Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

13 sai lầm thường gặp khi sử dụng thuốc giảm đau - phần 2

Khoảng 35% dân số tại các nước phát triển có thói quen thường xuyên sử dụng các loại thuốc không kê đơn (OTC), và rất nhiều trong số này là các thuốc giảm đau. Tuy nhiên, những tai biến trên tim mạch, gan, thận, và nguy cơ xuất huyết, đột quỵ do những thuốc này gây ra đã khiến các chuyên gia y tế phải điều chỉnh lại những khuyến nghị về cách sử dụng.

Sai lầm 7: Tìm cách để hạ sốt nhanh

Việc bị sốt cao 38 độ C không có nghĩa là bạn cần phải sử dụng ibuprofen hay paracetamol ngay. Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi mắc một số bệnh và đôi khi không phải là một cái gì quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn bị sốt cao trên 38.3 độ C hoặc nếu cảm thấy đau nhức toàn thân thì những thuốc giảm đau hạ sốt trong trường hợp này lại rất hữu ích. Tuy nhiên nếu người bệnh bị sốt cao trên 39.5 độ C thì cần phải đưa đi cấp cứu ngay. Lúc này, sử dụng NSAID và một số liệu pháp khác có thể là bắt buộc để tránh tình trạng co giật (đặc biệt ở trẻ em) và sốt cao có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hay một bệnh nghiêm trọng nào đó.

Sai lầm 8: Dùng thuốc giảm đau dự phòng

Ở một mức độ nào đó thì các loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp mọi người hoạt động tích cực hơn. Chúng cũng hỗ trợ giúp giảm đau rất hiệu quả trong trường hợp đau do chấn thương trong luyện tập. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau để tăng khả năng chịu đựng của cơ thể trong luyện tập thì hãy coi chừng. Đau là một cơ chế bảo vệ mà cơ thể muốn thông báo cho bạn khi có bất cứ vấn đề gì bất thường đang diễn ra. Việc sử dụng thuốc giảm đau để dự phòng có thể khiến người đó vận động quá mức dẫn đến tổn thương nghiêm trọng. Những vận động viên luyện tập với cường độ cao có sử dụng NSAID nên đảm bảo uống thật nhiều nước bởi NSAID có thể gây hại cho thận nếu có thể bị mất nước.

Sai lầm 9: Đo sai liều lượng và quá liều thuốc

Mặc dù FDA, CDC và các công ty sản xuất thuốc đã đưa ra các bước hướng dẫn sử dụng để giảm thiểu nguy cơ dùng sai liều nhưng bản thân người tiêu dùng vẫn tự ý điều chỉnh liều theo ý mình và vô tình dẫn đến quá liều. Tình trạng này đặc biệt phổ biến đối với paracetamol dạng dung dịch uống cho trẻ em. Các thuốc dạng lỏng chỉ nên được tính bằng mililit nhưng chúng ta vẫn thấy nhiều bậc phụ huynh cho con mình uống bằng thìa canh hay thì cà phê. Một trong những sai lầm khác thường gặp nhất với trẻ em đó lá những ông bố và bà mẹ luôn bận rộn tới mức không nhớ ra là ai mới là người phải cho trẻ uống thuốc và uống khi nào. Để đảm bảo rằng bạn không cho trẻ uống gấp đôi liều thuốc, hãy dán tờ nhật ký sử dụng thuốc cho trẻ trên cánh cửa tủ lạnh hay trên cửa phòng của trẻ.

Sai lầm 10: Sử dụng NSAID trong thời gian quá dài sau chấn thương

Khi bạn bị bong gân hay căng cơ, cơ thể bạn sẽ ngay lập tức xảy ra một loạt các phản ứng viêm. Khi đó, sử dụng NSAID trong giai đoạn sớm có thể giúp kiểm soát tình trạng sưng đau hiệu quả, nhưng nên nhớ rằng chỉ trong một thời gian ngắn mà thôi. Vấn đề ở đây là nếu bạn tiếp tục sử dụng NSAID sau khoảng 2 hoặc 3 ngày thì những thuốc này lại có thể làm chậm quá trình lành của mô bị tổn thương.

Sai lầm 11: Sử dụng NSAID kèm với aspirin hàng ngày

Nếu bác sỹ kê cho bạn aspirin liều thấp hàng ngày để dự phòng các biến cố tim mạch và đồng thời bạn cũng thường xuyên sử dụng NSAID để giảm đau thì cần lưu ý sử dụng cách xa nhau. Vậy lý do là gì? Aspirin thường được kê cho các bệnh nhân có nguy cơ tim mạch bởi nó làm giảm tình trạng kết dính tiểu cầu và ngăn cản sự hình thành cục máu đông trong mạch máu. Tuy nhiên, các NSAID khác lại có thể ngăn cản tác dụng này của aspirin. Sẽ không phải là vấn đề nghiêm trọng nếu bạn chỉ thỉnh thoảng vô tình kết hợp các thuốc trên để điều trị các cơ đau cấp tính như đau nửa đầu. Nhưng nếu phải thường xuyên sử dụng cả hai loại thuốc trên thì tốt nhất nên uống aspirin vào buổi sáng và đợi 2-4 tiếng sau mới nên dùng NSAID.

Sai lầm 12: Sử dụng thuốc kháng viêm cùng với thuốc chống trầm cảm

Một nghiên cứu vào năm 2015 đã chứng minh rằng kết hợp các NSAID với các thuốc trị trầm cảm có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ xuất huyết não. Đây là một vấn đề rất đáng ngại bởi một tỷ lệ lớn người trưởng thành mắc chứng trầm cảm cũng thường gặp phải các cơn đau mãn tính và thường xuyên phải sử dụng NSAID để giảm đau. Nếu bạn đang sử dụng NSAID thì nên hỏi ý kiến bác sỹ xem có thể có những liệu pháp điều trị khác đối với cơn đau hay không. Ví dụ nếu bạn bị đau do co thắt cơ thì có thể sử dụng thuốc giãn cơ.

Sai lầm 13: Sử dụng NSAID kèm với thuốc chống đông máu

Gần đây người ta hay đề cập đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ do sử dụng NSAID. Tuy nhiên xuất huyết tiêu hóa là nguy cơ hàng đầu gây ra bởi nhóm thuốc này và cũng là nguyên nhân gây nhập viện chủ yếu khi sử dụng NSAID. Các bệnh nhân thường sử dụng aspirin liều thấp, Coumadin hay những loại thuốc chống đông máu khác hàng ngày mà không nhận ra được nguy cơ khi dùng kèm với NSAID. Do vậy, nếu bạn đang phải dùng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sỹ hoặc dược sỹ xem loại thuốc OTC nào tốt nhất đối với bạn và cân nhắc giữa lợi ích cũng như nguy cơ trước khi sử dụng chúng.

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
Xem thêm