Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ giúp cơ thể hồi phục, tự sửa chữa, hồi phục năng lượng.

Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng để có một sức khỏe tốt. Trên thực tế, chúng ta cần ngủ giống như chúng ta cần thức ăn và nước uống. Nhiều phản ứng sinh học của cơ thể xảy ra khi chúng ta ngủ bao gồm:

  • Não bộ lưu trữ các thông tin mới và loại bỏ các chất độc hại
  • Các tế bào thần kinh kết nối và tổng hợp lại.
  • Các tế bào khác của cơ thể cũng sẽ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng, và tiết ra các phân tử như hormone và protein

Những quá trình này rất quan trọng với cơ thể. Nếu thiếu chúng, cơ thể sẽ không thể hoạt động chính xác. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn những quá trình nào sẽ xảy ra trong khi ngủ trong bài viết này. 

Vì sao chúng ta cần phải ngủ?

Ngày nay các nhà khoa học đã chứng minh rằng không chỉ có một mà có rất nhiều lý do để chứng minh chúng ta cần ngủ. Và những lý do có thể được nêu ra như là:

Bảo tồn năng lượng

Theo lý thuyết bảo toàn năng lượng, chúng ta cần ngủ để bảo tồn năng lượng. Ngủ cho phép chúng ta giảm nhu cầu năng lượng bằng cách dành một phần thời gian để thực hiện các quá trình trao đổi chất ở cấp độ thấp hơn.  

Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu chúng ta ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, chúng ta có thể tiết kiệm đến 35% năng lượng tiêu hao trong ngày.

Tự sửa chữa các tế bào

Một lý thuyết khác, được gọi là lý thuyết phục hồi, nói rằng cơ thể cần ngủ để tự phục hồi. Lý thuyết này nêu lên rằng giấc ngủ cho phép các tế bào tự sửa chữa và hồi phục trở lại. Những quá trình này bao gồm:

  • Tái tạo cơ
  • Tổng hợp protein
  • Phát triển các mô
  • Giải phóng hormone
Chức năng não bộ

Lý thuyết về sự dẻo dai thần kinh, cũng đề cập đến giấc ngủ rất cần thiết cho não bộ. Đặc biệt, giấc ngủ cho phép các nơ-ron và các tế bào thần kinh khác tự tổ chức lại.

Khi chúng ta ngủ, hệ thống bạch huyết trong não sẽ giúp đào thải chất độc được tích tụ trong suốt cả ngày ra khỏi hệ thần kinh trung ương. Điều này giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn sau khi thức dậy.

Nghiên cứu cũng cho thấy giấc ngủ giúp chuyển đổi những kỳ ức ngắn hạn thành ký ức dài hạn, cũng như xóa hoặc quên đi những thông tin không cần thiết có thể gây rối loạn hệ thần kinh.

Cải thiện cảm xúc

Trong khi ngủ, các hoạt động ở những khu vực kiểm soát cảm xúc của não tăng lên. Bằng cách này giấc ngủ giúp các chức năng của não và cảm xúc được ổn định hơn.

Một ví dụ về cách mà giấc ngủ giúp điểu chỉnh cảm xúc xảy ra ở hạch hạnh nhân trong não. Hạch hạnh nhân chịu trách nhiễm về đáp ứng với sợ hãi, lo âu khi đối mặt với một tình huống căng thẳng. Khi bạn ngủ đủ giấc, hạch hạnh nhân có thể thích nghi tốt hơn.

Duy trì cân nặng

Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cân nặng bằng cách kiểm soát hormone đói. Các hormone này bao gồm ghrelin-làm tăng cảm giác thèm ăn và leptin-giúp tăng cảm giác no sau ăn.

Khi ngủ ghrelin sẽ được tiết ra ít hơn vì cơ thể sẽ giảm sử dụng năng lượng để tiêu hóa. Ngược lại, thiếu ngủ sẽ làm tăng ghrelin và ức chế leptin. Sự mất cân bằng này sẽ khiến bạn cảm thấy đói hơn và có thể làm tăng nguy cơ ăn nhiều hơn và gây tăng cân.

Ổn định chức năng của insulin

Insulin là một loại hormone giúp tế bào sử dụng glucose hoặc đường để sinh ra năng lượng. Nhưng nếu bạn bị kháng insulin, các tế bào sẽ không đáp ứng chính xác với insulin. Điều này có thể gây ra tăng đường huyết, thậm chí có thể là đái tháo đường typ 2.

Giấc ngủ có thể giúp các tế bào khỏe mạnh có thể hấp thụ glucose dễ dàng hơn và chống lại tình trạng đề kháng insulin. Ngoài ra khi ngủ bộ não sẽ sử dụng ít glucose hơn, gián tiếp điểu chỉnh lượng đường trong máu.

Khả năng miễn dịch

Các nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể ức chế phản ứng miễn dịch và khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn. Khi ngủ, cơ thể tạo ra cytokine, những protein này tham gia tiêu diệt các vi khuẩn có hại với cơ thể. Đặc biệt đó là lý do vì sao giấc ngủ rất quan trọng khi bạn ốm hoặc căng thẳng.

Trái tim khỏe mạnh

Theo các nghiên cứu, người trưởng thành trung bình cần ngủ 7 tiếng mỗi đêm. Nếu ít hơn, có thể sẽ gây ra một số yếu tố nguy cơ với tim mạch như:

  • Tăng huyết áp
  • Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm
  • Tăng các phản ứng viêm
  • Tăng nồng độ cortisol
  • Tăng cân
  • Đề kháng insulin.

Tổng kết lại, giấc ngủ giúp chúng ta khỏe mạnh và duy trì sự minh mẫn. Giấc ngủ cho phép cơ thể và não bộ tự sửa chữa, hồi phục năng lượng. Nếu không ngủ đủ giấc bạn có thể bị suy giảm về trí nhớ, khả năng tập trung, miễn dịch và thay đổi về cảm xúc.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ em

Bs. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (theo Healthline) -
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 03/05/2024

    Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày giảm cân có an toàn không?

    Béo phì hiện đang là mối lo ngại lớn ở nhiều quốc gia khi tỷ lệ mắc ngày càng gia tăng, kéo theo hàng loạt bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường type 2 và rối loạn mỡ máu... Một trong những phương pháp nhanh và hiệu quả để kiểm soát béo phì là phẫu thuật thu nhỏ dạ dày qua ống nội soi (Endoscopic sleeve gastroplasty - ESG).

  • 03/05/2024

    Phải làm gì khi trẻ lên cơn động kinh cục bộ?

    Khi trẻ lên cơn động kinh cục bộ, vai trò của bạn là tập trung vào ba điều cơ bản sau: giữ bình tĩnh, an ủi và giữ an toàn cho trẻ. Nếu bạn bắt đầu từ những điều này và ghi nhớ những việc quan trọng nên làm hoặc không nên làm, bạn có thể giúp tình huống trở nên ổn định hơn. Hãy dành chút thời gian luyện tập để khiến điều này trở thành bản năng.

  • 03/05/2024

    Cách kiểm soát cân nặng và đường huyết cho phụ nữ tuổi mãn kinh

    Bên cạnh những cơn bốc hoả, phụ nữ tuổi mãn kinh còn gặp phải nhiều phiền toái liên quan đến trao đổi chất kém như tăng cân, tăng mỡ nội tạng, tăng đường huyết, mặc dù vẫn duy trì thói quen sinh hoạt như trước. Một vài điều chỉnh trong chế độ ăn uống và vận động sẽ giúp bạn tối ưu hoá sự trao đổi chất, từ đó kiểm soát cân nặng cũng như lượng đường trong máu tốt hơn.

  • 02/05/2024

    Người làm việc ca đêm tăng nguy cơ bị béo phì

    Ngoài giấc ngủ bị gián đoạn, những người làm việc ban đêm còn phải đối mặt với thói quen ăn uống bị thay đổi, giảm hoạt động thể chất và sự thay đổi nội tiết tố, góp phần làm tăng nguy cơ béo phì. Người làm ca đêm cần chú ý chăm sóc cơ thể nhằm hạn chế mức độ ảnh hưởng, đảm bảo sức khoẻ để làm việc hiệu quả, an toàn.

  • 02/05/2024

    4 dấu hiệu trên da "tố" bạn có thể bị dị ứng rượu

    Bạn có thể đã nghe nói về dị ứng đậu phộng, sữa hoặc đậu nành, nhưng bạn đã bao giờ gặp thuật ngữ dị ứng rượu chưa? Cũng giống các loại dị ứng thực phẩm khác, dị ứng rượu là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm.

  • 02/05/2024

    8 lợi ích tuyệt vời của đi bộ thể dục

    Đi bộ không chỉ là hình thức tập thể dục đơn giản mà hầu hết mọi người đều có thể thực hiện mà còn là một hoạt động đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Dưới đây là 10 lý do khiến bạn muốn bắt đầu ngay hay tiếp tục duy trì hoạt động lành mạnh này:

  • 02/05/2024

    Giảm nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già nhờ 8 thói quen lành mạnh

    Chứng sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer hiện chưa có biện pháp điều trị. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện thói quen sinh hoạt lành mạnh ngay từ sớm để giảm nguy cơ suy giảm chức năng nhận thức khi về già.

  • 01/05/2024

    5 sai lầm phổ biến khi tắm gây hại cho làn da

    Tắm là nhu cầu vệ sinh cơ bản và cần thiết của mỗi con người. Nhưng nhiều người trong chúng ta khi tắm thường mắc phải một số sai lầm dẫn đến tác hại không hề nhỏ đối với sức khỏe làn da.

Xem thêm