Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cholesterol không xấu như ta nghĩ

Cholesterol bị buộc tội là một nguyên nhân gây ra các bệnh hệ tim - mạch.

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não...Thế nhưng, sự thật cholesterol có “xấu” đến mức độ như vậy?

Thành phần không thể thiếu để duy trì sự sống

Tất cả tế bào trong cơ thể đều chứa cholesterol. Cholesterol cũng được sử dụng để tổng hợp nhiều hormon (trong đó có cortisol, progesteron, estrogen và testosteron), acid mật và nhiều hợp chất khác cần thiết để duy trì sự sống. Não chúng ta có nhu cầu sử dụng số lượng lớn cholesterol! Chính từ cholesterol xuất hiện vitamin D trong làn da chúng ta. Cơ thể có nồng độ thấp cholesterol là nguyên nhân già trước tuổi, xuất hiện không ít chứng bệnh và sự cố tâm lý, từ trầm cảm đến hung hãn. Cholesterol là chất chống ôxy hóa và bảo vệ chúng ta trước bệnh ung thư.

Phần lớn cholesterol được gan sản xuất theo nhu cầu của cơ thể, chỉ một phần nhỏ được cung cấp qua đường thức ăn.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Nồng độ cholesterol tăng dần đến tuổi 40

“Cholesterol” là tên gọi dạng lipid vận chuyển trong máu, tức lipoprotein trong thành phần chứa cholesterol. Y học hiện đại phân biệt hai dạng lipoprotein: “cholesterol xấu” (LDL) và “cholesterol tốt” (HDL). Sự phân chia “tốt” - “xấu” này cũng mang tính ước lệ. Bởi nếu nồng độ HDL thấp sẽ không tốt cho sức khỏe, song nếu quá cao cũng gây hại.

Chỉ số cholesterol toàn phần trong máu cần duy trì ở mức tối đa 5,17 mmol/l (200 mg/dl), tuy nhiên đây là giá trị mang tính lý thuyết và nhiều người không thể phấn đấu (không phụ thuộc vào thực đơn). Thực tế không ai lưu ý, nồng độ cholesterol tự nhiên của người khỏe mạnh tăng dần cùng tuổi tác và đạt mốc thậm chí 9 mmol/l (350mg/dl) sau tuổi 40. Sau tuổi 60, nồng độ cholesterol trong máu bắt đầu giảm nhẹ.

Chỉ số cholesterol trong máu là thước đo sức sống của cơ thể - những người hoạt động tích cực và khỏe mạnh thường có nồng độ cholesterol cao. Nồng độ cholesterol cao đồng nghĩa với giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Parkinson (liệt rung) với người sau tuổi 40. Trái lại phần lớn những người ốm yếu (đặc biệt, bệnh nhân ung thư), trẻ tự kỷ hoặc đối tượng tự tử thường có nồng độ cholesterol thấp.

Tín hiệu cảnh báo

Không ít nhà khoa học coi chỉ số cholesterol cao như hiện tượng sốt cao - tại sao? Sốt cao không phải là nguyên nhân của bệnh, chỉ là hệ quả bệnh lý. Nỗ lực hạ sốt (trong đa số các trường hợp) không chữa bệnh, chỉ cải thiện trạng thái tâm lý. Sốt cao là tín hiệu thông báo, có sự cố sức khỏe ở chỗ nào đó, rằng cơ thể đang chiến đấu chống lại bệnh. Bản thân sốt cao không phải hiện tượng bệnh lý, cũng không phải là lý do xuất hiện bệnh.

Tương tự, chỉ số cholesterol cao không phải là nguyên nhân các bệnh của nền văn minh, chỉ là tín hiệu thông báo bệnh.

Theo một nghiên cứu do các nhà khoa học Ba Lan thực hiện, chỉ số cholesterol của một số người có thể rất cao (7,7mmol/l, hoặc 300mg/dl), song đó chỉ là tín hiệu (biểu hiện) của những vấn đề sức khỏe, không phải là nguyên nhân của chúng. Những sự cố đó chủ yếu là tình trạng rối loạn trao đổi chất, những bệnh viêm nhiễm mạn tính (nhiễm H. Pylori và một số virut khác), bệnh suy tuyến giáp (thậm chí mới ở giai đoạn rất nhẹ), do các chất độc hại từ môi trường (chủ yếu kim loại nặng) và yếu tố di truyền.

Không phải là thủ phạm duy nhất

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp  tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Tuy nhiên thực tế nghiên cứu lâm sàng nhiều năm tại một số quốc gia cho thấy, cholesterol cao không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim - mạch, có thể dẫn đến kết cục nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Sự thật, kết cục nguy hiểm có thể là hệ quả của nhiều thủ phạm khác, trong đó có lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống bất hợp lý, yếu tố di truyền...

Bài viết tổng kết công trình nghiên cứu tại Mỹ đăng trên American Heart Journal (tạp chí Tim mạch Mỹ) đã cung cấp khá nhiều chứng cứ thuyết phục khẳng định sự thật: Cholesterol không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim mạch.

Cụ thể, gần 60% trong tổng số 232 nghìn bệnh nhân đang nằm viện vì lý do bệnh mạch vành có chỉ số HDL (cholesterol tốt) dưới 39,7mg/dl và chỉ số LDL (cholesterol xấu) trên dưới 105mg/dl. Như vậy, tất cả số bệnh nhân đó đều có chỉ số chuẩn mực (cả hai loại cholesterol). Điều này càng nhấn mạnh rằng, không chỉ nồng độ cholesterol cao là nguyên nhân gây bệnh hệ tim - mạch.

Ngoài ra, bài viết cũng cung cấp nhiều thông tin thú vị khác để “giải oan” cho cholesterol, như:

-75% những người từng bị đau tim có chỉ số cholesterol hợp chuẩn;

- Đa số bệnh nhân nhập viện vì lý do bệnh thiếu máu tim có chỉ số LDL (cholesterol xấu) thấp;

- Người cao tuổi có chỉ số cholesterol thấp nguy cơ tử vong cao hơn đồng lứa có chỉ số cholesterol cao;

- Dân các quốc gia như Thụy Sĩ và Tây Ban Nha có chỉ số cholesterol cao hơn dân Mỹ, song tỷ lệ người mắc bệnh tim thấp hơn hẳn so với Mỹ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ý nghĩa các chỉ số Cholesterol trong ước lượng rủi ro tim mạch

Ngọc Báu - Theo Sức khỏe & Đời sống
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm