Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sốt ở trẻ nhỏ - những sự thật cha mẹ chưa biết

Sốt là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ song không phải bậc cha mẹ nào cũng có hiểu biết và xử trí đúng. Chúng ta hãy cùng kiểm tra xem còn những điều gì chưa rõ về sốt ở trẻ em nhé.

Sốt ở trẻ nhỏ - những sự thật cha mẹ chưa biết

Con bị sốt là nỗi ám ảnh của cha mẹ

Các bậc cha mẹ đều sẽ cảm thấy vô cùng lo lắng khi con yêu gặp phải bất cứ vấn đề gì về sức khỏe, trong đó triệu chứng sốt, nhất là ở trẻ nhỏ thường khiến cha mẹ vô cùng sợ hãi. Nỗi lo sợ khi con mình bị sốt ghê gớm đến nỗi mà có một cụm từ riêng dùng để miêu tả tình trạng này trong giới y khoa, đó là “ám ảnh về sốt” (fever phobia).

Liệu bạn đã từng trải qua cảm giác này hay chưa? Hãy cung cấp cho bản thân đủ các kiến thức cần thiết về triệu chứng rất hay gặp ở trẻ nhỏ này, và bạn sẽ cảm thấy bớt lo lắng hơn rất nhiều.

Sốt có thể do vi khuẩn hay virus

Hiện tượng sốt virus xảy ra khi cơ thể đang mắc phải một căn bệnh nào đó do virus gây ra, như là cúm hay cảm lạnh. Sốt do virus thường sẽ giảm dần trong vòng 3 ngày. Kháng sinh không hề có tác dụng đối với virus và không nên được sử dụng trong trường hợp này.

Sốt do vi khuẩn xảy ra khi cơ thể bị mắc phải một nhiễm trùng nào đó do vi khuẩn như bệnh viêm tai, viêm đường tiết niệu hay viêm phổi do vi khuẩn. Nhiễm trùng do vi khuẩn thường ít phổ biến hơn so với nhiễm trùng do virus và cũng đáng lo ngại hơn bởi nó có thể dẫn tới các bệnh nghiêm trọng. Kháng sinh thường được sử dụng khi bị sốt do nhiễm khuẩn.

Trong trường hợp trẻ bị sốt kéo dài trên 3 ngày, đừng chần chừ mà hãy đưa trẻ đi khám ngay.

Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, sốt là một biểu hiện nguy hiểm

Nếu con bạn dưới 3 tháng tuổi, thân nhiệt cao hơn 380C được coi là cần cấp cứu can thiệp ngay lập tức.

Với nhóm tuổi này, không nên tự cho trẻ uống thuốc hạ sốt (trừ khi được bác sỹ kê đơn) bởi thuốc có thể che lấp đi những triệu chứng cần thiết để chẩn đoán một căn bệnh nguy hiểm nào đó.

Tại sao sốt ở trẻ sơ sinh lại nguy hiểm? Nguyên nhân là do trẻ quá nhỏ có thể không biểu hiện các triệu chứng của các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như trẻ lớn. Ví dụ như nhiễm khuẩn huyết ở trẻ sơ sinh thường không có các triệu chứng điển hình.

Trẻ quá nhỏ khi bị sốt cần được đưa đến bệnh viện ngay. Tại bệnh viện, bác sỹ có thể làm các xét nghiệm máu và nước tiểu để xác định liệu có nhiễm trùng do vi khuẩn hay không và chọc tủy sống để xét nghiệm dịch não tủy khi cần thiết để giúp cho chẩn đoán nếu nghi ngờ trẻ bị viêm màng não.

Đo nhiệt độ tại trực tràng là phương pháp chính xác nhất để xác định thân nhiệt

Mặc dù có thể hơi bất tiện nhưng đây là cách chính xác nhất để xác định thân nhiệt của trẻ. Đối với trẻ nhỏ thì đo nhiệt độ tại trực tràng sẽ cho kết quả đúng nhất, đo nhiệt độ ở nách, trên trán hay ở tai đều không thu được những kết quả chính xác.

Đôi khi việc sử dụng các phương pháp đo thân nhiệt cho trẻ ở nơi khác chứ không phải đo nhiệt độ tại trực tràng sẽ cho kết quả quá cao có thể dẫn tới lo lắng không cần thiết và tốn kém tiền bạc trong việc điều trị.

Hãy điều trị các triệu chứng của trẻ, đừng chỉ quá lo lắng về việc trẻ sốt cao bao nhiêu độ

Nhiều bậc cha mẹ tin rằng trẻ bị sốt càng cao tức là ốm càng nặng, tuy nhiên sự thật không phải như vậy. Một em bé bị sốt cao gần 39,50C vẫn có thể biểu hiện thoải mái và chơi đùa bình thường sẽ không đáng lo ngại bằng một đứa trẻ mặc dù chỉ bị sốt cao hơn 380 một chút nhưng lại có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc không yên hoặc li bì.

Điều đó có nghĩa là nếu con bạn bị sốt nhưng vẫn chơi đùa, ăn uống...bình thường thì có thể chưa phải dùng biện pháp hạ sốt. Đừng quá lo lắng về việc thân nhiệt của trẻ quá cao, hãy tập trung vào việc quan tâm đến các triệu chứng khác của trẻ như mệt mỏi, lờ đờ...để có thể đưa bé đến bác sỹ kịp thời.

Hãy sử dụng thuốc một cách thận trọng

Trước khi quyết định cho bé dùng thuốc, bạn hãy thử hạ sốt cho trẻ bằng nước. Liệu pháp có vẻ cũ này có thể mang lại hiệu quả không ngờ tới. Hãy sử dụng nước ấm để lau người cho trẻ, nhất là vùng trán và dưới cánh tay.

Nếu con bạn vẫn không có dấu hiệu hạ sốt, bạn có thể cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt với một số lưu ý sau đây:

  • Nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi, bác sỹ thường khuyên sử dụng paracetamol để hạ sốt. Đối với trẻ lớn hơn thì ibuprofen có thể là lựa chọn.
  • Xác định liều thuốc dựa vào cân nặng của trẻ chứ không phải độ tuổi.
  • Không bao giờ cho trẻ uống aspirin. Aspirin có thể gây ra hội chứng Reye nghiêm trọng ở trẻ nhỏ dẫn đến tử vong.

Sốt là một đáp ứng bình thường của cơ thể

Mặc dù bạn có thể nghe từ nhiều nguồn thông tin về sốt nhưng sự thật thì sốt không làm tổn thương não bộ của trẻ. Ngay cả tình trạng sốt cao co giật cũng chưa có bằng chứng một cách cụ thể cho thấy có thể gây tổn thương não của trẻ.

Sự gia tăng thân nhiệt chính là cách cơ thể đối phó với những tác nhân gây bệnh và là một dấu hiệu của sức khỏe tốt. Do vậy, mặc dù bạn có thể không hề cảm thấy vui vẻ gì khi con mình bị sốt nhưng đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của trẻ vẫn hoạt động tích cực. 

Điều cha mẹ nên làm là đừng lo lắng quá mức và hãy hỏi ngay ý kiến bác sỹ về biểu hiện sốt của con mình cũng như các biểu hiện khác kèm theo để có được cách xử lý kịp thời.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sốt virus ở trẻ em

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm