Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phân tiết lộ điều gì về sức khỏe của bạn?

Nếu bạn không phải là một đứa bé đang chịu khổ sở vì tập đi vệ sinh bằng bô, chắc rằng bạn không dành quá nhiều thời gian để nói về “phân” của mình. Nhưng đây là lí do tại sao bạn có thể muốn xem qua chúng lần 2 trước khi bỏ qua: phân gần như là thứ duy nhất bạn có để biết về sức khỏe đường ruột của mình.

Phân tiết lộ điều gì về sức khỏe của bạn? 

Nhận biết những dấu hiệu bất thường sớm là điều cần thiết, tuy nhiên không nên chú trọng đến những thay đổi nhất thời mà tốt hơn hết là tìm những thay đổi kéo dài. Tình trạng của phân phụ thuộc vào bạn đã ăn gì,uống gì, sinh hoạt như thế nào. Nếu bạn để ý thấy một sự thay đổi kéo dài một tuần hoặc hơn, và bạn không thấy có những thay đổi trong chế độ ăn gần đây, hãy đi khám bác sĩ vì điều đó có thể cứu sống bạn.

Kiểm tra 7 điều sau với “phân” có thể đưa ra thông tin về sức khỏe của bạn.

Nếu phân của bạn cứng, nhiều mảnh vụn, và bạn phải rặn để đẩy nó ra

Có nghĩa là: bạn đang bị táo bón. Thậm chí cả khi bạn vẫn đi đại tiện mỗi ngày và phân của bạn vẫn cứng và ra thành nhiều mảnh, cục riêng biệt thì có nghĩa là bạn vẫn có thể bị táo bón. Nguyên nhân hay gặp nhất đó là không cung cấp đủ chất xơ.

Trung bình người trưởng thành chỉ ăn khoảng 15gam chất xơ mỗi ngày- mà theo khuyến cáo là 25 gam/ngày đối với phụ nữ và 38gam/ngày đối với nam giới. Đọc nhãn và ghi lại chế độ thức ăn trong 1 tuần để biết lượng chất xơ mà bạn thực sự ăn vào.

Nếu bạn không cung cấp đủ, hãy bổ sung vào thực đơn của bạn thêm hoa quả, rau củ, gạo nguyên cám, đậu, quả hạch và hạt.

Nếu phân của bạn có màu đen hoặc đỏ tươi

Có nghĩa là: bộ phận nào đó trong ống tiêu hóa đang chảy máu. Hầu hết những lần máu xuất hiện trong phân có thể do chảy máu lành tính. Nó cũng có thể do loét dạ dày hoặc ung thư đại tràng, điều này là rất quan trọng để trao đổi với bác sĩ bất cứ khi nào bạn thấy máu trong bồn cầu.
Những thuốc không kê theo đơn ví dụ như Pepto-Bismol, có thể khiến phân bạn chuyển thành màu đen. Nó xảy ra khi sulfua trong phân kết hợp với bismuth, thành phần hoạt tính của thuốc, và tạo thành sulfide bismuth, một chất có màu đen. Sự đổi màu có thể chỉ tạm thời và ít gây hại và có thể kéo dài vài ngày sau khi bạn dừng uống thuốc.

Nếu phân của bạn rất lỏng nhưng không do tiêu chảy

Có nghĩa là: bạn đang bị bệnh Celiac. Mặc dù bệnh này chỉ ảnh hưởng đến 1% dân số, nhưng theo ước tính có khoảng 83% người Mỹ mắc bệnh Celiac mà không biết họ mắc bệnh, theo Viện nghiên cứu bệnh đường ruột quốc gia Hoa Kỳ. Dấu hiệu của phân có thể là dấu hiệu duy nhất chỉ ra bạn mắc bệnh. Với bệnh Celiac, cơ thể bạn không có khả năng tiêu hóa gluten, một protein trong lúa mì, lúa mạch. Việc ăn gluten sẽ hủy hoại vi nhung mao (những nhú nhỏ, giống hình ngón tay phủ lên bề mặt ruột non) và bạn không có khả năng hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn. Điều này góp phần làm lỏng phân và bạn có thể sẽ đi đại tiện vài lần trong một ngày.

Nói chuyện với bác sĩ về việc bạn có nên được kiểm tra bệnh celiac. Chuyển sang chế độ ăn không chứa gluten có thể hỗ trợ sự hấp thu, làm cứng phân của bạn và sẽ giải quyết được bất kì những triệu chứng liên quan ví dụ như mệt mỏi, đau, chướng bụng, trầm cảm, hoặc mẩn đỏ.

Nếu phân của bạn nổi thay vì chìm xuống

Điều đó có nghĩa là: Đường tiêu hóa của bạn đang bị đầy hơi. Nếu bạn đã ăn nhiều đậu, giá đỗ, cải bắp, hoặc một bữa ăn lớn, điều này là hoàn toàn bình thường nếu phân của bạn nổi lên bởi vì có chứa khí, và đó không phải là nguyên nhân đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu sự trôi lềnh bềnh trở nên thường xuyên hơn hoặc bạn nhìn thấy xuất hiện váng dầu, điều đó có nghĩa là khả năng hấp thu mỡ từ thức ăn của cơ thể bạn đang bị hạn chế. Ví dụ, nhiễm trùng hoặc viêm tụy có thể ngăn cơ thể sản xuất đủ emzym tiêu hóa. Dị ứng thức ăn hoặc nhiễm khuẩn có thể phá hủy niêm mạc ruột non và ảnh hưởng đến sự hấp thu. Hỏi bác sĩ để kiểm tra mẫu phân nếu không có mỡ ở trong phân. Tập thể dục có thể là cần thiết để giải quyết tận gốc vấn đề.

Nếu phân của bạn có mùi sulfur hoặc mùi trứng và bạn bị tiêu chảy

 

Có nghĩa là: Bạn có thể nhiễm giardia. Loại kí sinh trùng này thường trú ngụ trong nước sạch, chính vì thế nếu bạn đi bơi ở hồ, đi cắm trại hoặc uống nước chưa được lọc, bạn có thể nhiễm chúng. Bạn có thể mắc tiêu chảy từ nhiều tuần đến nhiều tháng, nhưng bạn vẫn cảm thấy khỏe. Bác sĩ có thể lấy mẫu phân làm xét nghiệm để chẩn đoán, điều trị cho bạn bằng kháng sinh nếu cần thiết.

Nếu phân của bạn rất…”gầy”, trông giống như một chiếc bút chì

Có nghĩa là: Bạn đang bị táo bón hoặc đó là một dấu hiệu của ung thư trực tràng. Nếu bạn để ý thấy phân quá mảnh trong một đến hai ngày, nó có thể không phải là vấn đề. Nó có thể xảy ra nếu bạn bị táo bón và rặn nhiều, điều này ngăn cơ vòng hậu môn mở ra và làm hẹp đường cho phân ra ngoài. Thêm chất xơ vào bữa ăn có thể giải quyết vấn đề này.

Nhưng nếu chuyện này xảy ra trong một thời gian dài hàng tháng và phân tiếp tục nhỏ hơn vấn đề tiếp diễn, đó có thể là biểu hiện của bệnh ung thư trực tràng. Với ung thư trực tràng, khối u cố định, rắn và bao quanh trực tràng. Do vậy, có ít không gian để phân đóng cục, do đó phân rất mảnh và dài. Hãy đi khám tiêu hóa hoặc ung thư ngay lập tức.

Nếu phân của bạn nhiều, lỏng và có màu xanh tảo biển

 

Có nghĩa là: bạn đang bị nhiễm Clostridium difficile (C. diff). Nó đang trở nên phổ biến và thưởng xảy ra  sau một thời gian sử dụng kháng sinh. C. diff là một phần của hệ vi khuẩn chí trong đường ruột, nhưng uống kháng sinh có thể giết những lợi khuẩn vẫn giữ cho C.diff ở mức cân bằng. Hậu quả là vi khuẩn C. diff nhân lên không kiểm soát và gây nên những vấn đề về dạ dày, ruột non, dẫn đến mất nước. Những trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong.
Lời khuyên cho bạn lúc này là hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán, điều trị và quyết định bạn có nên ngưng sử dụng kháng sinh hay không.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tính chất và màu sắc phân nói lên điều gì
Bình luận
Tin mới
  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

Xem thêm