ hấp dẫn để con nhìn. Ngoài khuôn mặt người thì màu sắc sặc sỡ, mô hình tương phản và chuyển động là những thứ trẻ thích nhìn nhất. Một bức tranh đen trắng hay đồ chơi sẽ làm con bạn thích thú lâu hơn những đồ vật hay bức tranh có quá nhiều màu sắc giống nhau.

Khi ở trạng thái tĩnh, con bạn có khả năng theo dõi những chuyển động chậm trên khuôn mặt bạn hay của một vật.

Con tôi có thể nghe thấy gì?

Trẻ sơ sinh đã có thể nghe thấy âm thanh từ khi trong bụng mẹ. Nhịp tim của mẹ, tiếng kêu hệ tiêu hóa của mẹ, thậm chí cả tiếng nói của người mẹ cũng như những người thân là một phần trong thế giới của bé trước khi chào đời.

Khi con được sinh ra, những âm thanh bên ngoài thế giới trở nên to và rõ ràng hơn. Trẻ có thể bị giật mình bởi tiếng sủa bất ngờ của chú chó ở bên hay cảm thấy êm dịu bởi âm thanh của máy sấy quần áo hoặc tiếng vo vo của máy hút bụi.

Để ý xem con đáp trả âm thanh của bạn thế nào. Giọng nói của con người, đặc biệt của bố và mẹ là thứ “âm nhạc” mà trẻ yêu thích. Con của bạn cũng biết rằng bạn là nguồn thức ăn, hơi ấm và sự âu yếm. Nếu con khóc khi đang nằm nôi, hãy xem tiếng nói của bạn làm con yên lặng nhanh đến mức nào. Hãy xem sự gần gũi mà con bạn nghe được khi bạn nói hay hát bằng thanh âm yêu thương.

Hầu hết trẻ sơ sinh đều được kiểm tra thính giác trước khi xuất viện. Nếu con bạn không được kiểm tra thì một lần kiểm tra thính giác là rất quan trọng trong tháng đầu tiên của cuộc đời. Hầu hết trẻ sinh ra bị khiếm thính sẽ được chẩn đoán qua kiểm tra thính giác.

Con tôi có thể nếm hay ngửi được không?

Trẻ sơ sinh có thể nếm, ngửi và thích vị ngọt hơn là vị đắng. Ví dụ, trẻ sơ sinh sẽ chọn một bình nước vị ngọt để hút nhưng sẽ quay đi hay khóc nếu phải nếm gì đó đắng hay chua. Tương tự, trẻ sơ sinh sẽ hướng về mùi hương chúng thích và quay đi khi gặp mùi kinh khủng.

Mặc dù vị ngọt được yêu thích hơn, sở thích này sẽ tiếp tục phát triển cho đến năm đầu của cuộc đời. Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn của người mẹ ảnh hưởng đến hương vị của sữa mẹ. Những hương vị đầu tiên này có thể giúp định hình hương vị yêu thích sau này. Ví dụ, một người mẹ ăn thức ăn có vị cay khi đang cho con bú có khả năng có một đứa con lớn lên và yêu thích thức ăn cay.

Trong thời kì này, sữa mẹ hoặc sữa công thức sẽ đáp ứng đầy đủ cho con bạn.

Tại sao tiếp xúc quan trọng?

Tiếp xúc rất quan trọng với một trẻ sơ sinh. Với mỗi lần chạm, con bạn sẽ tìm hiểu về cuộc sống và môi trường xung quanh.

Khi ở trong bụng mẹ, con bạn được giữ ấm và được bảo vệ, nhưng sau khi sinh chúng phải đối mặt với cảm giác lạnh lần đầu tiên, chà xát vào chiếc cũi cứng hay cảm nhận được viền cứng của đường may phía trong quần áo. Hãy chắc chắn con bạn cảm nhận được một thế giới mềm mại bằng cách cho con mặc quần áo, chăn mềm mại, những nụ hôn dịu dàng, cái ôm thoải mái và sự chăm sóc đầy yêu thương.

Tôi có nên lo lắng?

Nếu bạn muốn bảo đảm rằng các giác quan của con hoạt động bình thường, bạn có thể thực hiện một vài bài kiểm tra khoa học cho mình.

Khi trẻ ở trạng thái tĩnh mà không có bất kì yếu tố gây sao nhãng nào, con bạn có nhìn vào bạn hay đồ chơi không? Nếu mắt của con bạn bị lác đi không phải trong thời gian ngắn, hãy hỏi ý kiến bác sỹ. Cũng nên nói với bác sĩ nếu mắt của con xuất hiện sự mờ đục hay màng hoặc nếu bạn để ý thấy chuyển động không bình thường của mắt.

Hầu hết trẻ sơ sinh sẽ giật mình bởi một tiếng động to ngay bên cạnh. Cách khác để đảm bảo con bạn nghe tốt: con bạn có bình tĩnh lại khi nghe giọng của bạn? Con bạn có quay về hướng có tiếng ồn? Con có phản ứng với khúc hát ru nhẹ nhàng hay những loại âm nhạc khác?

Cho dù con bạn vượt qua kiểm tra thính giác, hãy báo với bác sĩ nếu bạn nghi ngại về khả năng nghe của con. Vấn đề tiềm ẩn được phát hiện càng sớm, sẽ càng được điều trị tốt hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hăm tã ở trẻ nhỏ

CTV Thu Hiền - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Kidshealth
Bình luận
Tin mới
  • 27/08/2025

    Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?

    Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?

  • 27/08/2025

    Tại sao ngón chân của bạn bị tê?

    Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.

  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

Xem thêm