Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gây tê tại chỗ cho các thủ thuật phẫu thuật và nha khoa

Gây tê tại chỗ là một thủ thuật hay được sử dụng để làm giảm đau nhưng vẫn giữu cho bệnh nhân tỉnh táo trong các tiểu phẫu.

Gây tê tại chỗ là một cách ngăn chặn cảm giác đau, được sử dụng trong các tiểu phẫu để làm tê liệt một vùng nhỏ trên cơ thể, nơi cơn đau đáng lẽ sẽ xảy ra mà không làm thay đổi nhận thức của bệnh nhân. Bạn có thể quen thuộc với thuốc gây tê tại chỗ được sử dụng cho các thủ thuật nha khoa hay làm tê liệt một vùng cần được khâu.

Tại sao lại sử dụng gây tê tại chỗ?

Không giống như gây mê toàn thân (toàn bộ cơ thể bị tê liệt và bệnh nhân bất tỉnh), gây tê tại chỗ cho phép bệnh nhân còn ý thức và tỉnh táo trong khi làm thủ thuật. Gây tê tại chỗ chỉ tác động đến một khu vực nhỏ, ví dụ như gây tê vùng được sử dụng cho toàn bộ cánh tay hoặc chân.

Đây là kiểu gây tê thường được sử dụng cho các ca tiểu phẫu có thể được hoàn thành trong một thời gian ngắn và bệnh nhân có thể​​ xuất viện trong vòng một ngày. Thủ thuật này cũng được sử dụng khi các cơ không cần phải thư giãn.

Gây tê tại chỗ thực hiện như thế nào?

Khi thực hiện gây tê tại chỗ, một loại thuốc tê có thể được bôi lên da dưới dạng kem hoặc xịt hoặc tiêm vào khu vực nơi thực hiện thủ thuật. Nếu là dạng tiêm thì đôi khi phải tiêm đến vài mũi với số lượng nhỏ. Một vài phút sau khi tiêm vào khu vực đó có thể được tê liệt hoàn toàn. Nếu khu vực vẫn còn cảm giác, có thể tiêm thêm hoặc cung cấp thêm thuốc tê để đảm bảo khu vực đó tê liệt toàn bộ .

Mặc dù mục đích là để làm mất cảm giác đau, nhưng sự thật là khi tiêm thuốc gây tê tại chỗ lại thường gây khá đau.

Nhưng bạn nên chuẩn bị cho cơn đau ngắn này để không bị đau trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật còn lại.

Các thủ thuật sử dụng gây tê tại chỗ

Gây tê tại chỗ thường được ứng dụng với các ca tiểu phẫu có thể gây đau nhưng không nghiêm trọng. Một số ví dụ về khi gây tê tại chỗ là thích hợp: 

  • Các thủ thuật nha khoa, chẳng hạn như hàn lỗ sâu (răng) hoặc các thủ thuật mà lợi cần phải tê.
  • Khâu vết thương
  • Loại bỏ móng chân mọc ngược
  • Một số bệnh viện nhi gây tê ở nơi tiêm truyền tĩnh mạch để giảm đau.
  • Làm tê da trước khi thực hiện sinh thiết.

Thuốc được sử dụng để gây tê tại chỗ

Các loại thuốc được sử dụng làm thuốc gây tê tại chỗ có công thức giống với cocaine, chất mà trước đây từng được sử dụng để gây tê. Nhưng khác với cocaine ở chỗ chúng không thể bị lạm dụng và chúng không gây ra tăng huyết áp hay co mạch. Những loại thuốc này tác động trên các thụ thể tiếp nhận thông tin đau, và phong bế các thụ thể này.

Các loại thuốc được sử dụng như thuốc gây tê tại chỗ thường có đuôi là –caine, như: benzocaine, lidocaine và novocaine. Ngoài ra còn có một số thuốc gây tê tại chỗ có nguồn gốc tự nhiên như tinh dầu bạc hà.

Loại thuốc và lượng thuốc tùy thuộc vào việc bạn có bị dị ứng hay không, các phản ứng trước đây mà bạn hoặc các thành viên trong gia đình bạn đã được gây mê, các loại thuốc khác mà bạn đang sử dụng, thời gian thực hiện thủ thuật, cộng với tuổi, chiều cao và cân nặng .

Những rủi ro trong thủ thuật gây tê tại chỗ

Thuốc tê tại chỗ thường an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra những vấn đề cấp cứu khi bệnh nhân xuất hiện phản ứng bất thường với thuốc (dị ứng thuốc) và có vấn đề về nhịp tim, tuần hoàn, hô hấp hoặc chức năng não. Hãn hữu có phản ứng dị ứng toàn thân hoặc sốc phản vệ đe dọa tính mạng người bệnh.

Hộp chống sốc phản vệ và hoạt động cấp cứu phải luôn có và sẵn sàng tại bất kì nơi nào thực hiện thủ thuật gây tê cục bộ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Gây tê ngoài màng cứng: sự thật và những hiểu lầm

CTV Nguyễn Dũng - Viên Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
Xem thêm