Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hiểu rõ về CÚM để bảo vệ bản thân và gia đình

Hiểu rõ về các chủng cúm có thể giúp bạn bảo vệ được sức khỏe của người thân và gia đình mình.

Thời tiết trở lạnh, nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cũng gia tăng trong đó có bệnh cúm. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu về các chủng cúm khác nhau đang lưu hành hiện nay. Hiểu rõ về các chủng cúm có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe của người thân và gia đình tốt nhất.

Thể điển hình của bệnh cúm

 
Thời gian ủ bệnh: Kéo dài 1-3 ngày, trung bình 48 giờ. Bệnh khởi phát đột ngột với sốt, ớn lạnh, nhức đầu, sổ mũi, đau cơ, mệt mỏi.

Thời kỳ khởi phát: Thường đột ngột, sốt cao 39-40 độ C, rét run, nhức đầu, buồn nôn, đau mỏi toàn thân.

Thời kỳ toàn phát

  • Hội chứng nhiễm trùng:
    • Sốt : đột ngột và tăng lên nhanh chóng trong những ngày đầu tiên, có khi lên đến 40 độ C, kèm theo cảm giác ớn lạnh. Sau đó giảm dần và trở lại bình thường trong vòng 1 tuần.
    • Mệt mỏi toàn thân, chán ăn, môi khô, lưỡi bẩn.
  • Hội chứng đau lan toả:
    • Nhức đầu: quanh hốc mắt, vùng trán hay thái dương. Có trường hợp ở vùng chẩm. Nhức đầu thường giảm dần từ ngày thứ ba đến ngày thứ năm, gần tương ứng với cơn sốt.
    • Đau cơ khớp: đau toàn thân, nhưng rõ nhất là ở cẳng tay, cẳng chân và vùng thắt lưng.
  • Dấu hiệu viêm long đường hô hấp trên: Thường có sổ mũi, ho khan, đôi khi có đờm, rát họng.

Tiến triển: bệnh thường tự hồi phục trong vòng 4-7 ngày khi không có biến chứng. Tuy nhiên chán ăn, ho và mệt mỏi còn kéo dài đến 3 tuần sau, nhất là ở người già.

Các typ cúm A, B, C

Virus cúm thường được chia ra thành virus cúm A, B và C. Các chủng cúm được phân nhóm dựa trên các loại protein bề mặt.

Virus cúm A và B là hai loại virus phổ biến nhất gây bệnh cúm ở người. Các chủng cúm này không chỉ gây ra mùa cúm hàng năm mà còn gây ra các đợt bệnh xảy ra thường xuyên và liên quan đến các chủng virus cúm mới.  Không giống virus cúm B, chủng virus cúm A có thể gây bệnh ở cả người và động vật.

Virus cúm C thường không phổ biến như cúm A và cúm B, cũng không liên quan đến mùa cúm. Vắc xin cúm tiêm hàng năm không bảo vệ bạn khỏi virus cúm C.

Sự biến đổi của virus cúm

Mỗi chủng virus cúm mới hình thành dựa trên những thay đổi về gen. Điều này giải thích lý do vì sao một số loại virus cúm ban đầu chỉ gây bệnh ở động vật nhưng sau đó có thể gây bệnh cho cả người. Đa số các virus cúm thường bắt đầu gây bệnh ở gia cầm, sau đó gây bệnh ở lợn và cuối cùng là gây bệnh cho con người. Chẳng hạn như virus cúm A(H1N1) trước đây chỉ gây bệnh ở lợn nhưng sau đó đã biến đổi và gây bệnh ở người.

Mùa của virus cúm

Virus cúm theo mùa xuất phát từ virus cúm nhóm A và nhóm B. Những chủng virus này chịu trách nhiệm cho những triệu chứng cúm khốn khổ mà nhiều người phải trải qua mỗi khi mùa thu đông đến, bao gồm: sốt và ớn lạnh, đau người và sưng họng, ho và khò khè, mệt mỏi.

Các triệu chứng điển hình của cúm thường kéo dài khoảng 1-2 tuần, trừ khi các biến chứng khác xuất hiện.

Mùa của virus cúm thường rất dễ lây lan và thường lây lan qua các giọt bắn nhỏ trong không khí từ những người nhiễm bệnh.

Cúm A(H1N1)

Thường được biết đến là Cúm A(H1N1) hay còn gọi là cúm lợn, là một chủng cúm mới xuất hiện ở người vào năm 2009. Được mệnh danh là cúm lợn bởi loại virus này ban đầu xuất hiện ở lợn.

Triệu chứng của Cúm A(H1N1) khá giống với triệu chứng của cúm theo mùa, do đó có thể gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Virus này đã gây ra một đại dịch từ năm 2009 -2010 bởi con người không có miễn dịch với loại virus này. Từ đó, mỗi mũi tiêm vào mùa cúm cũng sẽ bảo vệ bạn khỏi virus Cúm A(H1N1).

Cúm gia cầm

Thường được biết đến là cúm gà, virus cúm gia cầm là một loại virus cúm A lúc đầu xuất hiện ở gia cầm. Một ví dụ đó là chủng cúm A(H5N1), virus đã gây ra việc chết hàng loạt gia cầm ở Trung Đông, châu Á và Việt Nam trong 10 năm vừa qua. Chủng cúm này cũng chịu trách nhiệm cho ít nhất 600 trường hợp tử vong ở người. Đây là chủng cúm gây ra bệnh cúm lây từ chim và gia cầm sang người, nhưng không lây giữa người với người.

Cúm A(H7N9) là một dạng khác của virus cúm gia cầm. Hầu hết các trường hợp nhiễm H7N9 được ghi nhận tại Trung Quốc, số còn lại ở 1 số quốc gia. Việt Nam chưa ghi nhận H7N9 ở cả người và gia cầm.

Tuy nhiên, căn cứ vào cách virus biến đổi, bạn không nên lơ là với virus cúm gia cầm. Loại virus này đã gây ra việc nhiễm trùng đường hô hấp rất nghiêm trọng và gây tử vong rất nhiều ở Trung Quốc.

Đại dịch cúm

Thuật ngữ “đại dịch” là một thuật ngữ đáng sợ và đó là một lý do tốt. Đại dịch cúm liên quan đến virus cúm A chỉ vừa mới được con người biết đến trong 1 thập kỷ gần đây.

Trong khi việc tiêm vắc xin cúm có thể cung cấp miễn dịch với một số chủng virus nhất định, vắc xin không thể bảo vệ bạn khỏi các chủng cúm mới. Việc thiếu bảo vệ như vậy đã khiến con người trở nên dễ mắc bệnh hơn. Đại dịch cúm lớn nhất là cúm lợn xảy ra vào năm 2009.

Tuy các đại dịch cúm rất nguy hiểm nhưng lại rất hiếm khi xảy ra. Theo thống kê, có tổng cộng 3 đại dịch cúm trong suốt thế kỷ 20. Cách tốt nhất để bảo vệ bạn trong những đại dịch như vậy là hạn chế đi du lịch và giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt.

Virus cúm thay đổi liên tục

Các chuyên gia y tế và các nhà khoa học dựa vào quá trình phân loại cúm để đặt tên và chẩn đoán cho các chủng cúm mới. Tuy nhiên, virus cúm thường xuyên thay đổi. Hiện tượng này được gọi là trôi dạt kháng nguyên. Virus cúm mới sẽ hình thành theo thời gian, đó là lý do vì sao vắc xin cúm tiêm hàng năm sẽ bao gồm ngày càng nhiều chủng cúm theo các năm. Một số loại virus cúm, như cúm gia cầm, có thể không hoạt động và sau đó lại xuất hiện trở lại vào năm sau đó.

Cho dù là chủng cúm nào, bạn có thể tự bảo vệ bản thân bằng việc giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ và tiêm vắc xin phòng cúm mỗi năm.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 hiểu lầm về bệnh cúm - Phần 110 hiểu lầm về bệnh cúm - Phần 2

Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm