Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gây mê có làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer?

Bạn đang nghĩ về phẫu thuật chữa đau khớp gối nhưng lo lắng về ảnh hưởng của việc gây mê? Có lẽ bạn thắc mắc nếu mất trí nhớ có phải là một trong những nguy cơ của gây mê hay không? Hoặc, nếu tiếp xúc với chất gây mê có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ?

Cảm giác lo lắng về việc gây mê và ảnh hưởng của nó đến cơ thể là hoàn toàn bình thường. Nhiều nghiên cứu đã đưa ra những câu hỏi này và kết luận của những nghiên cứu này mong rằng sẽ giúp giảm sự lo lắng của bạn

Các loại gây mê

Gây mê- việc sử dụng thuốc để giảm đau-thường được sử dụng phổ biến trong phẫu thuật. Một số loại gây mê là tại chỗ, tức là chỉ có vùng được gây tê bởi một mũi tiêm, và một loại khác là gây mê toàn bộ, khi một người được tiêm thuốc để giúp họ đi vào giấc ngủ sâu trong lúc phẫu thuật để họ không cảm thấy đau và họ sẽ không tỉnh dậy cho đến khi phẫu thuật kết thúc.

Nghiên cứu về mất trí nhớ và gây mê

Bạn đã từng nghe ai đó nói về sự thay đổi của một người sau khi được gây mê toàn bộ? Gây mê toàn bộ có liên quan đến sự suy giảm chức năng nhận thức, nhưng mối liên hệ này là thực sự hay chỉ là sự trùng hợp? Các nghiên cứu có ủng hộ mối quan hệ này không?

Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ, bao gồm:

  • Một nghiên cứu kết luận rằng có sự tăng nguy cơ mất trí sau khi người tham gia được gây mê toàn bộ
  • Nghiên cứu thứ 2 cho thấy những người được gây mê trong khi phẫu thuật có nguy cơ cao tiến triển mất trí hơn trong khỏang thời gian từ 3 đến 7 năm sau phẫu thuật.
  •  Nghiên cứu thứu 3 chú ý rằng một loại thuốc đặc trưng và loại phẫu thuật- sevoflurane (Ultane) trong phẫu thuật cột sống- có liên quan đến giảm nhận thức ở những người được chẩn đoán là có suy giảm nhận thức nhẹ. Suy giảm nhận thức nhẹ là tình trạng tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, mặc dù một số người có suy giảm nhận thức nhẹ duy trì sự ổn định và một số khác thậm chí có thể lấy lại nhận thức bình thường.

Tuy nhiên, những nghiên cứu khác phản bác lại những kết quả này:

  • Nghiên cứu công bố trên Mayo Clinic Proceedings  cho thấy sau khi nghiên cứu trên 877 người mất trí nhớ và xem lại những trường hợp tiếp xúc với thuốc gây mê, không có mối liên quan giữa mất trí nhớ và gây mê. Họ cũng thấy những người được gây mê nhiều lần không có nguy cơ cao mất trí nhớ
  • Trên tờ Journal of Pain Research  kết luận rằng trong khi có một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê và tăng nguy cơ mất trí nhớ, vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ để khẳng định rằng cả 2 thực sự liên quan đến nhau.
  • Một nghiên cứu so sánh cặp song sinh, một người trải qua gây mê và phẫu thuật và người còn lại thì không, Nghiên cứu thấy không có sự khác biệt trong nhận thức giữa 2 người.
  • Thú vị thay, một nhóm các nhà nghiên cứu cho thấy không chỉ không có mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê với mất trí nhớ, mà với những người được gây mê trong các cuộc phẫu thuật có nguy cơ thấp, thì nguy cơ bị mất trí còn giảm đi.

Tại sao một số người bị lú lẫn sau phẫu thuật?

Mặc dù nghiên cứu không chứng minh mối liên hệ giữa gây mê và tiến triển bệnh Alzheimer và những loại mât trí nhớ khác, nhưng lại có rất nhiều người bị lú lẫn sau phẫu thuật khi họ tỉnh lại.

Đôi khi, sự thay đổi này có thể liên quan đến tình trạng mê sảng-sự thay đổi đột ngột trong trí nhớ, sự chú ý, định hướng và khả năng suy nghĩ. Tình trạng mê sảng ở người già thường liên quan đến nguy cơ mất trí nhớ cao và việc nhận diện tình trạng mê sảng là rất quan trọng để giải quyết thành công những triệu chứng này.

Tương tự, rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật cũng có thể xuất hiện và thường là tình trạng tạm thời dẫn đến sự suy giảm rõ ràng về tinh thần. Tình trạng này thường sẽ biến mất theo thời gian, mặc dù nhiều người cho thấy ảnh hưởng kéo dài.

Tình trạng mê sảng khác với rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật do mê sảng thường là sự thay đổi cấp tính, đột ngột và đáng kể trong chức năng tinh thần, trong khi rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật thường là những thay đổi tiềm ẩn trong nhận thức.

Cần làm gì?

Trong khi một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa gây mê và mất trí nhớ, vẫn chưa có đủ nghiên cứu để kết luận rằng điều này là đúng. Chính vì thế, nếu bạn hoặc người thân phải phẫu thuật, thì bạn không nên quá lo lắng.

Thay vì lo lắng về mối liên quan giữa gây mê và mất trí nhớ, bạn nên tập trung vào yếu tố nguy cơ mà bạn có thể kiểm soát và những yếu tố mà nghiên cứu đã đề cập nhiều lần về nguy cơ mất trí nhớ như chế độ ăn, tập luyện thể chất, sức khỏe tim mạch để duy trì bộ não khỏe mạnh.

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo verywell)
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm