Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về chế độ ăn Paleo

Chế độ ăn Paleo, hoặc chế độ ăn tiền sử, đang ngày càng phổ biến trong giới thể hình như là một phương pháp lành mạnh để giảm cân. Chế độ ăn Paleo là bữa ăn thiết kế dựa trên thói quen ăn uống của thời kì đồ đá, khi tổ tiên chúng ta sống trong hang động.

Đó là cuộc sống săn bắt với thịt, hải sản, rau, quả, quả hạch và hạt cây. Trong khẩu phần Paleo sẽ không có thực phẩm được phát triển trong kỉ nguyên nông nghiệp và công nghiệp như ngũ cốc, thực phẩm từ sữa, các loại đậu, đường tinh chế hoặc bất kì thực phẩm đã qua xử lý nào.

Vì chế độ Paleo có lượng đường bột thấp nên dễ hiểu nó đang ngày càng phổ biến, là cách hiệu quả để giảm cân. Đạm, rau và quả là những nhóm thực phẩm ‘đắt giá’, và việc giảm ngũ cốc, đường tinh luyện và các loại đậu có thể giảm rất nhiều lượng tiêu thụ calo hàng ngày. Câu hỏi đặt ra là chế độ Paleo có thực sự lành mạnh và nên được áp dụng lâu dài hay không.

Mặc dù mức độ phổ biến đang tăng lên, trọng tâm và triết lý cơ bản của chế độ ăn Paleo không phải là giảm cân. Được phát triển vào những năm 70 bởi một chuyên gia tiêu hóa, chế độ Paleo được quảng bá là cải thiện sức khỏe toàn diện. Những người ủng hộ chế độ Paleo nói rằng cơ thể con người chưa được tiến hóa để thích nghi với thực phẩm trong thời kì phát triển nông nghiệp và vì vậy, chúng ta nhạy cảm với các vấn đề  sức khỏe hơn, đặc biệt đường tiêu hóa (chẳng hạn hội chứng ruột kích thích, khó tiêu, không dung nạp gluten hoặc lactose). Để ngăn những rối loạn đó, quan điểm đưa ra là chúng ta cần quay trở lại chế độ của thời kì săn bắt hái lượm. Cả các chuyên gia dinh dưỡng và chuyên gia y tế đểu đứng về hai phe của cuộc tranh cãi, hàng loạt nghiên cứu ra đời ủng hộ cả hai phía.   

Hãy để những quan điểm về tiến hóa sang một bên, giảm cân là một tác dụng phụ (đôi khi được mong đợi) của chế độ Paleo. Bạn đã bao giờ thấy bức khắc họa trên đá về người Neanderthal béo phì chưa? Các nghiên cứu tiếp tục cho thấy khẩu phần giàu đạm và ít đường bột tốt cho giảm cân, không giống như chế độ low carb chỉ dựa vào thịt bacon những năm 90, chế độ Paleo bao gồm thức ăn đạm đa dạng và không quá đặt thịt vào trọng tâm khẩu phần. Vì săn bắt và chài lưới không phải là lựa chọn khả thi với phần lớn chúng ta, chế độ này nhấn mạnh vào thịt động vật được nuôi bằng cỏ, hải sản hoang dã và trứng hữu cơ. So với thịt nuôi công nghiệp, thịt nuôi bằng cỏ ‘gầy’ và ít béo hơn, không có kháng sinh và hormon, giàu axit béo omega 6 và omega 3, ít nguy cơ có E. coli. 

Trong khi tất cả các loại rau quả được cho phép (không giống như những phiên bản trước của chế độ Paleo), chế độ này khuyến khích tránh hoa quả có chỉ số đường huyết cao. Bên cạnh đạm từ động vật, chất béo đến từ dầu trong hạt cây, rau và quả hạch chẳng hạn bơ và dừa. Chế độ Paleo tiếp tục loại bỏ thực phẩm từ sữa, ngũ cốc và giả ngũ cốc (chẳng hạn hạt quinoa), các loại đậu, rau giàu bột, thực phẩm qua xử lý, đường tinh luyện, và thực phẩm mặn. Trên cả mục đích giảm cân, chế độ Paleo cũng là chế độ kiêng tốt nếu bạn nhạy cảm với gluten hoặc sữa. (Để dám chắc thì thử một ít thực phẩm từ sữa và thực phẩm chứa gluten, tăng liều lượng ít một để xem cơ thể có phản ứng không). 

Có nhiều phiên bản của khẩu phần Paleo cho phép ngũ cốc, nhưng cho dù vậy, khẩu phần cũng sẽ không chứa sữa và lượng ngũ cốc rất thấp. Nếu bạn đang thực hiện khẩu phần Paleo, hãy siêng ăn quả và rau giàu chất xơ và canxi, bổ sung đa vitamin để cung cấp vi chất thiếu hụt (chẳng hạn vitamin D) khi tuân theo khẩu phần. Điều quan trọng là bạn đảm bảo có đủ calo cần thiết vì chế độ này có lượng calo thấp hơn nhiều do chứa chủ yếu protein ít béo và rau.

Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm