Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cholesterol không xấu như ta nghĩ

Cholesterol bị buộc tội là một nguyên nhân gây ra các bệnh hệ tim - mạch.

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não...Thế nhưng, sự thật cholesterol có “xấu” đến mức độ như vậy?

Thành phần không thể thiếu để duy trì sự sống

Tất cả tế bào trong cơ thể đều chứa cholesterol. Cholesterol cũng được sử dụng để tổng hợp nhiều hormon (trong đó có cortisol, progesteron, estrogen và testosteron), acid mật và nhiều hợp chất khác cần thiết để duy trì sự sống. Não chúng ta có nhu cầu sử dụng số lượng lớn cholesterol! Chính từ cholesterol xuất hiện vitamin D trong làn da chúng ta. Cơ thể có nồng độ thấp cholesterol là nguyên nhân già trước tuổi, xuất hiện không ít chứng bệnh và sự cố tâm lý, từ trầm cảm đến hung hãn. Cholesterol là chất chống ôxy hóa và bảo vệ chúng ta trước bệnh ung thư.

Phần lớn cholesterol được gan sản xuất theo nhu cầu của cơ thể, chỉ một phần nhỏ được cung cấp qua đường thức ăn.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Cholesterol - thành phần cần thiết duy trì sự sống.

Nồng độ cholesterol tăng dần đến tuổi 40

“Cholesterol” là tên gọi dạng lipid vận chuyển trong máu, tức lipoprotein trong thành phần chứa cholesterol. Y học hiện đại phân biệt hai dạng lipoprotein: “cholesterol xấu” (LDL) và “cholesterol tốt” (HDL). Sự phân chia “tốt” - “xấu” này cũng mang tính ước lệ. Bởi nếu nồng độ HDL thấp sẽ không tốt cho sức khỏe, song nếu quá cao cũng gây hại.

Chỉ số cholesterol toàn phần trong máu cần duy trì ở mức tối đa 5,17 mmol/l (200 mg/dl), tuy nhiên đây là giá trị mang tính lý thuyết và nhiều người không thể phấn đấu (không phụ thuộc vào thực đơn). Thực tế không ai lưu ý, nồng độ cholesterol tự nhiên của người khỏe mạnh tăng dần cùng tuổi tác và đạt mốc thậm chí 9 mmol/l (350mg/dl) sau tuổi 40. Sau tuổi 60, nồng độ cholesterol trong máu bắt đầu giảm nhẹ.

Chỉ số cholesterol trong máu là thước đo sức sống của cơ thể - những người hoạt động tích cực và khỏe mạnh thường có nồng độ cholesterol cao. Nồng độ cholesterol cao đồng nghĩa với giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh Parkinson (liệt rung) với người sau tuổi 40. Trái lại phần lớn những người ốm yếu (đặc biệt, bệnh nhân ung thư), trẻ tự kỷ hoặc đối tượng tự tử thường có nồng độ cholesterol thấp.

Tín hiệu cảnh báo

Không ít nhà khoa học coi chỉ số cholesterol cao như hiện tượng sốt cao - tại sao? Sốt cao không phải là nguyên nhân của bệnh, chỉ là hệ quả bệnh lý. Nỗ lực hạ sốt (trong đa số các trường hợp) không chữa bệnh, chỉ cải thiện trạng thái tâm lý. Sốt cao là tín hiệu thông báo, có sự cố sức khỏe ở chỗ nào đó, rằng cơ thể đang chiến đấu chống lại bệnh. Bản thân sốt cao không phải hiện tượng bệnh lý, cũng không phải là lý do xuất hiện bệnh.

Tương tự, chỉ số cholesterol cao không phải là nguyên nhân các bệnh của nền văn minh, chỉ là tín hiệu thông báo bệnh.

Theo một nghiên cứu do các nhà khoa học Ba Lan thực hiện, chỉ số cholesterol của một số người có thể rất cao (7,7mmol/l, hoặc 300mg/dl), song đó chỉ là tín hiệu (biểu hiện) của những vấn đề sức khỏe, không phải là nguyên nhân của chúng. Những sự cố đó chủ yếu là tình trạng rối loạn trao đổi chất, những bệnh viêm nhiễm mạn tính (nhiễm H. Pylori và một số virut khác), bệnh suy tuyến giáp (thậm chí mới ở giai đoạn rất nhẹ), do các chất độc hại từ môi trường (chủ yếu kim loại nặng) và yếu tố di truyền.

Không phải là thủ phạm duy nhất

Nồng độ cholesterol cao là thủ phạm xuất hiện những mảng xơ vữa và thu hẹp  tiết diện mao mạch, hệ quả có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Tuy nhiên thực tế nghiên cứu lâm sàng nhiều năm tại một số quốc gia cho thấy, cholesterol cao không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim - mạch, có thể dẫn đến kết cục nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Sự thật, kết cục nguy hiểm có thể là hệ quả của nhiều thủ phạm khác, trong đó có lối sống không lành mạnh, chế độ ăn uống bất hợp lý, yếu tố di truyền...

Bài viết tổng kết công trình nghiên cứu tại Mỹ đăng trên American Heart Journal (tạp chí Tim mạch Mỹ) đã cung cấp khá nhiều chứng cứ thuyết phục khẳng định sự thật: Cholesterol không phải là thủ phạm duy nhất gây các bệnh tim mạch.

Cụ thể, gần 60% trong tổng số 232 nghìn bệnh nhân đang nằm viện vì lý do bệnh mạch vành có chỉ số HDL (cholesterol tốt) dưới 39,7mg/dl và chỉ số LDL (cholesterol xấu) trên dưới 105mg/dl. Như vậy, tất cả số bệnh nhân đó đều có chỉ số chuẩn mực (cả hai loại cholesterol). Điều này càng nhấn mạnh rằng, không chỉ nồng độ cholesterol cao là nguyên nhân gây bệnh hệ tim - mạch.

Ngoài ra, bài viết cũng cung cấp nhiều thông tin thú vị khác để “giải oan” cho cholesterol, như:

-75% những người từng bị đau tim có chỉ số cholesterol hợp chuẩn;

- Đa số bệnh nhân nhập viện vì lý do bệnh thiếu máu tim có chỉ số LDL (cholesterol xấu) thấp;

- Người cao tuổi có chỉ số cholesterol thấp nguy cơ tử vong cao hơn đồng lứa có chỉ số cholesterol cao;

- Dân các quốc gia như Thụy Sĩ và Tây Ban Nha có chỉ số cholesterol cao hơn dân Mỹ, song tỷ lệ người mắc bệnh tim thấp hơn hẳn so với Mỹ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ý nghĩa các chỉ số Cholesterol trong ước lượng rủi ro tim mạch

Ngọc Báu - Theo Sức khỏe & Đời sống
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 14/10/2025

    Tại sao bạn muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn?

    Cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn có thể là do phản ứng bình thường ở ruột già gọi là phản xạ dạ dày-đại tràng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên có cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn, cùng với các triệu chứng như đau quặn bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy, thì hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân.

  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

  • 13/10/2025

    7 thực phẩm ít calo, giàu protein giúp giảm cân hiệu quả

    Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong quá trình giảm cân. Bổ sung 7 loại thực phẩm ít calo nhưng giàu protein là bí quyết giúp giảm cân hiệu quả.

  • 13/10/2025

    Tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe: Sự thật đáng báo động

    Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử (vape) đã trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong giới trẻ. Được quảng bá như một giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá truyền thống, nhiều người tin rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe hoặc hỗ trợ cai nghiện.

  • 12/10/2025

    Uống gì để đẹp da, giảm nám cho phụ nữ sau tuổi 30?

    Bên cạnh các biện pháp điều trị như laser, peel da, thoa thuốc... chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là những gì chúng ta uống hằng ngày, đóng vai trò không nhỏ trong việc cải thiện tình trạng nám da và mang lại làn da khỏe đẹp.

  • 12/10/2025

    Thời tiết ảnh hưởng thế nào đến cảm xúc của con người?

    Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm liên quan tới sự thay đổi thời tiết.

  • 11/10/2025

    Dầu quả bơ và dầu ô liu, loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

    Nếu dầu ô liu từ lâu đã được mệnh danh là “vàng lỏng” của vùng Địa Trung Hải, thì gần đây, dầu quả bơ nổi lên như một “ngôi sao” mới được ưa chuộng. Cả hai loại dầu này đều được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe nhưng lloại nào thực sự vượt trội hơn?

  • 11/10/2025

    Hóa chất độc hại trong giấy in hóa đơn có thể khiến bạn nhiễm độc

    Khi bạn đi mua hàng và người bán hàng hỏi bạn có muốn in hóa đơn (biên lai) hay không, hãy trả lời không, việc làm này vừa giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ cả sức khỏe của bạn do nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng các loại hóa đơn giấy từ các nhà bán lẻ lớn tại Mỹ được phủ một loại hóa chất độc hại có tên là bisphenol S (BPS). Cùng tìm hiểu về loại hóa chất độc hại trên giấy in hóa đơn qua bài viết sau đây!

Xem thêm