Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh đau đầu ở thanh, thiếu niên

Nhức đầu ở thanh, thiếu niên khá phổ biến và thường không nghiêm trọng. Giống như người lớn, thanh,thiếu niên có thể phát triển chứng đau nửa đầu, nhức đầu mãn tính hàng ngày.

Bệnh đau đầu ở thanh, thiếu niên

Cơn đau đầu do tình trạng căng thẳng mức độ từ nhẹ đến trung bình là một trong những vấn đề hay gặp ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Tình trạng nhức đầu do căng thẳng thường là do quá tải trong học hành tạo ra một áp lực cho cả hai phía của đầu và lan xuống cổ., tạo nên cơn đâu đầu thường xuyên và có thể trở nên mãn tính.

Cơn đau migraine, xuất hiện ở khoảng 10% thanh thiếu niên, đặc biệt là các bạn nữ, được đặc trưng bởi các cơn đau nửa đầu dữ dội.  Khi một người bị một cơn đau như búa bổ ở một bên của hộp sọ, xuất hiện sau khi bị suy giảm thị lực, đây gọi là cơn migraine có tiền triệu ( cơn aura). Theo bác sỹ nhãn khoa Harold Koller, người bệnh sẽ nhìn thấy những ánh sáng lấp lánh, những vòng sáng dạng bánh răng hay những đường zigzag. Ông cũng nói thêm rằng các bậc phụ huynh thường nhầm lẫn tình trạng ảo giác quang học và chứng đau đầu với tình trạng căng mỏi mắt.

Cơn migraine có tiền triệu - Aura có thể hết trong vòng vài phút hoặc kéo dài trung bình trong vài giờ. Cơn migraine không có tiền triệu thường xảy ra bất chợt và kéo dài từ 3 giờ cho tới vài ngày. Nói chung cơn đau nửa đầu migraine có thể xảy ra khá thường xuyên, thường vài lần một tuần, hay hiếm hơn là khoảng vài lần trong một năm.

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra cơn migraine, bao gồm tình trạng căng thẳng, stress, do thực phẩm, do tình trạng co thắt của các mạch máu phần đầu và cổ làm giảm tuần hoàn tới não.

Vào năm 2000, các nhà khoa học tại Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ đã khám phá ra một nguyên nhân khác: do sự kém hoạt động ở phần sau của não. Một kích thích đã khuấy động các tế bào não hoạt động một cách hưng phấn bất thường và bắn ra các xung điện nhỏ. Các điện tích ảnh hưởng đến não và cuống não, kích thích các thụ thể gây đau dọc theo trục chuyển động của chúng. Và kết quả là, con đau nửa đầu xuất hiện!

Các triệu chứng của cơn đau đầu

Đau đầu do căng thẳng

  • Đau liên tục âm ỉ ở hai bên trán
  • Cảm giác thắt chặt phần đầu, lan tỏa xuống cổ

Cơn đau migraine

  • Migraine có tiền triệu (aura)
  • Các biểu hiện rối loạn thị giác gọi là aura: người bệnh sẽ nhìn thấy những ánh sáng lấp lánh, những vòng sáng dạng bánh răng hay những đường zigzag. Các biểu hiện này thường xuất hiện khoảng 15 đến 30 phút trước khicác biểu hiện khác xuất hiện.
  • Mạch đập vùng thái dương, đau dữ dội bắt đầu từ một bên đầu và đôi khi lan sang phía còn lại
  • Buồn ngủ, ngủ lơ mơ
  • Migraine không có tiền triệu (aura)
  • Mạch đập vùng thái dương, đau dữ dội ở một bên đầu
  • Tinh thần kém minh mẫn
  • Ủ rũ
  • Mệt mỏi
  • Nhạy cảm ánh sáng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn và nôn
  • Buồn ngủ, ngủ lơ mơ

Nguyên nhân gây đau đầu

Đau đầu thường kèm theo các bệnh khác như nhiễm virus, viêm họng, dị ứng viêm xoang và nhiễm trùng tiết niệu. Các nguyên nhân phổ biến khác bao gồm:

  • Tình trạng thiếu dinh dưỡng trầm trọng, cực kỳ đói hay khát
  • Không ngủ đầy đủ kéo dài
  • Một số loại đồ ăn và thức uống như sô cô la, pho mát, pizza, sữa chua, các loại quả hạch, đậu tây, thịt hộp, một số loại quả và nước trái cây
  • Các loại phụ gia thực phẩm (monosodium glutamate, nitrate, nitrite)
  • Lạm dụng một số loại thực phẩm chức năng và thuốc không kê đơn và các loại thuốc kê đơn (thuốc tránh thai, tetracycline, quá liều vitamin A)
  • Sử dụng quá mức các sản phẩm thực phẩm chứa caffeine (soda, cà phê, sô cô la)
  • Lạm dụng đồ uống chứa cồn, cocain và các chất cấm
  • Tình trạng mệt mỏi quá mức của cơ thể như: mắt căng và mỏ, căng thẳng, chán nản, lo lắng, tức giận hay phấn khích quá độ.
  • Những ảnh hưởng quá mức của môi trường như: thay đổi thời tiế, môi trường ồn ào, nóng bức, ngột ngạt, hoặc quá nhiều ánh sáng đèn nhấp nháy hay quá chói.
  • Thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt
  • Các tình trạng bệnh lý như: viêm răng hay áp xe răng, chấn thương đầu

Chẩn đoán chứng đau đầu

Để chẩn đoán bệnh, bác sỹ sẽ tiến hành nhiều việc như:

Kiểm tra toàn thân và hỏi tiền sử

- Các xét nghiệm chẩn đoán như: chụp CT não, chụp cộng hưởng từ hạt nhân MRI, chọc ống sống thắt lưng sẽ được thực hiện nếu nghi ngờ bệnh nặng

Điều trị

Đau đầu thường đáp ứng tốt với điều trị khi ở giai đoạn sớm. Nếu con bạn bị đau đầu do căng thẳng, hãy khuyên trẻ nằm nghỉ và thư giãn với phần đầu nâng nhẹ lên một chút. Tắm nước nóng có thể giúp giảm nhẹ cơn đau, hoặc bạn có thể đặt một miếng gạc ấm hoặc lạnh lên cổ của trẻ.

Đối với trẻ bị cơn đau nửa đầu migraine, bạn cần loại bỏ những tác nhân có thể gây kích thích: Tắt đèn trong phòng, kéo rèm kín, yêu cầu mọi người trong gia đình không gây ra tiếng động ồn ào… Một túi chườm lạnh có thể có tác dụng nhưng lưu ý không nên chườm nóng do có thể làm tình trạng đau nặng hơn.

Điều trị bằng thuốc

Đau đầu do căng thẳng và cơn đau nửa đầu migraine thường đáp ứng khá tốt với một liều duy nhất của các thuốc giảm như paracetamol hay ibuprofen. Paracetamol có tác dụng nhanh hơn nhưng ibuprofen lại cho tác dụng giảm đau khá mạnh.

Nếu các triệu chứng tái phát, các bác sỹ thường kê một thuốc thuộc nhóm “triptan” như: sumatriptan, zolmitriptan, naratriptan, rizatriptan. Nhóm thuốc này có thể làm giảm 2 trên 3 trường hợp bị đau migraine do cơ chế chặn hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Do các thuốc thuộc nhóm triptan không gây buồn ngủ nên trẻ có thể dễ dàng quay trở lại lớp học hay tham gia vào các hoạt động khác nhanh hơn.

Chúng ta không bao giờ muốn bị quá liều thuốc, tuy nhiên nỗi lo ngại về việc tái phát chứng đau đầu lại luôn hiện hữu. Hiện tượng này được khám phá ra vào những năm 1980. Rõ ràng việc sử dụng thuốc giảm đau hàng ngày hay cách ngày có thể ảnh hưởng đến khả năng chịu đựng cơn đau của não. Qua thời gian trẻ bắt đầu phải chịu đựng nhiều cơn đau đầu hơn giữa các lần sử dụng thuốc. Hơn thế nữa, các thuốc đã từng được cho là có hiệu quả trước đây lại không còn có tác dụng nữa.

Chú ý đến các yếu tố kích thích

Bác sỹ nhi có thể yêu cầu bạn ghi lại thành một quyển nhật ký để giúp tìm ra nguyên nhân gây đau đầu cho con bạn dựa trên các thông tin sau đây:

  • Cơn đau bắt đầu khi nào
  • Cơn đau kéo dài bao lâu
  • Khi cơn đau xuất hiện thì trẻ đang làm gì
  • Các loại thực phẩm ăn vào hôm đó
  • Thời gian ngủ của trẻ vào đêm hôm trước
  • Quan sát về bất cứ các hiện tượng khiến cho cơn đau đầu khá hơn hoặc tệ hơn

Nhận biết và loại bỏ những yếu tố có thể gây cơn migraine: thực phẩm, thuốc hay sự vật nào đó cũng có thể làm giảm đáng kể bệnh. Một số yếu tố kích thích có thể không tránh khỏi như tình trạng căng thẳng tại trường học nhưng rất cần để chú ý giảm thiểu.

Các bài tập luyện thư giãn được hướng dẫn bởi bác sỹ nhi khoa hay chuyên gia tâm lý có thể giúp trẻ đối phó với stress một cách linh động hơn. Một phương pháp khác với tên gọi liệu pháp phản hồi sinh học (biofeedback) cũng chứng minh được hiệu quả trong giảm cả tần số và thời gian diễn ra cơn đau đầu. Liệu pháp tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị cơn migraine.

Các biện pháp hỗ trợ cho trẻ để giảm đau đầu

Các mẹo nhỏ dưới đây có thể giúp con bạn tránh được tình trạng đau đầu của trẻ em:

  • Ngủ đủ giấc
  • Ăn đủ bữa chính, ngoài ra có thể ăn thêm các bữa phụ
  • Tập thể dục thường xuyên
  • Chú ý về các đặc điểm của chứng đau đầu có thể giúp nhận biết các tác nhân gây đau

Thanh thiếu niên bị nhiều hơn 3 cơn migraine trong một tháng có thể được điều trị dự phòng như thuốc chống trầm cảm (amitriptyline), các thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc chẹn kênh canxi hay thuốc chống động kinh. 

Tham khảo thêmthông tin tại bài viết: Phương pháp tự nhiên giảm chứng đau đầu mãn tính ở trẻ em

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm