Phân biệt sốt Chikungunya và sốt xuất huyết

Vậy sự khác biệt giữa sốt Chikungunya và sốt xuất huyết là gì và bạn nên làm gì để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những loại virus này? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

1. Sốt Chikungunya

Sốt Chikungunya là bệnh do một loại virus Chikungunya (CHIKV) thuộc họ Alphavirus gây ra, lây truyền qua vết đốt của muỗi Aedes bị nhiễm bệnh. Bệnh dễ bị nhầm lẫn với sốt xuất huyết do có một số triệu chứng tương tự, đặc biệt ở những khu vực nhiệt đới.

Tên gọi "Chikungunya" bắt nguồn từ một từ trong phương ngữ châu Phi, có nghĩa là "uốn cong" hoặc “biến dạng”, phản ánh tư thế khom lưng và co người đặc trưng của những người mắc bệnh do đau khớp nghiêm trọng.

Vì thường xảy ra đồng thời với sốt xuất huyết, Chikungunya dễ bị chẩn đoán nhầm nên số ca mắc sốt Chikungunya thực tế có thể cao hơn nhiều so với số liệu báo cáo chính thức.

Bệnh Chikungunya xảy ra ở các nước nhiệt đới, và đã được ghi nhận ở Châu Phi, Nam Á và Đông Nam Á.

Các triệu chứng của sốt chikungunya bao gồm:

• Sốt khởi phát đột ngột, kèm đau đầu dữ dội, ớn lạnh, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, đau cơ và đau khớp.
• Bệnh đặc trưng bởi các cơn đau khớp dữ dội, đôi khi đau kéo dài dai dẳng các vùng xung quanh khớp bị sưng và đau khi chạm vào. Giai đoạn cấp tính này rất nghiêm trọng và gây mất khả năng vận động tạm thời, kéo dài từ 3-10 ngày.
• Phát ban da xảy ra ở 40–50% bệnh nhân, thường xuất hiện 2-5 ngày sau khi khởi phát sốt. Không giống như phát ban nhỏ, dạng chấm thường thấy trong sốt xuất huyết, phát ban chikungunya to và phẳng (phát ban dát sẩn).

Giai đoạn hồi phục có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, đôi khi lên đến hàng năm kèm theo triệu chứng đau khớp và thấp khớp.

2. Phân biệt sốt Chikungunya và sốt xuất huyết

Tuy hai bệnh này có rất nhiều điểm tương đồng, dễ gây nhầm lẫn cho người bệnh. Tuy nhiên vẫn có những điểm quan trọng giúp chẩn đoán phân biệt hai bệnh này. Dưới đây là sự so sánh chi tiết giữa hai bệnh:

Giống nhau:

• Cả hai bệnh đều lây truyền qua muỗi Aedes
• Triệu chứng đều có sốt, đau đầu, đau cơ, phát ban.

Khác nhau

3. Chẩn đoán và điều trị

Chẩn đoán sớm có vai trò then chốt để giảm thiểu biến chứng nguy hiểm như suy đa cơ quan ở sốt xuất huyết hoặc viêm khớp mạn tính ở sốt Chikungunya.

Hiện vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị cho cả hai bệnh, do đó điều trị chủ yếu là kiểm soát các triệu chứng như sốt và đau, nghỉ ngơi tại giường, uống nhiều nước. Tránh sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc aspirin trong các trường hợp nghi ngờ sốt xuất huyết do thuốc có nguy cơ gây chảy máu nặng.

4. Dự phòng mắc sốt Chikungunya và sốt xuất huyết

Hiện đã có vaccine phòng ngừa cả 2 bệnh nhưng chưa được triển khai rộng rãi. Vaccine phòng sốt Chikungunya thường được khuyến nghị tiêm cho người trưởng thành từ đủ 18 tuổi trở lên và đang sống hoặc sắp di chuyển đến vùng dịch.

Vaccine phòng sốt xuất huyết có 2 loại là Dengvaxia - khuyến nghị tiêm cho người đã từng mắc sốt xuất huyết và sống trong vùng dịch, loại thứ 2 là vaccine Qdenga - khuyến nghị tiêm cho người sống trong vùng dịch và không cần có tiền sử từng mắc sốt xuất huyết. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết bạn có nên tiêm hay không.

Cả sốt Chikungunya và sốt xuất huyết đều có thể lây lan quanh năm, đặc biệt trong điều kiện thời tiết ấm áp, ẩm ướt và nước tù đọng là môi trường lý tưởng cho muỗi mang virus sinh sôi. Do đó, bạn cần cắt đứt nguồn sinh sản của muỗi bằng cách:

• Loại bỏ nguồn sinh sản muỗi: Đậy nắp, úp xuống hoặc loại bỏ bất kỳ dụng cụ chứa nước hoặc vùng nước đọng chẳng hạn như gáo nước, hốc cây, thùng phuy, bình đựng nước, xô/chậu, máng nước cho vật nuôi, bình hoa… Nuôi cá bảy màu trong bể (vại, lu) chứa nước để diệt ấu trùng.
• Giữ vệ sinh nhà cửa và môi trường sống xung quanh đề ngăn ngừa muỗi sinh sôi.

Tránh bị muỗi đốt cũng là biện pháp dự phòng thiết yếu, bạn nên:

• Mặc quần/áo dài tay để che kín chân tay
• Sử dụng các biện pháp xua muỗi (nhang muỗi, thuốc xịt muỗi, đèn bắt muỗi…)
• Sử dụng màn chống muỗi để bảo vệ cơ thể khỏi bị muỗi đốt khi ngủ (đặc biệt là trẻ sơ sinh và người già – những đối tượng dễ bị nặng khi mắc bệnh).

Tăng cường các biện pháp dự phòng trước mùa bệnh dự kiến, đặc biệt là trong và sau mùa mưa – thời điểm dịch bệnh bùng phát bằng cách phun hóa chất diệt muỗi diện rộng khi khu vực sinh sống có nhiều muỗi vằn hoặc khi phát hiện ổ dịch, ca bệnh.

Nếu xuất hiện triệu chứng như sốt và đau khớp hoặc đau cơ sau khi bị muỗi đốt, bạn có thể nghi ngờ mắc bệnh sốt Chikungunya hoặc sốt xuất huyết. Hãy đến bệnh viện, cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học là một trong những chìa khóa giúp bạn nâng cao sức khỏe, tránh mắc các bệnh mạn tính, thậm chí có thể cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả. Để được tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp với tình trạng của bản thân với các chuyên gia đầu ngành, hãy liên hệ Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam TẠI ĐÂY hoặc Holtine 0935.18.3939 / 024.3633.5678