Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những thắc mắc thường gặp về phát triển ngực ở tuổi dậy thì

Ngực của người phụ nữ có rất nhiều hình dáng và kích thước khác nhau. Không có một tiêu chuẩn nào cho hình dáng và kích thước bầu ngực, ngực bình thường có thể to hoặc nhỏ, mịn màng hay có u cục, sáng màu hoặc tối màu. Đây là những thông tin mà Viện Y học ứng dụng Việt Nam muốn chia sẻ cùng chị em.

Những thắc mắc thường gặp về phát triển ngực ở tuổi dậy thì

Ngực của bé gái sẽ bắt đầu phát triển khi bước vào tuổi dậy thì. Trong suốt quá trình dậy thì, lượng hormone trong cơ thể sẽ thay đổi, khiến ngực bạn gái phát triển hơn và bắt đầu xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt.

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc khi nào bạn gái bắt đầu dậy thì và phát triển ngực, bao gồm cả các yếu tố di truyền, cân nặng, mức độ luyện tập thể thao, chế độ dinh dưỡng, căng thẳng và các bệnh mạn tính.

Ngực phát triển như thế nào?

Ngực được cấu tạo từ các mô mỡ và các tuyến tạo sữa, được gọi là tuyến vú. Vùng sẫm màu của ngực, nằm xung quanh núm vú được gọi là quầng vú. Vào giai đoạn dậy thì, ngực bé gái bắt đầu phát triển bằng việc xuất hiện một khối nhỏ nổi gồ lên bên dưới núm vú và quầng vú, đó được gọi là chồi vú. Khi chồi vú lớn hơn và tròn hơn, sẽ là lúc ngực bắt đầu phát triển và bạn sẽ nhìn thấy ngực bé gái khum khum như hình chũm cau.

Khi ngực bạn càng phát triển, quầng vú sẽ trở nên rộng hơn và sẫm màu hơn. Màu của quầng vú có thể nâu nhạt hoặc nâu thẫm, núm vú có thể có màu từ nhạt (hồng nhạt) cho đến màu đỏ tía hoặc đỏ tươi tùy thuộc vào màu da của bạn.

Khi nào ngực sẽ bắt đầu phát triển?

Ngực sẽ bắt đầu phát triển khi bạn bước vào tuổi dậy thì và lượng hormone trong cơ thể bạn thay đổi. Các yếu tố về di truyền, dinh dưỡng, luyện tập, lối sống hoặc các bệnh mạn tính sẽ quyết định khi nào bạn bắt đầu dậy thì và phát triển ngực. Đa số các bé gái sẽ bắt đầu phát triển ngực khi 9 hoặc 10 tuổi, nhưng một số bé gái khác có thể sẽ phát triển ngực sớm hơn hoặc muộn hơn độ tuổi này.

Mất bao lâu để có ngực hoàn chỉnh?

Với mỗi người thì khoảng thời gian để ngực phát triển hoàn chỉnh sẽ khác nhau, trung bình là từ 3 – 5 năm. Tuổi bắt đầu phát triển ngực sẽ không quyết định được kích thước ngực của bạn. Nếu bạn phát triển ngực sớm hơn so với bạn bè, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ có bộ ngực to hơn.

Mọi người có phát triển ngực vào cùng một khoảng thời gian không?

Câu trả lời là: Không. Mỗi bé gái đều có một “chiếc đồng hồ” riêng cho quá trình dậy thì nói chung và phát triển ngực nói riêng.

Mặc dù đa số các bé gái sẽ phát triển ngực khi khoảng 11-12 tuổi, nhưng một số lại bắt đầu phát triển ngực khi mới 7-8 tuổi và một vài bạn gái đến tận 15 tuổi mới phát triển ngực. Nhìn chung đó vẫn là các thời điểm phát triển ngực hoàn toàn bình thường. Một số bé gái thường xuyên tập thể dục, nhảy múa hoặc luyện tập thể thao nhiều có thể sẽ dậy thì muộn hơn một chút. Và chủng tộc cũng có thể ảnh hưởng đến dậy thì và phát triển ngực, người châu Á có thể dậy thì sớm hơn người châu Âu và các vùng lạnh giá.

Và cho dù là người đầu tiên hay là người cuối cùng trong lớp phát triển ngực thì đó cũng là một giai đoạn khó khăn với các bé gái. Đừng tự tìm cách một mình che giấu sự phát triển của ngực như mặc quần áo rộng, mặc nhiều áo...Và cũng đừng tự ti về việc dường như mình phát triển ngực sớm hơn các bạn khác vì nếu bạn phát triển sớm hơn một chút thì các bạn gái khác sẽ nhanh chóng “đuổi kịp” bạn thôi.

Hãy bỏ qua ngượng ngùng để nói chuyện với bố mẹ hoặc người lớn mà bạn tin tưởng( chị gái, bạn gái, cô giáo...) và nói với họ về cảm nhận của bạn. Họ sẽ trợ giúp cho bạn nhiều hơn là bạn nghĩ đấy.

Tuy nhiên, nếu bạn đã 13- 14 tuổi mà vẫn chưa phát triển ngực chút ít nào thì bạn nên nói với cha mẹ để được đi khám bác sỹ.

Có thể làm gì để tăng kích thước vòng 1?

Yếu tố di truyền là yếu tố quan trọng nhất quyết định hình dáng và kích thước ngực của bạn. Không cần bôi kem, không cần luyện tập đặc biệt hay một loại quần áo nào có thể thay đổi, làm lớn lên hoặc nhỏ đi số đo vòng 1 của bạn cả.

Ngực của bạn có thể sẽ thay đổi nếu bạn tăng/giảm cân, sau khi mang thai, sinh con và nuôi con. Nhưng đa phần, khi bạn kết thúc tuổi dậy thì kích thước ngực của bạn sẽ gần như giữ nguyên cho đến cuối đời.

Và, kích thước ngực cũng sẽ không ảnh hưởng gì đến việc liệu một người phụ nữ có thể cho con bú bằng sữa mẹ hay không. 

Khi nào và làm cách nào ngực sản xuất ra sữa?

Bên trong ngực của mỗi người phụ nữ có những túi rất nhỏ, gọi là các nang sữa. Sau khi sinh con, hormone được tiết ra từ cơ thể bạn sẽ phát tín hiệu cho các nang này để sản xuất ra sữa.

Sữa mẹ được tạo ra nhờ phản xạ tiết sữa hay còn gọi là phản xạ Prolactin: khi em bé mút núm vú của mẹ, hành động mút sẽ kích thích bài tiết Prolactin từ tuyến yên trên não bộ, Prolactin sẽ "điều khiển" nang sữa tạo ra sữa, đi qua các ống dẫn sữa đến núm vú. Đồng thời, phản xạ xuống sữa hay phản xạ Oxytocin (1 loại hormon của tuyến yên) cũng diễn ra để thúc đẩy sữa từ các nang sữa về núm vú, hay còn gọi là sự xuống sữa.

Càng cho em bé bú nhiều, Prolactin và Oxytocin càng được sinh ra nhiều và từ đó kích thích tạo ra sữa cho nhu cầu của em bé. Vì vậy, hãy luôn tin tưởng rằng cơ thể bà mẹ sẽ sản xuất đủ lượng sữa cần thiết cho em bé bú.

Khi người phụ nữ ngừng cho con bú, các hormone Prolactin và Oxytocin sẽ giảm dần do vậy các nang sẽ dần dần ngưng việc sản xuất sữa và cuối cùng là hết hẳn sữa.

Hai bên ngực phát triển không đều nhau có phải là bất thường không?

Trong giai đoạn phát triển, việc 2 bên ngực phát triển không đều nhau là rất bình thường. Thông thường, chúng sẽ trông đều nhau khi giai đoạn phát triển kết thúc. Nhưng vẫn có nhiều phụ nữ có 2 bên ngực không đều nhau. Nếu hai bên ngực của bạn không đều nhau và điều này làm phiền bạn, bạn có thể sử dụng các miếng lót phù hợp với áo ngực hoặc đồ tắm của bạn.

Sẽ mất từ 3-5 năm để kết thúc việc phát triển ngực và nếu khi đó kích thước hai bên ngực có thể khác nhau một cách quá rõ ràng và bạn cảm thấy không hài lòng về sự khác biệt này, bạn có thể nói chuyện với bác sỹ về việc phẫu thuật thẩm mỹ để tạo cân bằng cho 2 bên ngực. Bạn nên cân nhắc thật kỹ càng trước khi phẫu thuật về lợi ích và nguy cơ của phẫu thuật.

Ngực của tôi rất to và điều này làm lưng của tôi bị đau vì ngực quá nặng. Ngực to cũng làm việc luyện tập thể thao trở nên khó khăn hơn. Phải làm gì?

Một số em gái thấy rằng ngực của mình quá to. Thông thường, các em không lo lắng về vẻ bề ngoài của mình mà thường cảm thấy rất phiền vì bị đau ngực, đau lưng, đau vai, những vết lằn ở trên vai do dây áo ngực, phát ban, các vấn đề về da ở phía dưới ngực hoặc những khó khăn khi luyện tập thể thao. Các em cũng có thể sẽ cảm thấy tự ti vì có nhiều người trêu chọc về bộ ngực của mình.

Nếu ngực của bạn quá to, thì bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

  • Đầu tiên, tìm một chiếc áo ngực phù hợp, có thể hỗ trợ tốt nhất cho ngực của bạn. Hãy mua những chiếc áo ngực có vai áo rộng và có hỗ trợ ở phần bầu ngực
  • Nếu bạn bị thừa cân, hãy áp dụng các biện pháp để có cân nặng hợp lý
  • Lựa chọn cuối cùng là phẫu thuật. Loại phẫu thuật này sẽ loại bỏ một số mô ngực thừa. Quyết định phẫu thuật là một quyết định vô cùng quan trọng. Do vậy, bạn nên trao đổi với bác sỹ để được cung cấp thông tin một cách đầy đủ nhất.
Việc có lông xung quanh núm vú có bình thường không?

Một số bạn gái sẽ có lông phát triển quanh núm vú. Điều này là hoàn toàn bình thường. Nếu những sợi lông này làm phiền bạn, tốt nhất, bạn nên dùng một chiếc kéo nhỏ và cắt ngắn chúng đi. Cạo hoặc nhổ lông có thể sẽ gây nhiễm trùng.

Núm vú bị tụt vào trong có bình thường không?

Nếu núm vú của bạn tụt vào trong, rất có thể bạn đã bị “đảo ngược núm vú”. Khoảng 10-20% số bạn gái sẽ bị đảo ngược núm vú ở ít nhất một bên ngực. Điều này là bình thường và không ảnh hưởng gì đến sức khỏe cả. Nếu núm vú tụt vào trong, việc vệ sinh vú sẽ vô cùng quan trọng để tránh nhiễm trùng ở những nếp gấp xung quanh núm vú.

Tuy nhiên, bạn cần hỏi kinh nghiệm của mẹ, chị gái, hoặc bác sỹ để khắc phục điều này bằng những biện pháp đơn giản như kéo, nắn, xoa bóp.. để núm vú của bạn ra ngoài như bình thường. Vì điều này không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn nhưng việc núm vú ngắn hoặc tụt vào bên trong sẽ cản trở việc bạn nuôi con bằng sữa mẹ sau này

Nếu núm vú của bạn đang bình thường lại bỗng nhiên bị tụt vào trong, thì bạn nên đến gặp bác sỹ ngay.

Mẩn đỏ quanh núm vú và ở ngực có phải là dấu hiệu bị nhiễm trùng không?

Thông thường, là có. Mẩn đỏ có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, đặc biệt là nếu ngực sưng và căng tức, chảy dịch hoặc bạn bị sốt. Bạn có thể cũng sẽ bị mẩn đỏ ở phía dưới ngực, thường là do nóng trong hoặc nhiễm nấm. Nếu bạn có bất cứ dấu hiệu nhiễm trùng nào ở trên, hãy liên lạc với bác sỹ ngay. Đôi khi, lỗ chân lông quanh núm vú cũng có thể bị nhiễm trùng. Khi việc này xảy ra, sẽ có một hoặc nhiều vết phồng rộp màu đỏ xuất hiện, gọi là viêm nang lông.

Bất cứ khi nào phát hiện thấy những mẩn đỏ, nhiễm trùng, đau tức, hãy đừng ngần ngại đi đến gặp bác sỹ.

Đau ngực hoặc căng tức ngực có bình thường không?

Bạn có thể sẽ cảm thấy ngứa râm ran hoặc đau ở ngực khi chồi vú bắt đầu phát triển. Sau khi bạn bắt đầu có kinh, bạn sẽ nhận thấy ngực sưng lên hoặc căng tức trong vài ngày trước khi chu kỳ đến hàng tháng nhưng không phải tất cả phụ nữ đều bị sưng đau ngực.

Nếu ngực của bạn căng tức, bạn có thể đến gặp bác sỹ. Bác sỹ có thể sẽ kê đơn thuốc (ví dụ như ibuprofen) để làm giảm triệu chứng này. Một số bạn gái khác sẽ thấy triệu chứng giảm đi nếu uống viên tránh thai hàng ngày với liều thấp. Loại bỏ caffeine không được chứng minh khoa học là có tác dụng, nhưng một số bạn gái sẽ thấy đỡ đau hơn sau khi ngưng sử dụng caffeine.

Có dịch chảy ra từ núm vú?

Dịch chảy ra từ một (hoặc hai bên) núm vú có nghĩa là ngực của bạn bị viêm, hay cũng có thể là do bạn bị mất cân bằng hormone.

Khi sữa chảy ra từ ngực của một người phụ nữ không nuôi con thì sẽ được gọi là chảy sữa. Tình trạng này có thể là do sử dụng một số loại thuốc, ví dụ như thuốc tránh thai hoặc thuốc chống trầm cảm, do đang mang thai hoặc gần đây có mang thai, do lượng hormone tuyến giáp thấp, tổn thương ngực hoặc u tuyến yên lành tính.

Nếu cơ thể sản xuất ra quá nhiều prolactin, 1 hormon có tác dụng kích thích tuyến sữa và tiết sữa - thì cũng sẽ xuất hiện hiện tượng dịch trắng chảy ra từ núm vú.

Dịch màu nâu hoặc có máu có thể là do các ống dẫn sữa bị giãn hoặc do polyp nhỏ ở ống dẫn sữa hoặc ở tuyến dưới quầng vú. Một chút dịch màu vàng cũng có thể sẽ chảy ra khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt.

Bạn nên đến khám bác sỹ nếu bạn bị chảy dịch từ vú và/hoặc đau tức ngực, sưng đỏ và/hoặc sốt.

Thông tin thêm trong bài viết: Những thắc mắc về vùng kín ở tuổi dậy thì

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Youngwomenshealth
Bình luận
Tin mới
  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

Xem thêm