Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hội chứng suy nhược do HIV

Hội chứng suy nhược do HIV được định nghĩa là quá trình sụt cân tiến triển, ngoài mong muốn, thường thấy ở bệnh nhân HIV.

Hội chứng suy nhược do HIV

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã phân loại hội chứng suy nhược do HIV như một điều kiện để xác định AIDS vào năm 1987, và đã được xác định theo các tiêu chí sau:

  • Giảm ít nhất 10% trọng lượng cơ thể;
  • Sụt cân xảy ra cùng với tình trạng tiêu chảy mạn tính
  • Sụt cân xảy ra đồng thời với tình trạng sốt
  • Sụt cân trong thời gian ít nhất 30 ngày;
  • Sụt cân mà không phải là do một tình trạng nào khác ngoài HIV.

Không nên nhầm lẫn sụt cân với việc giảm cân. Giảm cân (weight loss) là mất đi khối lượng chung của toàn cơ thể, còn sụt cân (wasting) là sự giảm cả về kích thước và khối lượng cơ thể, đáng chú ý nhất là giảm khối lượng cơ. Ví dụ, một trường hợp có thể xảy ra là người có HIV có thể giảm đáng kể khối lượng cơ trong khi lại tăng chất béo trong cơ thể.

Nguyên nhân gì gây ra hội chứng suy nhược do HIV?

Trong thời kỳ nhiễm HIV, cơ thể có thể tiêu thụ rất nhiều năng lượng dự trữ. Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người nhiễm HIV - ngay cả những người vẫn còn khoẻ và không có triệu chứng - sẽ đốt cháy trung bình nhiều hơn 10% calo so với những người bình thường. Vì protein dễ chuyển đổi thành năng lượng hơn chất béo nên cơ thể sẽ chuyển hóa protein tại cơ đầu tiên khi nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể cạn kiệt hoặc không đủ.

Sự cạn kiệt protein huyết thanh có thể là do suy dinh dưỡng hoặc rối loạn hấp thu – tình trạng mà cơ thể không thể hấp thụ chất dinh dưỡng.

Trong các trường hợp suy nhược do HIV, tiêu chảy mãn tính thường đi kèm với sự giảm hấp thu dinh dưỡng và có thể là kết quả của việc nhiễm HIV vì vi rút HIV sẽ gây tổn thương các mô niêm mạc ruột.

Sự mất khối cơ sẽ xảy ra từ từ và thường được ghi nhận ở người bị AIDS, mặc dù nó có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào của quá trình nhiễm HIV.

Suy nhược do HIV và Điều trị Kháng Vi-rút HIV

Trước khi phối hợp điều trị ARV tỷ lệ suy nhược ở người bệnh HIV ước tính cao đến 37%. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, khi điều trị ARV, tỷ lệ bị suy nhược sẽ giảm chỉ còn từ 20% đến 34% bệnh nhân.

Trong khi ARV được biết là cải thiện tình trạng sụt cân và suy dinh dưỡng ở những người HIV, nhưng ARV có thể không thực sự có thể ngăn ngừa việc mất khối cơ hoặc không thể hồi phục được việc mất khối cơ sau khi cân nặng được phục hồi. Vấn đề khiến nhiều người có HIV lo lắng là mất khối cơ sẽ làm tăng nguy cơ tử vong. Ước tính, mất 3% khối cơ sẽ bắt đầu làm tăng nguy cơ tử vong và mất trên 10% khối cơ sẽ làm tăng nguy cơ tử vong lên từ 4-6 lần.

Điều trị và dự phòng suy nhược do HIV

Hiện nay không có phương pháp tiếp cận chuẩn để điều trị suy nhược do HIV vì thường có những nhân tố chồng chéo góp phần vào tình trạng này (ví dụ: bệnh đồng thời, tác dụng điều trị thuốc, suy dinh dưỡng). Tuy nhiên, có những hướng dẫn chung để kiểm soát hiệu quả tình trạng suy dược do HIV:

  • Bắt đầu sử dụng ARV để giảm nguy cơ nhiễm trùng cơ hội, bao gồm cả các nhiễm trùng đường tiêu hóa.
  • Điều chỉnh chế độ ăn uống để tăng lượng calo lên 10% (và lên đến 30% ở những người hồi phục sau bệnh tật). Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, bao gồm giữ nguyên lượng chất béo, carbohydrate và protein. Tiến hành truyền thông và tư vấn dinh dưỡng cho những người mắc phải các vấn đề về cân nặng (ví dụ như cân nặng thấp hoặc mắc phải hội chứng chuyển hóa) hoặc với những người không thể tiếp cận tới nguồn thực phẩm lành mạnh. 
  • Đảm bảo tập thể dục thường xuyên, tập trung vào việc tập luyện có sức cản để xây dựng hoặc duy trì cơ bắp. 
  • Các sản phẩm dinh dưỡng lỏng có thể hữu ích cho những người gặp khó khăn khi ăn thức ăn cứng hoặc những người ăn nhưng không thể tăng cân. Tuy nhiên, giống như thực phẩm chức năng, các sản phẩm này không thể  thay thế một chế độ ăn uống hợp lý, cân bằng.
  • Mặc dù việc uống đa vitamin hàng ngày được khuyếnnghị để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy việc này có hiệu quả với những người bị suy nhược do HIV.
  • Trong trường hợp tiêu chảy dai dẳng hoặc mãn tính, cần tiến hành chẩn đoán lâm sàng và chẩn đoán xác định. Thuốc chống tiêu chảy nên được kê đơn để giúp làm giảm tần số hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của tình trạng tiêu chảy. Thuốc Mytesi (crofelemer) đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt trong năm 2012 để điều trị tiêu chảy ở những người có HIV.
  • Trong trường hợp suy nhược nghiêm trọng, việc sử dụng hoóc môn tăng trưởng của người (GH) có thể giúp khôi phục khối lượng cơ trong một số trường hợp, mặc dù việc điều trị rất tốn kém và hiệu quả sẽ giảm xuống khi ngừng điều trị.

Tham khảo thêm thông tin trong bài viết: Kiểm soát phản ứng phụ của việc điều trị HIV

Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm