Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tổng quan về chế độ ăn GAPS - Phần 2

Chế độ ăn GAPS cho rằng việc loại bỏ các loại thực phẩm như ngũ cốc và đường có thể giúp mọi người điều trị các vấn đề ảnh hưởng đến não, chẳng hạn như chứng tự kỷ và chứng khó đọc.

Làm thế nào để thực hiện chế độ ăn kiêng GAPS?

Tuân theo chế độ ăn kiêng GAPS cần loại bỏ ngũ cốc, đường, đậu nành, các chế phẩm từ sữa, rau củ chứa nhiều tinh bột và thực phẩm chế biến công nghiệp ra khỏi chế độ ăn. Đây cũng là một trong những chế độ ăn rất giới hạn.

Có ba giai đoạn trong chế độ ăn kiêng GAPS:

1. Giai đoạn giới thiệu

Trước khi tuân theo một chế độ GAPS đầy đủ thì người ăn được khuyên nên ăn theo một chế độ giới thiệu để làm quen với GAPS.

Tuy là một chế độ ăn rất giới hạn, giai đoạn này nhằm mục đích chữa lành ruột và giảm nhanh các triệu chứng tiêu hóa. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tuần đến thậm chí là 1 năm.

Giai đoạn giới thiệu được chia thành sáu giai đoạn nhỏ. Mỗi giai đoạn được bổ sung một loại thực phẩm mới. Người ăn không nên chuyển sang giai đoạn tiếp theo nếu gặp các triệu chứng về tiêu hóa bao gồm:

  • Bệnh tiêu chảy
  • Chướng bụng
  • Đầy hơi
  • Táo bón
  • Đau bụng

Giai đoạn 1

Ở giai đoạn 1, chế độ ăn bao gồm:

  • Nước dùng xương tự làm
  • Thịt hoặc cá luộc
  • Rau nấu chín
  • Men vi sinh, chẳng hạn như nước rau quả lên men, sữa chua, và váng sữa lên men
  • Trà gừng hoặc trà hoa cúc với mật ong
  • Nước lọc

Giai đoạn 2

Giai đoạn 2 có thể bổ sung các loại thực phẩm sau:

  • Lòng đỏ trứng gà
  • Thịt hầm với thịt và rau
  • Bơ tự làm

Giai đoạn 3

Trong giai đoạn 3, thêm các loại thực phẩm sau:

  • Quả bơ
  • Dưa cải bắp và các loại rau củ muối
  • Bánh pancake theo tiêu chuẩn GAPS
  • Trứng chưng với bơ tự làm, hoặc mỡ gia cầm
  • Bổ sung men vi sinh

Giai đoạn 4

Các loại thực phẩm sau có thể được thêm vào giai đoạn này gồm:

  • Thịt nướng
  • Dầu ô liu ép lạnh
  • Nước ép cà rốt
  • Milkshake theo tiêu chuẩn GAPS
  • Bánh mì theo tiêu chuẩn GAPS

Giai đoạn 5

Trong giai đoạn 5, thêm các loại thực phẩm sau:

  • Puree táo nấu chín
  • Rau sống, như rau xà lách và dưa chuột bỏ vỏ
  • Nước ép trái cây

Giai đoạn 6

Trong giai đoạn 6, thêm các loại thực phẩm sau:

  • Táo gọt vỏ
  • Trái cây tươi
  • Mật ong
  • Các loại bánh nướng có trái cây sấy khô

Sau khi hoàn thành giai đoạn giới thiệu này, nhiều người sẽ chuyển sang một chế độ ăn GAPS đầy đủ.

2. Chế độ ăn GAPS đầy đủ

Trong chế độ ăn GAPS, cần tránh tất cả các loại ngũ cốc, đường, rau củ nhiều tinh bột, carbohydrate tinh chế và thực phẩm chế biến sẵn công nghiệp. Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 1,5-2 năm.

Các loại thực phẩm được chấp nhận bao gồm:

  • Trứng
  • Thịt, cá và động vật có vỏ (tươi hoặc đông lạnh)
  • Rau quả tươi
  • Tỏi
  • Chất béo tự nhiên, chẳng hạn như dầu ô liu, dầu dừa và bơ tự làm
  • Một lượng vừa phải các loại hạt
  • Bánh nướng làm bằng bột của các loại hạt

Chế độ ăn kiêng GAPS cũng khuyến nghị mọi người:

  • Sử dụng thực phẩm hữu cơ càng thường xuyên càng tốt
  • Tránh tất cả các thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn
  • Ăn thực phẩm lên men với mỗi bữa ăn
  • Uống nước canh xương với mỗi bữa ăn
  • Tránh ăn trái cây trong bữa ăn
  • Kết hợp các loại thực phẩm giàu protein với rau

3. Giai đoạn giới thiệu lại

Sau ít nhất 6 tháng tiêu hóa bình thường, mọi người có thể chọn chuyển sang giai đoạn giới thiệu lại.

Giai đoạn cuối cùng của chế độ ăn kiêng GAPS liên quan đến việc giới thiệu lại dần các mặt hàng thực phẩm trong vài tháng.

Chế độ ăn uống khuyến nghị bắt đầu với khoai tây và ngũ cốc lên men. Nên bắt đầu với khẩu phần nhỏ và tăng dần khẩu phần, miễn sao không xảy ra vấn đề về tiêu hóa. Sau đó có thể bổ sung thêm các loại rau củ nhiều tinh bột, ngũ cốc và các loại đậu đỗ.

Danh sách thực phẩm ăn kiêng GAPS

Mọi người có thể ăn các loại thực phẩm sau đây trong chế độ ăn kiêng GAPS:

  • Nước hầm xương
  • Thịt, tốt nhất là không có hormone hoặc được cho ăn cỏ tự nhiên
  • Động vật có vỏ
  • Chất béo động vật
  • Trứng
  • Trái cây tươi và rau củ không chứa tinh bột
  • Thực phẩm và đồ uống lên men
  • Phô mai tự nhiên
  • Dừa, nước cốt dừa và dầu dừa
  • Các loại hạt
  • Đậu thận trắng
  • Rượu vang khô

Những thực phẩm cần loại bỏ trong chế độ ăn GAPS bao gồm:

  • Đường và chất tạo ngọt nhân tạo
  • Các loại siro
  • Rượu, nhưng người lớn có thể thỉnh thoảng uống một ly rượu vang khô
  • Thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn
  • Các loại ngũ cốc như gạo, ngô, lúa mì và yến mạch
  • Các loại rau củ có tinh bột, chẳng hạn như khoai tây và khoai mỡ
  • Sữa
  • Các loại đậu đỗ, ngoại trừ đậu trắng và đậu xanh
  • Cà phê
  • Trà đặc
  • Các chế phẩm từ đậu nành

Kế hoạch bữa ăn mẫu GAPS

Bắt đầu một ngày với một trong những điều sau đây:

Một ly nước chanh

Một ly nước ép trái cây và rau quả tươi

Bữa sáng:

Bánh pancake phủ bơ hoặc mật ong

Một tách trà chanh với gừng

Bữa trưa:

Thịt hoặc cá với rau

Nước hầm xương

Đố ăn muối, chẳng hạn như kim chi, dưa cải bắp, sữa chua

Bữa tối:

Rau được nấu với nước hầm xương

Món ăn có lên men, chẳng hạn như kim chi, dưa cải bắp, sữa chua

Tóm lại

Chế độ ăn GAPS tuyên bố rằng giúp điều trị bệnh tự kỷ và các vấn đề về hành vi và tâm lý khác. Tuy nhiên, không có kết quả nghiên cứu đáng tin cậy bổ trợ những tuyên bố này.

Vì vậy tại thời điểm này, GAPS dường như là để quảng cáo chứ chưa có một thống kê xác thực nào về việc điều trị tự kỉ..

Nên tiến hành thận trọng...

Những ai đang quan tâm đến việc thử chế độ ăn GAPS trước hết có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng rồi đưa ra quyết định. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thực hiện chế độ ăn Keto bạn cần biết 4 điều này

Ngân Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

Xem thêm