Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những sai lầm trong sử dụng thuốc của các bậc phụ huynh

Bạn có biết rằng những sai lầm khi cho trẻ uống thuốc của cha mẹ có thể khiến con không chỉ bệnh nặng hơn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ sau này.

Những sai lầm trong sử dụng thuốc của các bậc phụ huynh

Bạn có biết rằng những sai lầm khi cho trẻ uống thuốc của cha mẹ có thể khiến con không chỉ bệnh nặng hơn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ sau này.

Cho trẻ sử dụng quá liều thuốc:

Nhiều loại thuốc không kê đơn có chứa những thành phần tương tự nhau mặc dù mục tiêu điều trị của chúng khác nhau. Ví dụ, rất nhiều thuốc điều trị cảm lạnh đều có chứa paracetamol là một hoạt chất có tác dụng giảm đau, hạ sốt cũng có mặt trong một số loại thuốc khác. Do vậy, nếu bạn cho trẻ sử dụng thuốc điều trị giảm nghẹt mũi rồi lại hạ sốt cho trẻ bằng paracetamol, trẻ sẽ nhận tổng cộng là hai liều paracetamol cùng một lúc.

Vì vậy với trẻ dưới 4 tuổi chỉ nên điều trị những triệu chứng chính. Bạn nên đọc kỹ nhãn thuốc để biết được trong thuốc có những thành phần nào và chúng liệu có phù hợp đối với các triệu chứng của trẻ hay không. Không nên cho trẻ sử dụng nhiều loại thuốc cùng một lúc trừ khi được sự chỉ định của bác sỹ.

Quên đề cập về việc sử dụng thực phẩm chức năng cho trẻ

Hiện nay thực phẩm chức năng được sử dụng khá phổ biến trên toàn cầu. Tại Mỹ, hơn 1/3 trẻ em sử dụng các loại vitamin và thực phẩm bổ sung khác hàng ngày, tuy nhiên chỉ dưới 40% các bậc phụ huynh đề cập đến điều này khi cho trẻ đi khám. Các bác sỹ cần được cung cấp tất cả các thông tin về các loại thuốc mà trẻ đang sử dụng để phòng nguy cơ tương tác thuốc hay giảm tác dụng của thuốc điều trị.

Bạn nên lên danh sách tên và liều lượng của tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng mà trẻ đang sử dụng, cũng như là nguy cơ bị dị ứng của trẻ (nếu có) và đưa cho bác sỹ bản copy của danh sách này mỗi lần cho trẻ đi khám.

Phớt lờ chỉ định của bác sỹ

Bạn cho trẻ ngừng kháng sinh khi nhận thấy các triệu chứng của trẻ đã khá hơn và cũng bởi bạn cảm thấy mệt nhoài mỗi lần cho trẻ uống thuốc. Nên nhớ một điều rằng vi khuẩn có thể hoạt động trở lại và trở nên kháng thuốc nếu như bạn không tuân thủ theo đủ liệu trình điều trị. Nếu căn bệnh nhiễm trùng tái phát, con bạn sẽ lại phải bắt đầu sử dụng lại một liệu trình điều trị với kháng sinh khác với nhiều tác dụng không mong muốn hơn.

Không tính chính xác lượng thuốc sử dụng

Theo một nghiên cứu trên tạp chí International Journal of Clinical Practice, những chiếc thìa mà chúng ta hay sử dụng để ăn hàng ngày có thể đong được lượng thuốc nhiều gấp đôi hay gấp ba lần chiếc cốc đong thuốc, xy-ranh hay thìa đong tiêu chuẩn. Tuy nhiên, ngay cả những dụng cụ tiêu chuẩn này cũng sẽ trở thành thiếu chuẩn xác nếu như bản thân người làm không cẩn thận. Một nghiên cứu khác tại Đại học y New York đã chỉ ra rằng khoảng 70% các bậc cha mẹ đều đổ nhiều hơn lượng thuốc được khuyến cáo sử dụng vào những chiếc cốc định liều.

Bạn nên sử dụng dụng cụ nhỏ giọt, xy-ranh hay thìa chia liều hơn là sử dụng cốc định liều. Cần luôn luôn quan sát kỹ mực thuốc đã được đánh dấu. Nhiều người dễ nhầm lẫn giữa thìa cà phê (teaspoon – tsp) và thìa canh (tablespoon-Tbsp) và do vậy thường cho con họ uống liều cao gấp 3 lần liều khuyến cáo.

Tự ý chẩn đoán và điều trị

Đứa trẻ thứ hai nhà bạn kêu đau họng giống như chị của bé. Bạn cảm thấy khá ổn khi tự chẩn đoán và điều trị cho trẻ bằng các loại thuốc đã sử dụng cho bé thứ nhất bởi bạn cho rằng các triệu chứng của chúng giống nhau. Tuy nhiên, nếu bạn chẩn đoán sai thì mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ, một số trẻ có những triệu chứng giống như viêm họng nhưng trên thực tế lại là bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn (mononucleosis). Trong trường hợp này, sử dụng kháng sinh còn có thể gây phát ban nặng và tăng nguy cơ kháng thuốc.

Tốt nhất là nên đưa trẻ đi khám để chẩn đoán chính xác bệnh. Không bao giờ nên cho các trẻ dùng chung một loại thuốc ngay cả khi chúng có những biểu hiện tương tự như nhau. Liều chỉ định sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng và tiền sử bệnh của từng trẻ.

Chỉ quan tâm đến liều dùng theo tuổi mà bỏ qua cân nặng của trẻ

Quá trình chuyển hóa thuốc của mỗi trẻ là khác nhau phụ thuộc vào cân nặng chứ không phải độ tuổi. Điều này đặc biệt quan trọng nếu con bạn bị thừa cân hay nhẹ cân hơn lứa tuổi. Một nghiên cứu từ Đại học Minnesota đã chỉ ra rằng những trẻ bị béo phì chuyển hóa caffein và dextromethorphan (là thành phần có mặt trong các loại thuốc ho) nhanh hơn những trẻ có cân nặng trung bình cùng tuổi, điều đó có nghĩa là chúng sẽ cần liều cao hơn liều ghi trên nhãn.

Điều quan trọng là nên tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi cho trẻ sử dụng bất kỳ một loại thuốc không kê đơn nào, nhất là khi con bạn có cân nặng lớn hơn hay nhỏ hơn cân nặng trung bình của lứa tuổi. Bác sỹ hoặc dược sỹ sẽ cho liều chính xác phù hợp với số cân nặng của trẻ.

Bỏ qua nhãn thuốc

Nếu con bạn thường phải sử dụng thuốc khá thường xuyên – như các thuốc kháng histamine để điều trị dị ứng – bạn thường có xu hướng ước lượng lượng thuốc sử dụng cho trẻ hàng ngày mà đôi khi không nhận ra rằng liều của trẻ có thể nên thay đổi bởi trẻ đã lớn hơn hoặc có thể thuốc đã hết hạn. Một lý do khác để cho thấy việc đọc kỹ nhãn thuốc rất quan trọng đó là: Các bác sỹ và dược sỹ đôi khi cũng mắc sai lầm khi cấp thuốc và điền đơn thuốc. Một nghiên cứu được tiến hành bởi Đại học Massachusetts Allied Health Sciences đã chỉ ra rằng những lỗi này có thể xảy ra bởi rất nhiều loại thuốc có tên na ná giống nhau.

Hãy chắc chắn rằng bạn có thể đọc được chính xác đơn thuốc của bác sỹ. Nếu bạn gặp khó khăn, hãy hỏi lại thông tin và tự viết lại. Ngoài ra, nên đọc kỹ nhãn thuốc ở tại hiệu thuốc để có thể được giải đáp ngay khi có thắc mắc. Bạn cũng nên luôn luôn hỏi các bác sỹ và dược sỹ về việc liệu có nên thay đổi đơn thuốc đã sử dụng nhiều lần hay không.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lí do thường ngày để bỏ thuốc lá

Ts.Bs Trương Hồng Sơn -Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm