Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là vết rách hoặc vết nứt ở niêm mạc hậu môn. Các vết nứt làm lộ những mô ở bên dưới da, gây đau dữ dội và chảy máu trong và sau khi đi đại tiện.

Nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi cố rặn khối phân lớn và cứng, hoặc tiêu chảy, táo bón kéo dài.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết thường gặp ở trẻ nhỏ. Nứt kẽ hậu môn thường nhẹ và tự hết trong vòng 6 tuần. Các phương pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm đau và hồi phục, ví dụ như các thuốc làm mềm phân, các thuốc giảm đau tại chỗ.

Nếu bệnh vẫn không cải thiện sau khi sử dụng các biện pháp trên, bác sĩ có thể cần phẫu thuật hoặc xác định các bệnh lí khác gây ra nứt kẽ hậu môn.

Triệu chứng

Nứt kẽ hậu môn có thể bao gồm 1 hoặc nhiều các triệu chứng sau:

  • Vết nứt có thể nhìn thấy bằng mắt thường ở vùng da xung quanh hậu môn
  • Mẩu da thừa hoặc khối nhỏ lồi trên da bên cạnh vết nứt
  • Đau chói khu vực quanh hậu môn khi đi đại tiện
  • Vệt máu ở giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện
  • Ngứa hoặc cảm giác bỏng rát khu vực quanh hậu môn

Nguyên nhân

Nứt kẽ hậu môn thường xảy ra khi đại tiện khối phân lớn hoặc rắn. Táo bón mạn tính hoặc tiêu chảy thường xuyên có thể gây ra những vết rách xung quanh hậu môn. Các nguyên nhân thường gặp khác bao gồm:

  • Bệnh Crohn hoặc các bệnh viêm ruột khác
  • Căng thẳng khi sinh
  • Giảm lưu lượng máu đến vùng hậu môn trực tràng
  • Cơ thắt hậu môn quá chặt hoặc co cứng

Các nguyên nhân hiếm gặp khác:

  • Ung thư hậu môn
  • HIV
  • Lao
  • Giang mai
  • Herpes

Các yếu tố nguy cơ

Do nhiều lí do chưa được biết đến, nứt kẽ hậu môn thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh xảy ra ở 80% trẻ sơ sinh. Người lớn tuổi cũng dễ bị nứt hậu môn do giảm lưu lượng máu ở vùng hậu môn trực tràng. Trong và sau khi sinh con, phụ nữ có nguy cơ bị nứt hậu môn do căng thẳng trong quá trình chuyển dạ.

Những người bị bệnh viêm ruột, ví dụ như bệnh Crohn, cũng có nguy cơ cao bị nứt kẽ hậu môn. Viêm ở niêm mạc ruột làm cho hậu môn có khuynh hướng bị rách. Những người thường xuyên bị táo bón cũng làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn. Sự căng giãn hoặc đại tiện khối phân lớn và rắn là nguyên nhân phổ biến nhất gây nứt kẽ hậu môn.

Chẩn đoán

Bác sĩ thường chẩn đoán nứt kẽ hậu môn một cách đơn giản thông qua thăm khám hậu môn. Tuy nhiên, họ cũng có thể soi hậu môn - trực tràng của bạn để quan sát những vết xước rõ ràng hơn hoặc tìm nguyên nhân khác gây đau hậu môn, trực tràng, ví dụ như bệnh trĩ.

Điều trị
  • Hầu hết nứt kẽ hậu môn không cần phải điều trị phức tạp. Các phương pháp điều trị tại nhà cũng có thể giúp giảm đau và thúc đẩy quá trình hồi phục, ví dụ như:
  • Sử dụng các thuốc làm mềm phân không kê đơn
  • Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn, ví dụ như rau củ và trái cây tươi
  • Tắm nước ấm giúp thư giãn các cơ quanh hậu môn, giảm ngứa và tăng cường lượng máu đến khu vực hậu môn – trực tràng.
  • Sử dụng các thuốc bôi có chứa nitroglycerin như Cortison, giúp tăng tưới máu cho khu vực này và chóng lành vết nứt.
  • Sử dụng các thuốc giảm đau tại chỗ, như Anusol-HC và Lidocain, để làm giảm sự khó chịu ở hậu môn.

Bác sĩ cũng có thể chỉ định các thuốc mỡ chẹn kênh calci có thể thư giãn các cơ thắt và chữa lành vết nứt hậu môn.

Một biện pháp điều trị khác có thể là tiêm Botox vào cơ thắt hậu môn, sẽ ngăn chặn sự co thắt ở hậu môn bằng cách tạm thời làm tê liệt các cơ bắp, ngăn chặn vết nứt mới hình thành, tạo điều kiện cho các vết nứt cũ lành lại.

Nếu vết nứt hậu môn của bạn không đáp ứng với điều trị khác, bác sĩ có thực hiện một thuật cắt cơ thắt hậu môn. Đây là một thủ thuật liên quan đến việc thực hiện một đường rạch nhỏ ở cơ thắt hậu môn để thư giãn các cơ, giúp cho vết nứt hậu môn có thể lành lại. Thủ thuật này có thể được xem xét nếu các phương pháp điều trị ít xâm lấn đã thất bại.

Không phải tất cả các vết nứt hậu môn đều là dấu hiệu của chế độ ăn ít chất xơ và táo bón. Kém lành vết nứt hoặc những vết nứt nằm ở một vị trí khác (không phải ở phần sau và đường giữa hậu môn) có thể chỉ ra một bệnh lí tiềm ẩn như bệnh lao, HIV, hoặc ung thư trực tràng. Nếu bạn chú ý thấy các vết nứt hậu môn lâu lành mặc dù đã cố gắng giữ gìn, sử dụng các thuốc điều trị tại nhà, hãy đến khám bác sĩ.

Điều trị

Nứt kẽ hậu môn không phải luôn phòng ngừa được nhưng bạn có thể làm giảm nguy cơ bằng các biện pháp sau:

  • Thay tã thường xuyên cho trẻ
  • Giữ vùng hậu môn khô ráo
  • Làm sạch hậu môn nhẹ nhàng bằng xà phòng hoặc nước ấm
  • Phòng táo bón bằng cách uống nhiều nước, ăn các thực phẩm giàu chất xơ, tập thể dục thường xuyên
  • Điều trị tiêu chảy

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Trà thảo mộc có trị được táo bón?

Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

Xem thêm