Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những tác nhân kỳ lạ làm bạn lên cơn hen

Bạn biết mình nên tránh tiếp xúc không khí lạnh, mạt bụi nhà, phấn hoa, khói thuốc lá, nấm mốc và lông động vật nếu bạn bị hen suyễn. Nhưng còn những thứ khác, ví dụ như cây nến yêu thích của bạn, giông bão, aspirin hoặc thậm chí là tắc đường thì sao?

Những tác nhân kỳ lạ làm bạn lên cơn hen

Có rất nhiều thứ rất kỳ lạ hoặc bất thường nhưng có thể gây ra cơn hen suyễn. Nếu bạn bị hen suyễn, việc nhận ra các yếu tố khiến bạn lên cơn hen là rất quan trọng để phòng tránh cơn hen, hoặc ít nhất là chuẩn bị tinh thần tốt hơn trước khi lên cơn hen.

Giông bão và hen suyễn

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các trường hợp nhập viện để điều trị triệu chứng hen suyễn tăng lên đáng kể sau các cơn giông bão. Lời giải thích phổ biến nhất cho hiện tượng này là: các hạt phấn hoa thường bị vỡ trong cơn bão có sét, làm giải phóng ra chất gây dị ứng trong không khí. Sau đó, những chất này bay đi khắp nơi trong không khí nhờ những cơn gió trong giông bão. Cuối cùng, dẫn đến sự gia tăng nguy cơ lên cơn hen ở những người có tiền sử dị ứng. Điều này đặc biệt đúng trong mùa phấn hoa phát triển. Nghiên cứu về giông bão và hen suyễn đã được công bố vào tháng 1 năm 2016 trên tạp chí Clinical & Experimental Allergy.

Khóc/cười với hen suyễn

Các tình trạng cảm xúc quá đà, ví dụ như cười quá nhiều hoặc khóc quá nhiều có thể gây ra cơn hen suyễn bằng cách thay đổi các kỳ thở và hạn chế lưu thông không khí. Đây là một hình thức tăng thông khí, cũng như tập thể dục, do đó, có khả năng kích hoạt phản ứng lên cơn hen ở một số người bị viêm đường hô hấp dưới.

Căng thẳng

Bạn có nhận thấy rằng, khi bạn bị căng thẳng quá mức, bạn thường có cảm giác ngực như bị bóp chặt lại? Triệu chứng này có thể là do stress khiến bạn cảm thấy mệt mỏi hơn…hoặc đó có thể là triệu chứng của một cơn hen suyễn. Một tổng hợp về sức khỏe và sức khỏe tinh thần từ dữ liệu của 206.993 người trưởng thành, được xuất bản vào tháng 9 năm 2015 trên Journal of Asthma chỉ ra rằng, việc phải trải qua các trạng thái tâm lý tiêu cực trong vòng 1 năm qua có liên quan mật thiết với các triệu chứng hen suyễn.

Phụ gia thực phẩm và hen suyễn

Các chất bảo quản thực phẩm, màu thực phẩm và các loại hương liệu được chứng minh là có thể gây ra cơn hen ở một số người. Do vậy, bạn hãy đảm bảo rằng mình đã đọc kỹ nhãn thực phẩm. Kali bisulfite, natri bisulfite, natri metabisulfite, kali metabisulfite là những tác nhân có thể gây cơn hen. Sulfite là tác nhân phổ biến nhất. Một số người sẽ gặp phải vấn đề với các loại thịt đặc sản có chứa hàm lượng nitrit cao, trong  khi một số người khác lại mắc phải các triệu chứng dị ứng do monosodium glutâmte (MSG) hay từ các loại thực phẩm có màu vàng có chứa tartrazine. Tuy nhiên, bằng chứng khoa học về những tác nhân tiềm ẩn này vẫn còn đang gây tranh cãi.

Aspirin

Khoảng 20% số người trưởng thành bị hen suyễn rất nhạy cảm, họ thường có các triệu chứng hen khi uống aspirin, theo thống kê cuả Trường Đại học về Dị ứng, hen suyễn và miễn dịch tại Mỹ (ACAAI). Các triệu chứng hen suyễn này sẽ nặng hơn và những người này thường dễ có khả năng lên cơn hen hơn sau khi sử dụng aspirin hoặc các sản phẩm có chứa thành phần aspirin, hoặc thậm chí là các loại thuốc chống viêm không chứa steroid (NSAID) khác, như ibuprofen hay naproxen. Mặc dù không phải là một loại NSAID, nhưng acetaminophen (paracetamol) cũng có vai trò nhất định trong cơn hen. Những người phải sử dụng paracetamol sớm từ khi còn rất nhỏ sẽ có tần suất bị hen suyễn nhiều hơn. Thậm chí, sử dụng paracetamol khi trẻ còn ở trong bụng mẹ cũng sẽ ảnh hưởng. Các nhà nghiên cứu đã hồi cứu thông tin của gần 64.000 trẻ  và thấy rằng, những trẻ có mẹ sử dụng acetaminophen trong khi mang thai có nguy cơ hen suyễn cao hơn một chút. Kết quả này đã được xuất bản vào tháng 2 năm 2016 trên tạp chí Pharmacoepidemiology and Drug Safety.

Trào ngược axit và trào ngược dạ dày thực quản

Cả hai tình trạng này đều gây đau và gây cảm giác nóng rát trong cổ họng, đặc biệt là khi bạn nằm. Nhưng chúng cũng có thể khiến bạn lên cơn hen, kể cả khi bạn không bị ợ nóng, theo ACAAI. Các axit trào ngược và sẽ gây ra một “siêu phản ứng” ở đường thở.

Uống rượu

Uống một lượng rượu nhất định có thể làm các triệu chứng hen suyễn tệ hơn và làm tăng khả năng lên cơn hen. Nhiều người bị dị ứng với rượu hoặc với một số thành phần được thêm vào rượu trong quá trình sản xuất. Nhưng, kể cả đối với những người không bị dị ứng, rượu cũng có thể làm các triệu chứng dị ứng khác tệ hơn, đặc biệt là trong chứng dị ứng thực phẩm. Một tổng hợp về bệnh hen suyễn và nghiện chất được xuất bản trên Journal of Addictive Disorders năm 2013 đã liệt kê rượu (cùng với nicotine và heroin) là một trong số những chất có thể gây ra các triệu chứng hen suyễn.

Tắc đường

Nếu bạn là một người bị hen suyễn và đang bị tắc đường thì bạn nên chuẩn bị sẵn sàng các loại thuốc hít. Các chất gây ô nhiễm và khói bụi thải ra từ ô tô có thể gây ra cơn hen suyễn. Nếu bạn sống ở khu vực thành thị, vào những ngày nồng độ khói bụi lên cao, bạn hãy đảm bảo rằng đã kiểm tra chất lượng không khí trước khi ra ngoài. Bạn cũng có thể hỏi ý kiến cấp trên, hoặc đồng nghiệp, để đổi ca làm, giờ làm cho bạn, tránh khỏi những giờ tan tầm đông đúc.

Nến có mùi thơm và các chất làm sạch không khí

Nến có mùi thơm và các chất làm sạch không khí trong phòng có thể làm nhà bạn có mùi vô cùng sảng khoái, ngọt ngào hoặc mùi hoa cỏ. Nhưng chúng có thể có tác hại nhiều hơn là có lợi với sức khỏe, theo ACAAI. Rất nhiều bác sỹ cho rằng các loại hương thơm từ các chất làm sạch không khí sẽ gây ra các triệu chứng dị ứng  hoặc làm nặng thêm bệnh dị ứng sẵn có của nhiều người. Nước hoa và mùi thơm của hoa cũng có tác dụng gây kích thích đường thở, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Thụy Điển trên tạp chí International Journal of Environmental Health Research.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các yếu tố làm khởi phát cơn hen và cách phòng tránh
Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 05/12/2025

    Đừng bỏ qua những tác dụng bất ngờ của rau cải cúc với sức khỏe

    Rau cải cúc là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, ít ai biết về những lợi ích sức khỏe ấn tượng, có nhiều tác dụng không ngờ của loại rau này.

  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Xem thêm