Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mô vú dày và nguy cơ ung thư vú

Trước tuổi dậy thì, tuyến vú ở nam giới và nữ giới đều giống nhau. Trong quá trình dậy thì và trưởng thành, các mô vú của phụ nữ bắt đầu phát triển về kích thước và khối lượng, tạo nên sự khác biệt về giới tính.

Mô vú dày và nguy cơ ung thư vú 

Vú của phụ nữ bao gồm rất nhiều tuyến vú hoặc mô tuyến – đó là những tế bào sẽ chịu trách nhiệm sản xuất và lưu giữ sữa mẹ. Vú cũng có các mô liên kết là các mô mỡ. Tất cả các loại mô này tạo nên hình dáng vú của mỗi người phụ nữ.

Chỉ quan sát hình dáng và kích cỡ bên ngoài của bầu ngực không cho biết thực sự mô vú có dày không. Cách duy nhất để biết rằng mô vú của bạn có dày hay không là thông qua chụp X quang tuyến vú. Chụp X quang tuyến vú sẽ cho thấy loại mô vú chiếm ưu thế ở ngực của bạn là loại mô nào.

Mô vú dày có liên quan tới việc gia tăng nguy cơ ung thư vú. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phụ nữ có mô vú rất dày sẽ có nguy cơ bị ung thư vú cao hơn từ 4-6 lần so với phụ nữ cùng tuổi nhưng có lượng mô vú ít dày hơn.

Các yếu tố nguy cơ khác của ung thư vú bao gồm:

  • Giới tính nữ
  • Tuổi cao
  • Hút thuốc lá
  • Tiền sử gia đình có người bị ung thư vú
  • Chủng tộc

Nếu bạn hoặc các thành viên trong gia đình bạn có gen có liên quan đến ung thư vú, ví dụ như gen BRCA1 và BRCA2, thì bạn có thể sẽ được xếp vào nhóm những người có nguy cơ cao.

Cấu trúc của vú

Chức năng về mặt sinh học của vú là để tạo ra sữa và để nuôi con bú. Vùng vú cao nhất ở phía ngoài được gọi là núm vú. Xung quanh núm vú là một vùng da có màu sậm hơn được gọi là quầng vú. Bên trong vú là các mô tuyến, mô mỡ và các mô liên kết. Một hệ thống hạch bạch huyết sẽ chạy ở bên trong, chính giữa vú.

Các mô tuyến

Các mô tuyến bao gồm một hệ thống cấu trúc phức tạp để có thể đưa sữa ra tới núm vú. Các mô vú được chia ra thành các phần được gọi là các thùy vú. Trong mỗi thùy vú là các thùy nhỏ hơn, được gọi là các tiểu thùy và là nơi sản xuất ra sữa. Sữa sẽ di chuyển từ các tiểu thùy, được tập trung lại và kết nối tới các ống dẫn rộng hơn để lưu trữ. Các ống dẫn sữa này sẽ có điểm kết thúc là đầu núm vú.

Các mô liên kiết

Các mô liên kết sẽ khiến vú có hình dạng cố định và cung cấp sự nâng đỡ, hỗ trợ cho vú. Các mô cơ sẽ bao quanh núm vú và quầng vú, giúp đẩy sữa về phía trước và đẩy sữa ra ngoài núm vú.

Trong vú cũng có các dây thần kinh, hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết ở vú. Các mô vú sẽ trải dài từ phần xương ức, chính giữa ngực đến vùng gần nách. Các mạch bạch huyết của vú sẽ giúp đào thải dịch và protein bạch huyết thừa vào các hạch bạch huyết. Đa số lượng dịch thừa này sẽ đi vào hạch bạch huyết ở nách. Phần còn lại sẽ đi đến các hạch bạch huyết nằm ở giữa ngực.

Sau tuổi mãn kinh, vú của phụ nữ thường sẽ chứa nhiều mô mỡ hơn là các mô liên kết hay mô tuyến. Nguyên nhân là vì số lượng thùy vú sẽ giảm đi, và kích thước những thùy này cũng sẽ giảm đi khi phụ nữ trải qua giai đoạn mãn kinh.

Nguyên nhân khiến vú có mật độ dày

Mật độ mô vú dày là rất phổ biến trong các kết quả chụp X quang tuyến vú. Theo Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ, gần 40% số phụ nữ người Mỹ có mật độ mô vú dày. Các yếu tố có thể góp phần khiến mật độ mô vú dày hơn bao gồm:

  • Tuổi trung niên, đặc biệt là độ tuổi 40-50.
  • Cân nặng khi sinh cao
  • Cân nặng ở độ tuổi vị thanh niên và trưởng thành cao
  • Trị liệu hormone, đặc biệt là trị liệu hormone để điều trị các triệu chứng mãn kinh
  • Không sinh con
  • Tiền mãn kinh

Mật độ mô vú cũng có tính di truyền. Nếu mẹ bạn có mật độ mô vú dày thì có khả năng mật độ mô vú của bạn cũng sẽ dày.

Hãy đến gặp bác sỹ nếu bạn lo ngại về mật độ mô vú của mình hoặc nguy cơ ung thư vú của bạn.

Làm thế nào để phát hiện mật độ mô vú dày?

Trên phim chụp X quang tuyến vú, các mô vú sẽ có màu trắng hoặc đen. Mô tuyến và mô liên kết sẽ có màu trắng trên phim chụp X quang bởi tia X khó có thể đi qua các loại mô này. Đó cũng là lý do vì sao 2 loại mô này được gọi là mô dày. Tia X đi qua mô mỡ dễ dàng hơn, do vậy, trên phim chụp các mô mỡ sẽ có màu đen và được coi là các mô ít dày hơn. Bạn sẽ có mô vú dày nếu phim chụp của bạn có màu trắng nhiều hơn là màu đen.

Hệ thống phân loại hình ảnh Xquang vú phân ra 4 loại mật độ mô vú như sau:

Bác sỹ sẽ thông báo cho bạn kết quả chụp X quang tuyến vú, và mô vú của bạn được xếp vào loại nào.

Mật độ vú ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư như thế nào?

Một số nghiên cứu chứng minh rằng, phụ nữ có mật độ mô vú rất dày sẽ có nguy cơ bị ung thư vú cao hơn từ 4-6 lần so với những phụ nữ có mô vú chủ yếu là mô mỡ.

Tình trạng ung thư thường sẽ phát triển ở những vùng mô vú dày. Điều này gợi ý một mối quan hệ nhân quả, nhưng mối liên quan chính xác giữa mật độ mô vú và ung thư vẫn chưa được làm rõ.

Các nghiên cứu cũng gợi ý rằng, những phụ nữ có mật độ vú dày sẽ có nhiều ống dẫn sữa và nhiều thùy vú hơn. Việc này sẽ làm tăng nguy cơ ung thư bởi các tế bào ung thư thường sẽ phát triển mạnh ở những vị trí này.

Chưa có bằng chứng về mối iên quan giữa mật độ vú dày và các yếu tó khác của ung thư vú, ví dụ như tỷ lệ điều trị khỏi ung thư hoặc đáp ứng với điều trị. Tuy nhiên, có một nghiên cứu đã gợi ý rằng, phụ nữ có mật độ vú dày (thường là những phụ nữ béo phì) hoặc những phụ nữ có khối u ít nhất là 2cm sẽ có tỷ lệ điều trị ung thư vú thành công thấp hơn.

Trước đây, các bác sỹ sử dụng hình ảnh phim chụp X quang để chẩn đoán những tổn thương có thể gây nguy hại xuất hiện tại vú. Những khối u cục hoặc tổn thương này thường xuất hiện dưới hình ảnh là những đốm trắng hoặc xám giữa nền đen. Nhưng nếu mô vú của bạn dày, thì những mô này cũng sẽ có hình ảnh là màu trắng. Việc này sẽ khiến bác sỹ khó xác định màu trắng trên phim chụp là do mô vú dày hay do tế bào ung thư. Theo Viện Nghiên cứu quốc gia về Ung thư tại Mỹ, khoảng 20% số trường hợp ung thư bị nhầm lẫn thông qua hình ảnh phim chụp. Con số này sẽ tăng lên khoảng 40-50% đối với những phụ nữ có mật độ mô vú dày.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chụp kỹ thuật số và chụp X quang tuyến vú 3 chiều sẽ là lựa chọn tốt hơn trong việc phát hiện ung thư ở những phụ nữ có mật độ mô vú dày, bởi hình ảnh kỹ thuật số sẽ rõ ràng hơn. Ngày nay, loại máy chụp ảnh dạng này đang dần trở nên phổ biến hơn.

Làm thế nào để dự phòng hoặc làm giảm nguy cơ ung thư vú?

Bạn có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú của bản thân mình bằng cách thực hiện một lối sống lành mạnh. Ví dụ như thường xuyên luyện tập thể thao, không hút thuốc lá và hạn chế sử dụng đồ uống có cồn. Phụ nữ không nên tiêu thụ quá 1 ly rượu một ngày.

Bạn cũng nên có chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Tuy nhiên, chế độ ăn sẽ không ảnh hưởng đến mật độ vú của bạn, theo như kết quả của một nghiên cứu trên tạp chí Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng, không có mối liên quan giữa mật độ vú và:

  • Lượng carbohydrate
  • Chất xơ trong chế độ ăn
  • Tổng lượng protein, bao gồm cả protein động vật và thực vật
  • Canxi
  • Caffeine

Lên kế hoạch chụp Xquang tuyến vú 

Mặc dù việc có mô vú dày không thực sự khẳng định rằng bạn sẽ bị ung thư vú, nhưng việc biết được mật độ vú sẽ là bước đầu tiên trong việc chăm sóc sức khỏe của bạn. Hãy hỏi ý kiến bác sỹ về việc chụp Xquang tuyến vú nếu bạn có mô vú dày hoặc có các yếu tố nguy cơ khác của bệnh ung thư vú. Chụp X quang tuyến vú định kỳ theo năm cũng được khuyến cáo nếu bạn trên 45 tuổi.

Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, phụ nữ có nguy cơ ung thư vú cao và phụ nữ đang tiến hành trị liệu hormone nên được chụp cộng hưởng từ tuyến vú hàng năm. Chụp cộng hưởng từ tuyến vú đôi khi sẽ giúp ích hơn trong việc lượng giá mật độ vú.

Kết luận

Nhiều nghiên cứu gợi ý rằng, ung thư vú sẽ phát triển tại các vị trí có mô vú dày, nhưng cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định có mối liên hệ trực tiếp giữa 2 tình trạng này hay không. Mật độ vú dày có thể làm tăng đáng kể nguy cơ chẩn đoán nhầm ung thư vú của bạn. Nguyên nhân là vì bác sỹ thường chỉ ra khối u thông qua phim chụp X quang, nhưng cả các mô vú dày và khối u đều có màu trắng trên phim chụp. Chỉ có mô mỡ tại vú là có màu xám hoặc đen.

Chẩn đoán sớm sẽ ảnh hưởng đến kết quả điều trị ung thư của bạn. Nếu bạn có mật độ vú dày, bác sỹ có thể sẽ khuyên bạn nên chụp X quang tuyến vú. Nếu bạn còn có các yếu tố nguy cơ ung thư vú khác, bác sỹ sẽ khuyên bạn chụp X quang tuyến vú và chụp cộng hưởng từ tuyến vú hàng năm.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguy cơ ung thư vú ở độ tuổi dưới 40

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm