Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lecithin và tắc ống dẫn sữa

Tắc ống dẫn sữa rất hay gặp khi đang cho con bú. Đó là hiện tượng sữa không chảy đều từ vú mẹ hoặc bị tắc do có quá nhiều áp lực ở bên trong vú.

Sữa có thể sẽ chảy ngược hoặc tích tụ lại trong ống dẫn sữa, gây ra cảm giác như có một khối u nhỏ ở trong vú, khiến nhiều bà mẹ cảm thấy đau tức và không thoải mái. Hiện tượng tắc sữa nếu để lâu có thể khiến bà mẹ đau, sốt, viêm tuyến vú và có thể mất sữa hoặc không đủ sữa cho con bú.

Tắc ống dẫn sữa có thể do các nguyên nhân

Các nguyên nhân từ phía bà mẹ: không vắt hết sữa ra sau khi cho con bú, mẹ có quá nhiều sữa, mẹ nằm sấp khi ngủ, mẹ mặc áo ngực quá chật, mặc áo bó sát hoặc đeo dây an toàn trong thời gian quá dài.

Nguyên nhân từ phía em bé: bé mút vú không tốt hoặc gặp vấn đề về ăn uống.

Bênh cạnh đó, đột ngột cai sữa cho em bé khi đang trong thời kỳ bú mẹ cũng là nguyên nhân hay gặp gây tắc ống dẫn sữa. Hoặc bị viêm tuyến vú không khắc phục kịp thời sẽ khiến tình trạng viêm nặng hơn và tắc ống dẫn sữa.

Lecithin và tắc ống dẫn sữa

Lecithin là gì?

Lecithin là một chất dinh dưỡng tự nhiên, được tìm thấy trong các thực phẩm sau:

  • Lòng đỏ trứng gà: đây là thực phẩm có nhiều Lecithin nhất. Do vậy, theo kinh nghiệm dân gian, bà mẹ sau sinh hay ăn trứng gà để bổ máu và có nhiều sữa cho con bú.
  • Đậu nành
  • Ngũ cốc nguyên hạt
  • Các loại đậu
  • Thịt đỏ, nội tạng động vật, đặc biệt là gan
  • Sữa bò, dê, bao gồm cả sữa mẹ

Lecithin được bổ sung vào trong rất nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, ví dụ như trong chocolate, salad và bánh nướng, với vai trò như một chất phụ gia thực phẩm, do lecithin là một chất có thể giữ chất béo và dầu trong trạng thái nhũ hóa. 

Lợi ích của lecithin

Lecithin là một phospholipid, tức là trong cấu tạo có cả các thành phần kỵ nước và cả thành phần ái nước. Lecithin được cho là giúp ngăn chặn tình trạng tắc ống dẫn sữa bằng cách làm tăng lượng axit béo không bão hòa đa trong sữa và làm giảm độ kết dính trong sữa.

Lecithin được coi là một cách giúp ngăn chặn tình trạng tắc ống dẫn sữa mà không để lại bất cứ biến chứng nào. Tắc ống dẫn sữa có thể rất đau đớn và không thoải mái cho cả mẹ và bé. Em bé có thể trở nên quấy khóc nếu dòng sữa mẹ chảy ra chậm hơn so với bình thường.

Bao nhiêu lecithin là đủ?

Lecithin có trong rất nhiều loại thực phẩm tự nhiên như nội tạng động vật, thịt đỏ và trứng. Vì vậy, nếu chế độ ăn của bạn khi đang cho con bú đầy đủ và cân bằng, bạn sẽ không lo thiếu lecithin và không cần phải bổ sung thêm từ thuốc hoặc thực phẩm chức năng.

Tuy nhiên, những loại thực phẩm giàu lecithin này thường cũng chứa thành phần chất béo bão hòa rất cao và cholesterol. Ngoài việc dự phòng các bệnh tim mạch và béo phì, rất nhiều phụ nữ ngày nay còn ăn kiêng bằng các chế độ ăn ít cholesterol, ít calo, đồng nghĩa với việc có nguy cơ cao thiếu lecithin, ngay cả khi đang cho con bú. 

Tuy nhiên, may mắn là có rất nhiều thực phẩm chức năng bổ sung lecithin. Chưa có một khuyến nghị chính thức về liều dùng lecithin hàng ngày, cũng như chưa có một khuyến cáo nào về liều uống bổ sung thực phẩm chức năng có chứa lecithin. Theo Hiệp hội Nuôi con bằng sữa mẹ Canada, lecithin có thể được sử dụng với liều 1.200mg, 4 lần/ngày để ngăn chặn tình trạng thường xuyên tắc ống dẫn sữa.

Làm sao để khắc phục tình trạng tắc ống dẫn sữa?

Đa số các trường hợp tắc ống dẫn sữa sẽ tự biến mất trong vòng 1-2 ngày. Tuy nhiên, bất cứ khi nào người phụ nữ bị tắc ống dẫn sữa thì nguy cơ viêm vú cũng sẽ tăng lên.

Nếu bạn có các triệu chứng giống cúm, ví dụ như sốt hay ớn lạnh, cùng với việc xuất hiện u cục ở vú, sờ vào nóng và đỏ, có nhiều khả năng bạn đã bị viêm tuyến vú và hãy đến gặp bác sỹ ngay lập tức. Bạn sẽ cần phải uống kháng sinh để loại bỏ tình trạng nhiễm trùng. Nếu không được điều trị, viêm vú có thể sẽ dẫn đến áp xe vú. Áp xe sẽ đau đớn hơn và phải được xử lý ngay bởi bác sỹ bằng cách chích, rạch hoặc nạo áp xe.

Nếu bạn hay bị tắc ống dẫn sữa, hãy hỏi ý kiến bác sỹ về việc sử dụng thực phẩm chức năng hoặc các viên uống bổ sung lecithin.
Bạn có thể thực hiện các cách sau để dự phòng tình trạng tắc ống dẫn sữa, bao gồm:
  • Để em bé bú hết sữa ở một bên vú rồi mới chuyển sang cho bú bên còn lại. Nếu bé bú không hết, hãy vắt hết sữa còn trong vú sau khi bé bú xong.
  • Đảm bảo rằng em bé ngậm núm vú và mút vú đúng cách trong suốt khoảng thời gian bú mẹ
  • Thay đổi tư thế đa dạng hơn mỗi lần cho bé bú để đảm bảo bé bú hết sữa
  • Ăn chế độ ăn ít chất béo bão hòa
  • Uống nhiều nước
  • Mặc áo lót hỗ trợ tốt, vừa vặn. Tránh sử dụng các đồ bó chặt, dây đeo, đai nịt... khi đang cho con bú

Bổ sung Lecithin có nguy cơ gì không?

Lecithin là một chất tự nhiên và cũng là một thành phần có trong sữa mẹ. Đó cũng là một chất phụ gia thực phẩm tương đối phổ biến, do vậy, có thể là bạn đang tiêu thụ lecithin rất nhiều mà bạn không biết. Không có chống chỉ định nào được đưa ra với phụ nữ đang cho con bú và lecithin được Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ - FDA coi là tương đối an toàn  - “generally recognized as safe” (GRAS).

Cho đến nay, cũng chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh mức độ an toàn và hiệu quả của việc sử dụng lecithin để tránh tắc ống dẫn sữa khi cho con bú cả, theo Viện Sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ. Do vậy bạn chỉ bổ sung Lecithin theo hướng dẫn của bác sỹ.

Mỗi loại sản phẩm thực phẩm chức năng có chứa lecithin lại chứa một hàm lượng lecithin khác nhau trong mỗi viên uống, do vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đã đọc kỹ nhãn sản phẩm trước khi sử dụng lecithin, hay bất cứ loại thực phẩm chức năng nào khác. Hãy nhớ, luôn hỏi ý kiến bác sỹ trước khi bắt đầu sử dụng bất cứ loại thực phẩm chức năng nào trong khi mang thai hoặc khi đang cho con bú.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các tư thế cho con bú tốt nhất

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm