Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chất chống oxy hóa và đục thủy tinh thể

Liệu bổ sung các chất chống oxy hóa trong chế độ ăn có thể giúp dự phòng đục thủy tinh thể hay không? Câu trả lời có trong bài viết dưới đây:

Chất chống oxy hóa và đục thủy tinh thể

Trên toàn thế giới, đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa và mất thị lực. Ở Mỹ, hơn 50% người già trên 80 tuổi cần phẫu thuật thay thủy tinh thể, tiêu tốn đến 6,8 tỉ usd mỗi năm. Phẫu thuật đục thủy tinh thể là cách duy nhất để điều trị đục thủy tinh thể. Nếu không được phẫu thuật và độ đục thủy tinh thể ngày càng tăng khiến người bệnh khó nhìn hơn dưới điều kiện thường ngày cũng như vào ban đêm hoặc liếc nhìn một đồ vật. Nói cách khác, đục thủy tinh thể khá nguy hiểm với với những người phải lái xe ban đêm.

Do hạn chế về phẫu thuật ở nhiều quốc gia trên thế giới, các chuyên gia đã tìm ra một cách để ngăn đục thủy tinh thể. Ước tính khả năng phục hồi của biện pháp dự phòng sẽ trì hoãn sự bắt đầu của thủy tinh thể khoảng 10 năm và giảm tới 50% gánh nặng thị lực và phẫu thuật. Gần đây, nhiều nhà nghiên cứu tin rằng dùng chất chống oxy hóa có thể dự phòng thủy tinh thể.

Một giả thuyết được chấp nhận đó là sự tiến triển của đục thủy tinh thể theo tuổi tác là do stress oxy hóa và mất cân bằng thẩm thấu. Chính xác hơn nữa, tăng chất phóng xạ tự do gây tổn thương protein thủy tinh thể và lipid ở biểu mô, từ đó làm mờ thủy tinh thể và dẫn đến tăng độ đục. Chất chống oxy hóa như vitamin C và E cố định những chất phóng xạ này, làm chậm quá trình phá hủy.

Trên thực tế, chúng ta biết rằng thủy tinh thể ưu tiên dự trữ một số chất chống oxy hóa như suchaslutein, zeaxanthin, vitamin E và vitamin C.

Hơn nữa, những yếu tố khác ngoài mất cân bằng oxy hóa và các gốc tự do cũng đóng một vai trò quan trọng trong tiến triển của đục thủy tinh thể bao gồm:

  • Tia UV
  • Uống rượu
  • Tiểu đường
  • Liệu pháp hormone
  • Hút thuốc
  • Béo phì

Những yếu tố trên làm tồi tệ hơn quá trình mất cân bằng oxy hóa và làm tổn thương khả năng chống lại tổn thương hoặc sửa chữa tổn thương của mắt.

Dự phòng đục thủy tinh thể với chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa

Kết quả từ một nghiên cứu ở Thụy Điển công bố trên tờ JAMA Ophthamology năm 2014 cho thấy tỉ lệ đục thủy tinh thể giảm ở những người thường xuyên sử dụng thực phẩm chống oxy hóa như rau củ, ngũ cốc nguyên chất và cà phê. Trong nghiên cứu ở những phụ nữ trung niên và lớn tuổi, giữa nhiều yếu tố khác nhau như hút thuốc, BMI, hoạt động thể lực, và trình độ học vấn được điều chỉnh và kết quả vẫn có ý nghĩa thống kê.

Do sự tăng nồng độ chất chống oxy hóa trong chế độ ăn liên quan đến giảm tỉ lệ hình thành đục thủy tinh thể, do đó thường dẫn đến suy nghĩ rằng bổ sung chất chống oxy hóa cũng giảm nguy cơ đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, nghiên cứu về thực phẩm bổ sung chất chống oxy hóa để phòng chống đục thủy tinh thể cho kết quả không nhất quán.

Một thử nghiệm chứng - ngẫu nhiên công bố trên tờ Ophthamology năm 2014 cho rằng vitamin tổng hợp có nhiều chất chống oxy hóa giảm nguy cơ đục nhân thủy tinh thể - một loại đục thủy tinh thể - xuống 9% trong khoảng thời gian 11.2 năm.

Một nghiên cứu khác cho rằng trong những người tham gia nghiên cứu ăn chế độ giàu chất chống oxy hóa, thực phẩm bổ sung chất chống oxy hóa liều cao thực sự làm tăng nguy cơ hình thành đục thủy tinh thể. Kết quả trái ngược này được củng cố bằng giải thuyết rằng tăng số lượng chất oxy hóa có thể chuyển hóa thành tiền chất oxy hóa và gây mất cân bằng oxy hóa.

Một nguyên nhân tại sao mỗi loại thực phẩm bổ sung chất chống oxy hóa hoặc đa vitamin không có tác dụng chống đục thủy tinh thể liên quan đến sự phức tạp của quá trình chuyển hóa. Đến nay, không có sự phối hợp giới hạn và nhân tạo nào có thể tạo ra môi trường giàu chất chống oxy hóa trong thực phẩm lành mạnh.

Hơn nữa, có nhiều chất chống oxy hóa chưa được phát hiện và những chất này có thể đóng vai trò quan trọng trong phòng chống đục thủy tinh thể và những loại bệnh khác.

Tóm lại

Nghiên cứu cho thấy thực phẩm bổ sung chất chống oxy hóa không có tác dụng chống ung thư hoặc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, chế độ ăn giàu rau củ, hoa quả nhiều màu sắc và những nguồn chất chống oxy hóa khác có liên quan đến giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim. Tương tự, cho dù chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa giúp chống đục thủy tinh thể, những thực phẩm bổ sung chất chống oxy hóa hiện tại không có tác dụng này. Cuối cùng, nếu bạn mong muốn làm tăng tác dụng của chất chống oxy hóa, bạn nên sử dụng chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng và tránh dùng thực phẩm bổ sung.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Đục thủy tinh thể: Sự thật cần biết

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm