Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lần đầu giải mã thành công bộ gen của 38 loại ung thư

Nghiên cứu kéo dài hàng thập kỷ đã tiết lộ trình tự sắp xếp bộ gen của hàng chục bệnh ung thư. Từ đó, họ phát hiện cách các khối u ác tính hình thành.

Nhóm tác giả phát hiện ra kết quả này là 1.300 nhà nghiên cứu thuộc The Pan-Cancer Project. Các nhà khoa học trên toàn thế giới đã giải quyết nhiệm vụ khó khăn đó là sắp xếp trình tự bộ gen của 38 loại ung thư lấy từ 2.800 mẫu bệnh.

Công trình của nhóm đã khám phá một loạt những thông tin chưa từng có: số lượng, vị trí của cái gọi là đột biến trình điều khiển các tế bào sinh sản không kiểm soát; đến sự tương đồng đáng ngạc nhiên giữa các loại ung thư trong các mô khác nhau.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 1 7daada9d27975a976ac4ea308af1e47a3fced965.jpg

Một bệnh nhân sàng lọc ung thư vú sớm. Ảnh: AFP.

Kết quả này được công bố vào ngày 6/2 với gần 20 bài báo trên tạp chí Nature và được đánh giá là nghiên cứu lớn nhất, toàn diện nhất về gen ung thư từ trước đến nay, AFP đưa tin.

“Từ những kiến thức về nguồn gốc, sự phát triển của khối u, chúng tôi có thể xây dựng các công cụ, liệu pháp mới để phát hiện ung thư sớm hơn, phát triển biện pháp điều trị hiệu quả hơn”, Lincoln Stein, thành viên của ban chỉ đạo dự án, cho biết.

Phát hiện chính của công trình là sự đa dạng khổng lồ trong bộ gen ung thư mà các nhà khoa học đã sắp xếp, tái tạo lại được. “Nổi bật nhất chính là điểm khác biệt giữa bộ gen ung thư của các bệnh nhân khác nhau”, Peter Campbell, thành viên Viện Wellcome Sanger, thuộc ban chỉ đạo thuộc The Pan-Cancer Project trả lời phỏng vấn của AFP.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 2 9bc524811313e1219be9a149cc3757c58dab925e.jpg

Trình tự gen vừa phát hiện giúp "vạch trần" quá trình hình thành của nhiều loại ung thư. Ảnh: AFP.

Nghiên cứu của The Pan-Cancer Project đã tìm thấy hàng nghìn tổ hợp kết hợp của các đột biến trong những bệnh ung thư riêng lẻ. Đồng thời, họ phát hiện 80 tác nhân gây đột biến, một trong số đó liên quan đến tuổi tác, gen di truyền hoặc lối sống như thói quen hút thuốc.

“Nhìn một cách toàn cảnh, chủ đề này rất giá trị”, ông Campbell nói. Ví dụ, công trình tìm thấy sự phát triển sớm của một số bệnh ung thư trước khi có chẩn đoán tới hàng thập kỷ, thậm chí trong giai đoạn bệnh nhân còn nhỏ tuổi. "Điều này hé lộ cơ hội can thiệp sớm hơn nhiều so với chúng tôi mong đợi”, ông Campbell nhấn mạnh thêm.

Nghiên cứu cũng phát hiện ra những tổ hợp đột biến giúp xác định 1-5% bệnh ung thư không thể tìm ra qua chẩn đoán thông thường. Họ giải trình tự của toàn bộ bộ gen và tìm ra các đột biến trình điều khiển gây ung thư trong các gen không mã hóa.

Các nhà nghiên cứu tìm thấy sự khác biệt lớn về số lượng đột biến trong một bệnh ung thư nhất định, từ các ung thư thường gặp ở trẻ em đến 100.000 mẫu ung thư phổi.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 3 d938a3e368bde3b6f2d4ca5848baa1f1ddbf492a.jpg

Kết quả nghiên cứu giúp phát hiện ra những tổ hợp đột biến giúp xác định 1-5% bệnh ung thư không thể tìm ra qua chẩn đoán thông thường. Ảnh: AFP.

Đây được xem là trình tự gen đầu tiên được “phác họa” hoàn chỉnh. Trình tự này giúp “vạch trần” nhiều loại đột biến - từ những thay đổi trong các chữ cái DNA đơn lẻ đến các lần chèn, xóa mã di truyền lớn gây ung thư. Nó cũng tiết lộ rằng ung thư ở các bộ phận khác nhau của cơ thể đôi khi có sự tương đồng.

Joachim Weischenfeldt, PGS tại Đại học Copenhagen và là đồng tác giả của nhóm nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi có thể thấy sự giống nhau giữa ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt. Điều đó có nghĩa việc trị liệu của hai bệnh nhân này sẽ có sự tương đồng”.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ung thư và mang thai

Theo Zing
Bình luận
Tin mới
  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

Xem thêm