Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những tác hại của hút thuốc lá gián tiếp – thirdhand smoke

Bên cạnh những ảnh hưởng của khói thuốc trực tiếp đối với người hút thuốc, khói thuốc còn ảnh hưởng đến cả những người xung quanh và rất nhiều yếu tố liên quan. Người hít phải khói thuốc – được coi là hút thuốc lá thụ động – cũng phải chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh thêm rằng hút thuốc lá gián tiếp cũng mang tới những ảnh hưởng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Hút thuốc gián tiếp là gì?

Hút thuốc gián tiếp là một tình trạng tiếp xúc không trực tiếp với khói thuốc nhưng tiếp xúc với các chất trong khói thuốc còn sót lại (chẳng hạn như nicotine và các hóa chất khác) trên quần áo và bề mặt vật dụng sau khi một ai đó hút thuốc. Điều này tạo ra một dư lượng các chất độc hại vẫn còn tồn tại sau khi khói tan và có thể ảnh hưởng đến những ai chạm/tiếp xúc với dư lượng này.

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng những hóa chất độc hại tồn tại lâu dài có thể gây ra những ảnh hưởng tới cơ thể - giống hệt như việc hút thuốc chủ động hay hút thuốc thụ động. Các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành để hiểu rõ hơn những tác hại tới sức khỏe, nhưng những bằng chứng hiện tại đủ để cho thấy hút thuốc lá dù ở trạng thái nào cũng đều có mức độ nguy hiểm tương tự nhau.

Khói thuốc lá và ung thư

Hút thuốc lá và ung thư phổi là mối quan hệ rõ ràng và đã được chứng minh từ rất lâu. Gần đây, các nghiên cứu đang điều tra về tình trạng ung thư phổi có “nguyên nhân khó hiểu” – khi ngày càng gia tăng các trường hợp mắc ung thư phổi không có liên quan đến việc hút thuốc lá chủ động hay thụ động. Điều này đặt ra giả thuyết về khả năng của hút thuốc gián tiếp hoàn toàn có thể là nguyên nhân.

Khói thuốc lá có thể làm hỏng DNA

Một số nghiên cứu đã cho thấy tiếp xúc với khói thuốc lá có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực và phá vỡ sự toàn vẹn của DNA trong cơ thể người. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm đối với tế bào của người trong phòng thí nghiệm thay vì trên thực tế. Tổn thương đến cấp độ DNA là một nguy cơ thực sự nguy hiểm và có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến di truyền.

Dư lượng khói và chất gây ung thư

Khi hút thuốc trong phòng kín hoặc xe hơi, các hóa chất độc hại sẽ bám vào môi trường xung quanh như tường, quần áo và các bề mặt khác – cũng như làn da của chính người hút thuốc. Theo kết quả từ một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 cho thấy khi nicotine có trong khói thuốc phản ứng với axit nitrơ trong không khí, chúng sẽ tạo thành các hợp chất có khả năng gây ung thư. Tất nhiên, việc phòng tránh sẽ là rất khó vì thực tế, chúng ta đều tiếp xúc với những hợp chất này bất kể chúng ta cố gắng tránh như thế nào.

Trẻ nhỏ là những đối tượng có nguy cơ cao nhất

Trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi hút thuốc gián tiếp nhất vì tiếp xúc nhiều với các bề mặt như sàn nhà, đồ chơi và trên quần áo của cha mẹ. Hơn nữa, điều này đặc biệt nguy hiểm khi trẻ nhỏ thường có thói quen mút ngón tay và làm gia tăng khả năng tiếp xúc với các hóa chất độc hại.

Loại bỏ “cặn” là rất khó khăn

Dư lượng hóa chất từ khói thuốc tích tụ theo thời gian trên các bề mặt có thể tồn tại trong nhiều tuần, vài tháng hoặc thậm chí là nhiều năm. Theo các chuyên gia, các phương pháp làm sạch thông thường không thể loại bỏ được những “cặn” này – đơn giản nếu chỉ dùng quạt hay máy hút bụi.

Lời khuyên từ các chuyên gia là nếu phơi nhiễm nhiều với khói thuốc, tốt hơn cả là thay thế các bề mặt tiếp xúc nhiều như thảm, sơn lại tường và làm sạch hệ thống thông gió. Tất nhiên, những cách thức này là tốn kém và chúng cũng không thể hiệu quả hoàn toàn, do vậy cách tốt nhất vẫn là ngừng hút thuốc.

Gây ra các nếp nhăn ở da

Hút thuốc có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa bình thường của làn da của bạn, góp phần vào nếp nhăn và những thay đổi khác đối với sự xuất hiện của khuôn mặt. Những thay đổi này bao gồm vết chân chim, các nếp gấp, nước da không đồng đều, sạm da, nếp nhăn sâu và bọng mắt dưới mắt và các nếp nhăn quanh miệng và môi.

Ngoài ra, các hóa chất độc hại cũng làm hỏng cấu trúc của da, ảnh hưởng đến độ đàn hồi và sức khỏe của da. Những ảnh hưởng này không thể tái phục hồi, và do đó nên từ bỏ thuốc càng sớm càng tốt là cách tốt nhất và hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hút thuốc lá ảnh hưởng đến vẻ ngoài của bạn như thế nào?

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
Xem thêm