Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cholesterol không xấu như ta nghĩ

Cholesterol bị buộc tội là một nguyên nhân gây ra các bệnh hệ tim - mạch.

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não...Thế nhưng, sự thật cholesterol có “xấu” đến mức độ như vậy?

Thành phần không thể thiếu để duy trì sự sống

Tất cả tế bào trong cơ thể đều chứa cholesterol. Cholesterol cũng được sử dụng để tổng hợp nhiều hormon (trong đó có cortisol, progesteron, estrogen và testosteron), acid mật và nhiều hợp chất khác cần thiết để duy trì sự sống. Não chúng ta có nhu cầu sử dụng số lượng lớn cholesterol! Chính từ cholesterol xuất hiện vitamin D trong làn da chúng ta. Cơ thể có nồng độ thấp cholesterol là nguyên nhân già trước tuổi, xuất hiện không ít chứng bệnh và sự cố tâm lý, từ trầm cảm đến hung hãn. Cholesterol là chất chống ôxy hóa và bảo vệ chúng ta trước bệnh ung thư.

Phần lớn cholesterol được gan sản xuất theo nhu cầu của cơ thể, chỉ một phần nhỏ được cung cấp qua đường thức ăn.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Nồng độ cholesterol tăng dần đến tuổi 40

“Cholesterol” là tên gọi dạng lipid vận chuyển trong máu, tức lipoprotein trong thành phần chứa cholesterol. Y học hiện đại phân biệt hai dạng lipoprotein: “cholesterol xấu” (LDL) và “cholesterol tốt” (HDL). Sự phân chia “tốt” - “xấu” này cũng mang tính ước lệ. Bởi nếu nồng độ HDL thấp sẽ không tốt cho sức khỏe, song nếu quá cao cũng gây hại.

Chỉ số cholesterol toàn phần trong máu cần duy trì ở mức tối đa 5,17 mmol/l (200 mg/dl), tuy nhiên đây là giá trị mang tính lý thuyết và nhiều người không thể phấn đấu (không phụ thuộc vào thực đơn). Thực tế không ai lưu ý, nồng độ cholesterol tự nhiên của người khỏe mạnh tăng dần cùng tuổi tác và đạt mốc thậm chí 9 mmol/l (350mg/dl) sau tuổi 40. Sau tuổi 60, nồng độ cholesterol trong máu bắt đầu giảm nhẹ.

Chỉ số cholesterol trong máu là thước đo sức sống của cơ thể - những người hoạt động tích cực và khỏe mạnh thường có nồng độ cholesterol cao. Nồng độ cholesterol cao đồng nghĩa với giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Parkinson (liệt rung) với người sau tuổi 40. Trái lại phần lớn những người ốm yếu (đặc biệt, bệnh nhân ung thư), trẻ tự kỷ hoặc đối tượng tự tử thường có nồng độ cholesterol thấp.

Tín hiệu cảnh báo

Không ít nhà khoa học coi chỉ số cholesterol cao như hiện tượng sốt cao - tại sao? Sốt cao không phải là nguyên nhân của bệnh, chỉ là hệ quả bệnh lý. Nỗ lực hạ sốt (trong đa số các trường hợp) không chữa bệnh, chỉ cải thiện trạng thái tâm lý. Sốt cao là tín hiệu thông báo, có sự cố sức khỏe ở chỗ nào đó, rằng cơ thể đang chiến đấu chống lại bệnh. Bản thân sốt cao không phải hiện tượng bệnh lý, cũng không phải là lý do xuất hiện bệnh.

Tương tự, chỉ số cholesterol cao không phải là nguyên nhân các bệnh của nền văn minh, chỉ là tín hiệu thông báo bệnh.

Theo một nghiên cứu do các nhà khoa học Ba Lan thực hiện, chỉ số cholesterol của một số người có thể rất cao (7,7mmol/l, hoặc 300mg/dl), song đó chỉ là tín hiệu (biểu hiện) của những vấn đề sức khỏe, không phải là nguyên nhân của chúng. Những sự cố đó chủ yếu là tình trạng rối loạn trao đổi chất, những bệnh viêm nhiễm mạn tính (nhiễm H. Pylori và một số virut khác), bệnh suy tuyến giáp (thậm chí mới ở giai đoạn rất nhẹ), do các chất độc hại từ môi trường (chủ yếu kim loại nặng) và yếu tố di truyền.

Không phải là thủ phạm duy nhất

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp  tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Tuy nhiên thực tế nghiên cứu lâm sàng nhiều năm tại một số quốc gia cho thấy, cholesterol cao không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim - mạch, có thể dẫn đến kết cục nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Sự thật, kết cục nguy hiểm có thể là hệ quả của nhiều thủ phạm khác, trong đó có lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống bất hợp lý, yếu tố di truyền...

Bài viết tổng kết công trình nghiên cứu tại Mỹ đăng trên American Heart Journal (tạp chí Tim mạch Mỹ) đã cung cấp khá nhiều chứng cứ thuyết phục khẳng định sự thật: Cholesterol không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim mạch.

Cụ thể, gần 60% trong tổng số 232 nghìn bệnh nhân đang nằm viện vì lý do bệnh mạch vành có chỉ số HDL (cholesterol tốt) dưới 39,7mg/dl và chỉ số LDL (cholesterol xấu) trên dưới 105mg/dl. Như vậy, tất cả số bệnh nhân đó đều có chỉ số chuẩn mực (cả hai loại cholesterol). Điều này càng nhấn mạnh rằng, không chỉ nồng độ cholesterol cao là nguyên nhân gây bệnh hệ tim - mạch.

Ngoài ra, bài viết cũng cung cấp nhiều thông tin thú vị khác để “giải oan” cho cholesterol, như:

-75% những người từng bị đau tim có chỉ số cholesterol hợp chuẩn;

- Đa số bệnh nhân nhập viện vì lý do bệnh thiếu máu tim có chỉ số LDL (cholesterol xấu) thấp;

- Người cao tuổi có chỉ số cholesterol thấp nguy cơ tử vong cao hơn đồng lứa có chỉ số cholesterol cao;

- Dân các quốc gia như Thụy Sĩ và Tây Ban Nha có chỉ số cholesterol cao hơn dân Mỹ, song tỷ lệ người mắc bệnh tim thấp hơn hẳn so với Mỹ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ý nghĩa các chỉ số Cholesterol trong ước lượng rủi ro tim mạch

Ngọc Báu - Theo Sức khỏe & Đời sống
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 09/10/2025

    Uống gì mỗi sáng để giảm mỡ bụng?

    Bên cạnh chế độ ăn uống và luyện tập khoa học, lựa chọn đúng loại đồ uống vào buổi sáng có thể giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, hỗ trợ giảm cân, giảm mỡ một cách hiệu quả.

  • 09/10/2025

    Làm thế nào để chống lại sự mệt mỏi khi bạn mắc bệnh đa u tủy?

    Mệt mỏi đi kèm với ung thư như trong bệnh đa u tủy khác với sự mệt mỏi mà bạn có thể đã từng cảm thấy trước đây. Nó có thể là sự kiệt sức sâu trong xương tủy và không thể cải thiện khi bạn nghỉ ngơi.

  • 08/10/2025

    5 thực phẩm hỗ trợ giảm mỡ cánh tay hiệu quả

    Mỡ thừa ở cánh tay không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến nhiều người tự ti khi diện những bộ đồ sát nách, áo ngắn tay... Để sở hữu cánh tay thon gọn, săn chắc, ngoài việc tập luyện cần có chế độ ăn uống lành mạnh. Thường xuyên ăn những thực phẩm dưới đây có thể hỗ trợ giảm mỡ cánh tay hiệu quả.

  • 07/10/2025

    Chất béo lành mạnh giúp bảo vệ da như thế nào?

    Chất béo lành mạnh đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da. Chúng không chỉ giúp giữ ẩm, duy trì sự dẻo dai của làn da mà còn có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, giúp giảm thiểu tổn thương do tia UV gây ra.

  • 07/10/2025

    “Bốn mùa” chu kì của phụ nữ

    Chu kỳ kinh nguyệt là một phần tự nhiên và thiết yếu trong cuộc đời mỗi người phụ nữ, phản ánh sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể của họ. Đây là một quá trình sinh học phức tạp, được điều hòa bởi nội tiết tố, chuẩn bị cơ thể cho khả năng mang thai hàng tháng. Hiểu rõ về chu kỳ kinh nguyệt giúp phụ nữ nhận biết những thay đổi bình thường của cơ thể, từ đó chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe bản thân.

  • 06/10/2025

    Vì sao nên tập giãn cơ mỗi ngày?

    Giãn cơ không chỉ giúp cơ thể dẻo dai hơn mà còn giảm nguy cơ chấn thương, xua tan nhức mỏi và mang lại cảm giác nhẹ nhõm, tinh thần tỉnh táo hơn...

  • 05/10/2025

    Vì sao có người chạy nhiều vẫn không giảm vòng eo?

    Không ít người tin rằng chỉ cần chạy nhiều là vòng eo sẽ nhanh chóng thon gọn. Thế nhưng, thực tế lại có người càng chạy nhiều càng thất vọng vì mỡ bụng vẫn không giảm. Vậy nguyên nhân nằm ở đâu, cần điều chỉnh thế nào để đạt hiệu quả?

  • 05/10/2025

    Cúm mùa ở trẻ em trong thời điểm giao mùa

    Giao mùa là giai đoạn nhạy cảm đối với sức khỏe, đặc biệt ở trẻ em. Trong thời điểm nhiệt độ thay đổi đột ngột, độ ẩm dao động và môi trường dễ xuất hiện các tác nhân gây bệnh, hệ miễn dịch của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm, trong đó phổ biến nhất là cúm theo mùa.

Xem thêm