Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cấp cứu người bị nghẹn

Nghẹn/hóc xảy ra khi có dị vật mắc lại ở cổ họng hoặc khí quản, làm cản trở hô hấp. Vì nghẹn làm giảm lượng oxy lên não và các cơ quan quan trọng nên có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

 Cấp cứu người bị nghẹn

Ở người lớn, nghẹn/hóc thường xảy ra do nuốt phải các miếng thức ăn, còn ở trẻ nhỏ thường là do nuốt phải các vật nhỏ như đồ chơi, hạt hoa quả... Dấu hiệu của việc bị nghẹn là việc dùng tay ôm cổ họng. Nếu nạn nhân không đưa ra được các dấu hiệu, hãy tìm các biểu hiện gợi ý khác như:

  • Không thể nói chuyện
  • Khó thở hoặc thở khò khè
  • Không ho được
  • Da, môi và móng tím tái
  • Lơ mơ, mất ý thức

Khuyến nghị cách cấp cứu “5-5” đối với các nạn nhân bị nghẹn:

  • Vỗ vào lưng 5 lần: Đầu tiên, dùng lòng bàn tay vỗ vào lưng của nạn nhân 5 lần  (vùng giữa hai xương bả vai).
  • Ấn mạnh vào bụng 5 lần (còn gọi là nghiệm pháp Hem-lich)
  • Thực hiện luân phiên việc vỗ lưng và ấn mạnh cho đến khi vật lạ rơi ra.
Để thực hiện nghiệm pháp Hem- lich cho người khác:

Đứng phía sau nạn nhân:

  • Dùng tay ôm lấy phần eo của nạn nhân, cho nạn nhân hơi cúi người về phía trước.
  • Nắm một tay lại và đặt nắm tay lên phần trên rốn của nạn nhân.
  • Dùng tay còn lại ôm lấy bàn tay đang nắm và ấn thật nhanh, mạnh vào bụng nạn nhân theo chiều hướng lên trên.
  • Nếu cần thiết, thực hiện thao tác này 5 lần.
  • Nếu vật lạ chưa rơi ra, tiếp tục lặp lại việc sơ cứu “5-5”

Nếu bạn là người duy nhất có thể cấp cứu nạn nhân khi đó, hãy thực hiện việc vỗ lưng và ấn bụng trước khi gọi cấp cứu. Nếu những người khác cũng có mặt, yêu cầu người đó gọi cấp cứu trong khi bạn đang sơ cứu cho nạn nhân.

Nếu nạn nhân bất tỉnh, thực hiện cấp cứu hồi sức tim phổi (CPR) bằng việc ấn mạnh vào ngực và làm thông thoáng đường thở.

Tự thực hiện liệu pháp Hem-lich cho bản thân mình

Đầu tiên, khi bạn bị nghẹn và không có ai ở xung quanh, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Tiếp theo, vì bạn không thể tự vỗ lưng cho mình được, bạn vẫn có thể tự thực hiện việc ấn bụng để loại bỏ vật lạ.

  • Đặt nắm tay phía trên rốn của mình
  • Dùng tay còn lại nắm chặt lấy bàn tay đang đặt ở rốn và cúi người lên một chỗ dựa cứng - như bàn hoặc ghế
  • Ấn nắm tay của bạn vào bên trong, hướng lên trên.
Để làm thoáng đường thở của phụ nữ mang thai hoặc người béo phì

Đặt tay của bạn cao hơn một chút so với vị trí của nghiệm pháp Hem-lich thông thường, tại xương ức, ngay phía trên xương sườn thấp nhất.

Thực hiện như liệu pháp Hem-lich thông thường, ấn nhanh, mạnh vào ngực

Lặp lại quy trình nếu như thức ăn hoặc vật lạ không rơi ra ngoài hoặc nạn nhân vẫn bất tỉnh. Trong khi sơ cứu hãy nhờ những người xung quanh gọi cấp cứu.

Sơ cứu với trẻ dưới 1 tuổi

Ngồi xuống, đặt tay bạn lên đùi và đặt trẻ nằm cúi mặt trên cánh tay (đang đặt trên đùi) của bạn

Vỗ vào lưng trẻ 5 lần thật nhẹ nhàng, nhưng phải đủ mạnh. Trọng lực và việc vỗ lưng có thể làm vật lạ rơi ra.

Nghẹn hóc dị vật: Nguy cơ gây tử vong hàng đầu ở trẻ nhỏ - ảnh 2

Nếu không hiệu quả, đặt trẻ nằm ngửa trên cánh tay sao cho phần đầu thấp hơn phần thân. Dùng 2 ngón tay đặt vào giữa xương ức của trẻ và ấn mạnh vào ngực 5 lần.

Lặp lại quy trình vỗ lưng và ấn ngực nếu trẻ không thở trở lại. Gọi cấp cứu ngay.

Thực hiện hồi sức tim phổi CPR với trẻ nhỏ nếu trẻ vẫn không thở sau khi làm các thao tác trên.

Nếu trẻ lớn hơn 1 tuổi, chỉ cần thực hiện liệu pháp Hem-lich và kỹ thuật "5-5" như hướng dẫn ở trên.

Làm sạch đường thở của người bất tỉnh

Đặt nạn nhân nằm ngửa trên sàn

Làm sạch đường thở: Nếu vật lạ mắc ở phía sau vòm họng hoặc mắc ở vị trí cao tại vòm họng (mà có thể quan sát được), dùng ngón tay đưa vào trong miệng và lôi vật lạ ra. Hết sức cẩn thận để không làm cho vật lạ mắc vào họng sâu hơn (việc này dễ xảy ra ở trẻ nhỏ).

Thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) nếu vật lạ vẫn mắc lại và nạn nhân không phản ứng sau khi bạn thực hiện những thao tác trên. Việc ấn mạnh vào ngực trong khi cấp cứu CPR có thể làm vật lạ mắc kẹt lại. Thường xuyên kiểm tra miệng của nạn nhân.

Để chuẩn bị cho những tình huống như vậy có thể xảy ra bất cứ khi nào, bạn nên chuẩn bị sẵn sàng bằng cách tìm kiếm và chủ động tham gia học liệu pháp Hem-lich và cấp cứu hồi sức tim phổi CPR tại một cơ sở đào tạo sơ cấp cứu được cấp giấy phép.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cách thực hiện biện pháp Heimlich

Bình luận
Tin mới
Xem thêm