Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mách bạn cách tính chu kỳ kinh nguyệt để tránh thai

Ngừa thai bằng cách tính chu kỳ kinh nguyệt là bạn sẽ không quan hệ tình dục trong những ngày có khả năng rụng trứng. Đây là biện pháp tránh thai tự nhiên không can thiệp và sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Hãy cùng tìm hiểu về biện pháp này qua bài viết bên dưới nhé!

1. Chu kỳ kinh nguyệt là gì?

Chu kỳ kinh nguyệt

Đây là tập hợp các thay đổi sinh lý dưới sự điều khiển của hệ hormone sinh dục gọi là  trục hạ đồi - tuyến yên - buồng trứng - tử cung. Những thay đổi này sẽ lặp lại hằng tháng và là điều kiện cần của việc sinh sản. Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường ở nữ thường kéo dài khoảng từ 28 - 32 ngày.

Hành kinh

Đây là quá trình loại bỏ niêm mạc tử cung khi không có hiện tượng mang thai. Hiện tượng này thường xảy ra theo đúng trình tự của chu kỳ tự nhiên ở phụ nữ khỏe mạnh từ khi dậy thì đến khi mãn kinh. Số ngày hành kinh ở nữ thường dao động từ 3-5 ngày.

Độ tuổi trung bình hành kinh lần đầu là 12 tuổi, tuy nhiên, hiện tượng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, từ 8-16 tuổi. Hành kinh lần đầu cũng được xem là cột mốc đánh giá sự trưởng thành của cơ quan sinh sản, vì phụ nữ sẽ có khả năng mang thai khi quan hệ tình dục khác phái, mà không được bảo vệ.

2. Cách tính chu kỳ kinh nguyệt để tránh thai

Cơ chế hoạt động của biện pháp tính chu kỳ

Một chu kỳ thường chia làm 2 chu kì nhỏ:

  • Chu kỳ buồng trứng: nhằm chỉ những thay đổi xảy ra tại buồng trứng
  • Chu kỳ tử cung: nhằm chỉ những thay đổi xảy ra tại tử cung

Yếu tố điều khiển chu kỳ kinh nguyệt là sự thay đổi của những hormone bên trong, vì khi bắt đầu có kinh đến khi kết thúc chu kỳ, cơ thể người phụ nữ sẽ chịu tác động và điều khiển liên tục của  hệ thống hormone sinh dục như sau:

Khi kết thúc một chu kỳ kinh, trục hạ đồi tuyến yên của cơ thể sẽ bắt đầu hoạt động mạnh trở lại: vùng hạ đồi sẽ phóng thích từng đợt GnRH (Gonadotropin releasing hormone) kích thích thùy trước tuyến yên tiết ra hai hormone là FSH và LH.

Dưới tác dụng của FSH, các nang noãn ở buồng trứng sẽ phát triển và tiết ra estrogen (E2). E2 có tác dụng: ức chế ngược sự tiết FSH, làm cho nồng độ FSH thấp dần trong máu, dẫn đến chỉ có một nang noãn “giành” được nhiều FSH nhất mới có thể phát triển cuối cùng thành nang noãn trưởng thành. Điều này giúp giới hạn số noãn nang được phóng ra (thường được gọi là rụng trứng) vào mỗi chu kỳ (chu kỳ buồng trứng)và phát triển thành nội mạc tử cung. E2 còn giúp nội mạc dày lên, các mạch máu tăng sinh và tổng hợp các thụ thể với progesterone (chu kỳ tử cung).

Ngày ra máu đầu tiên được tính là ngày đầu tiên của kỳ kinh. Nguyên nhân của hiện tượng này là do hormone suy giảm làm cho lớp nội mạc tử cung bị bong ra. Khi ngày ra máu cuối cùng kết thúc, hàm lượng hormone E2 sẽ tăng dần để làm dày lớp nội mạc tử cung đã bị bong và kích thích cho nang trứng phát triển. Lúc này sẽ có một vài nang trứng phát triển vượt trội, chúng chờ cho hormone LH tăng lên đột biến để phóng thích trứng và diễn ra sự rụng trứng.

Trong 24h sau khi trứng rụng, hormone progesterone được sản sinh một lượng lớn để biến đổi nội mạc tử cung, giúp phôi thai làm tổ - được gọi là quá trình thụ thai.

Trường hợp phôi thai không thể làm tổ ở nội mạc tử cung hoặc không diễn ra sự thụ tinh thì hormone progesterone và estrogen sẽ giảm mạnh để chuẩn bị cho giai đoạn hành kinh - ngày cuối của chu kỳ kinh nguyệt.

Cách tính chu kỳ kinh nguyệt để tránh thai

Từ những cơ sở trên, muốn tránh thai thành công, bạn phải tính được chu kỳ kinh nguyệt của mình. Khi đó, bạn còn tính được những khoảng thời gian khác như:

  • Ngày rụng trứng là sẽ rơi vào  ngày 14  được  đếm ngược bắt đầu từ  ngày có kinh ở kỳ tiếp theo (chu kỳ 28 ngày: rụng trứng ngày 14, với chu kỳ 32: thì là ngày 18). Tóm lại trứng rụng mà không có thụ tinh, thì 14 ngày sau sẽ hành kinh: thời gian này đều giống nhau ở tất cả phụ nữ dù có chu kỳ dài, ngắn khác nhau.
  • Thời gian trứng sau khi rụng có khả năng thụ thai (khoảng 24h)
  • Thời gian sống sót của tinh trùng trong âm đạo (trung bình khoảng 3 - 5 ngày)

Vậy chu kỳ kinh nguyệt tính từ ngày nào? Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên hành kinh cho đến ngày đầu tiên thấy kinh ở kỳ tiếp theo. Bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

  • Bước 1: Đánh dấu ngày đầu tiên có kinh, đây sẽ là ngày đầu tiên hành kinh
  • Bước 2:Theo dõi và đánh dấu lại ngày có kinh đầu tiên ở kỳ tiếp theo. Đây là ngày kết thúc của chu kỳ kinh.
  • Bước 3: Bạn có thể tính được chu kỳ kinh của mình bằng cách đếm khoảng thời gian ở giữa hai ngày của bước 1 và bước hai.
  • Bước 4: Theo dõi liên tục trong vòng 6 tháng, bạn sẽ có thể tính được chu kỳ kinh nguyệt trung bình của mình.

3. Ngày quan hệ an toàn dựa trên cách tính chu kỳ kinh nguyệt

Ngày quan hệ an toàn dựa trên chu kỳ kinh nguyệt thường chia làm 3 giai đoạn:

  • Giai đoạn an toàn tương đối: Là khoảng thời gian từ lúc trứng sắp rụng, được tính từ ngày đầu tiên đến ngày thứ 9 của chu kỳ kinh. Nếu không sử dụng thuốc tránh thai thì bạn nên sử dụng bao cao su để đảm bảo không thụ thai ngoài ý muốn.
  • Giai đoạn nguy hiểm: Khoảng ngày thứ 9 đến ngày thứ 18 của chu kỳ kinh nguyệt, đây là giai đoạn khả năng mang thai cao nhất. Nếu bạn không muốn có thai thì hạn chế quan hệ vào những ngày này.
  • Giai đoạn an toàn tuyệt đối: Khoảng thời gian trứng đã rụng, đang phân hủy và đang trong thời kỳ chuẩn bị cho kỳ kinh sắp tới nên xác suất mang thai là vô cùng thấp. Thường tính từ ngày 18 đến 28 của chu kỳ.

Tính ngày rụng trứng là một phương pháp khá cũ và khả năng thất bại cũng rất cao, gần 40%. Có rất nhiều trường hợp xảy ra khá ngẫu nhiên, đó là bạn vẫn có thai khi quan hệ ngay thời điểm an toàn, hoặcthậm chítrong ngày hành kinh.

Vậy nên, việc sử dụng các biện pháp tránh thai nhưthuốc tránh thai, bao cao su và đặt vòng vẫn là sự lựa chọn tốt hơncho các chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nếu dùng đúng cách và đúng chỉ định. Thuốc tránh thai có thể dùng bằng đường uống, tiêm chích hay miếng dán ngoài da; trong đó, viên thuốc uống hàng ngày vẫn được ưa chuộng nhiều hơn.

Uống thuốc tránh thai hàng ngày không những đạt được mục đích tránh thai (hiệu quả tránh thai hơn 99%), chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, không đau bụng khi hành kinh. Đặc biệt, thuốc tránh thai có thành phần drospirenone còn giúp bạn ổn định được cân nặng, hạn chế nổi mụn, làn da ngày càng cải thiện, xinh đẹp (ví dụ như trên thị trường có Rosina và một vài sản phẩm khác…).

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Đổi thuốc tránh thai khi đang có kinh nguyệt, ảnh hưởng không.

Theo alobacsi
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm