Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực và vô sinh đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục và khả năng có con ở nam giới nhưng theo những cách khác nhau.

Sự khác nhau giữa bất lực và vô sinh

Bất lực, còn được biết đến là rối loạn cương dương, có nghĩa là bạn gặp khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Nó có thể khiến bạn bị rắc rối hoặc không thể quan hệ tình dục. Vô sinh bao gồm nhưng vẫn đề về khả năng sản xuất hoặc giải phóng tinh trùng.

Dưới đây là góc nhìn về hai rối loạn này, nguyên nhân gây ra chúng và cách thức điều trị.

Bất lực

Khoảng 30 triệu đàn ông ở Mỹ đang phải đấu tranh với chứng rối loạn cương dương. Vấn đề này trở lên phổ biến hơn khi bạn có tuổi. Theo Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, ước tính 17% nam giới trong độ tuổi 60 gặp khó khăn để đạt được hoặc duy trì sự cương cứng. Ở độ tuổi 75, gần một nửa số đàn ông sẽ bị rối loạn xuất tinh.

Ở nam giới, để đạt được sự cương cứng hoàn toàn, một số cơ quan khác như thần kinh, cơ, mạch máu, và não cần phối hợp hoạt động. Họ có thể gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng nếu bất kì yếu tố nào kể trên bị tổn thương.

Một số nguyên nhân chính gây rối loạn cương dương bao gồm:

  • Bệnh tim mạch
  • Trầm cảm hoặc các rối loạn tâm thần khác
  • Căng thẳng (bao gồm cả lo âu)
  • Tiểu đường
  • Bệnh Parkinson hoặc đa xơ cứng
  • Huyết áp cao hoặc cholesterol cao
  • Một số thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamin, thuốc hạ áp
  • Tổn thương thần kinh
  • Bệnh Peyronie (hình thành mô sẹo ở tinh hoàn)
  • Béo phì
  • Hút thuốc lá
  • Nghiện rượu hoặc ma túy

Rối loạn cương dương cũng có thể xuất hiện sau phẫu thuật hoặc xạ trị để điều trị ung thư tiền liệt tuyến hoặc điều trị phì đại tiến liệt tuyến. Nó cũng có thể do những vấn đề tình cảm như:

  • Căng thẳng
  • Phạm tội
  • Lo lắng
  • Lòng tự trọng thấp

Vô sinh

Nếu bạn đã cố gắng có con trong vòng ít nhất một năm mà không có kết quả, bạn có thể bị vô sinh. Vấn đề này có thể do bạn hoặc bạn tình của bạn và thậm chí là cả hai. Trong đó 1/3 các trường hợp là do nam giới.

Vô sinh nam có thể do các vấn đề về sản xuất và giải phóng tinh trùng. Một số nguyên nhân gây vô sinh như:

  • Điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị
  • Bệnh lý, ví dụ như tiểu đường hoặc bệnh xơ nang
  • Giãn tĩnh mạch tinh
  • Tiếp xúc với chất diệt tinh trùng hoặc các chất độc khác
  • Nghiện rượu
  • Sử dụng một số thuốc, ví dụ như steroid
  • Các rối loạn về gen
  • Chấn thương hoặc phẫu thuật tinh hoàn hoặc các cơ quan khác thuộc hệ thống sinh sản
  • Quai bị hoặc các nhiễm trùng khác gây sưng tinh hoàn
  • Các bệnh lây qua đường tình dục, ví dụ như lậu hoặc Chlamydia
  • Xuất tinh ngược dòng (khi tinh trùng dịch chảy vào bàng quang thay vì đi ra dương vật)
  • Tinh hoàn ẩn
  • Thắt ống dẫn tinh

Nguyên nhân gây vô sinh có thể không rõ ràng. Đó là do những nam giới bị vô sinh thường có các triệu chứng khác, ví dụ như vấn đề về chức năng tình dục, giảm ham muốn, sưng vùng bìu và rối loạn xuất tinh.

Điều trị bất lực

Nếu bạn gặp khó khăn để đạt được sự cương cứng, hãy đến gặp bác sĩ nam khoa hoặc một chuyên gia tiết niệu. Mặc dù trao đổi về vấn đề bất lực có thể hơi tế nhị nhưng điều quan trọng là cần phải điều trị. Nếu để vấn đề này kéo dài và không điều trị có thể đặt mối quan hệ của bạn vào căng thẳng, hoặc khiến bạn bị vô sinh.

Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và sau đó làm một số xét nghiệm (ví dụ như xét nghiệm hóc môn bao gồm cả testosteron) để tìm các bệnh như bệnh tiểu đường, tim mạch hoặc các rối loạn hóc-môn có thể gây ra rối loạn cương dương. Dựa vào kết quả thăm khám và xét nghiệm, bạn sẽ có một kế hoạch điều trị.

Đôi khi, một vài thay đổi về lối sống là tất cả những gì bạn cần:

  • Tập luyện
  • Giảm cân
  • Bỏ thuốc lá
  • Hạn chế uống rượu

Nếu những phương pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc làm tăng tưới máu đến dương vật, tạo ra sự cương cứng:

  • sildenafil (Viagra)
  • tadalafil (Cialis)
  • vardenafil (Levitra, Staxyn)

Tất cả những thuốc này đều có rủi ro, đặc biệt là nếu bạn đang uống thuốc nitrat điều trị bệnh tim hoặc bạn có bệnh gan, thận. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để có giải pháp tốt nhất cho bạn.

Một thuốc khác được sử dụng để điều trị rối loạn cương dương là alprostadil (Caverject Impulse, Edex, Muse). Thuốc này có thể tự tiêm hoặc được gắn vào như một loại thuốc đặt ở dương vật. Quá trình điều trị này có thể khiến cương dương kéo dài khoảng 1 giờ. Nếu thuốc không phù hợp với bạn, bơm hoặc cấy ghép dương vật có thể hữu ích cho bạn.

Khi nguyên nhân của vấn đề là do tâm lý, bạn nên đến gặp chuyên gia tư vấn để giải quyết những khó khăn mà bạn gặp phải. Bạn tình của bạn có thể cùng tham gia vào liệu pháp này.

Vô sinh

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu đã cố gắng thụ thai trong ít nhất 1 năm mà không có kết quả. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán vô sinh nam như:

  • Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hóc-môn
  • Xét nghiệm sàng lọc bệnh về gen
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ (phân tích số lượng và độ di động của tinh trùng)
  • Siêu âm hoặc sinh thiết tinh hoàn
  • Giải pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân:
  • Liệu pháp hóc-môn thay thế
  • Phẫu thuật để sửa chữa những vấn đề về giải phẫu ở tinh hoàn
  • Điều trị triệt để các nhiễm trùng hoặc bệnh lý gây vô sinh

Thụ tinh trong ống nghiệm hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung là những thủ thuật được sử dụng giúp cho sự thụ tinh xảy ra.

Cả bất lực và vô sinh đều là những vấn đề khó trao đổi, ngay cả với bác sĩ. Nhưng bạn hãy cố gắng cởi mở để bác sĩ có thể biết và giúp bạn có những điều trị chính xác và cải thiện đời sống tình dục.

Bs. Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm