Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Viêm bàng quang cấp

Viêm bàng quang là một loại nhiễm trùng đường tiết niệu thường gặp, đặc biệt là ở nữ giới. Bệnh thường khỏi mà không để lại biến chứng nếu được điều trị thích hợp.

Viêm bàng quang cấp

Viêm bàng quang cấp là loại viêm bàng quang xảy ra đột ngột. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn. Bệnh thường được biết đến với tên gọi là viêm đường tiết niệu. Các sản phẩm vệ sinh gây kích ứng, biến chức của một số bệnh, phản ứng với thuốc có thể gây ra viêm bàng quang cấp.

Điều trị viêm bàng quang cấp do vi khuẩn cần sử dụng kháng sinh. Điều trị viêm bàng quang không do nhiễm khuẩn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Triệu chứng

Những triệu chứng của viêm bàng quang cấp xuất hiện đột ngột và gây nhiều khó chịu.

  • Đi tiểu nhiều lần, tiểu gấp
  • Cảm giác bỏng rát khi đi tiểu
  • Nước tiểu có mùi khó chịu
  • Nước tiểu có vẩn đục
  • Cảm giác căng tức, đau bàng quang hoặc co rút vùng bụng dưới
  • Sốt nhẹ
  • Rét run
  • Đái ra máu

Nguyên nhân

Hệ tiết niệu bao gồm: thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Thận lọc các chất cặn bã từ máu và tạo ra nước tiểu. Nước tiểu đi theo niệu quản xuống bàng quang. Bàng quang dự trữ nước tiểu cho đến khi bạn đi tiểu. Nước tiểu được đào thải ra khỏi cơ thể qua niệu đạo.

Nguyên nhân thường gặp nhất gây ra viêm bàng quang cấp là do nhiễm khuẩn Escherichia coli. Vi khuẩn đi qua niệu đạo vào bàng quang, gắn vào thành bàng quang và nhân lên. Nó sẽ gây ra viêm niêm mạch bàng quang và có thể lan truyền đến thận.

Mặc dù nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm bàng quang cấp nhưng một vài yếu tố khác có thể gây viêm bàng quang và đường tiết niệu dưới:

  • Thuốc, đặc biệt là các thuốc sử dụng trong hóa trị liệu như cyclophosphamid và ifosfamide
  • Xạ trị ở vùng khung chậu
  • Đặt ống thông tiểu kéo dài
  • Nhạy cảm với một số sản phẩm như dung dịch vệ sinh phụ nữ, chất diệt tinh trùng
  • Biến chứng của một số bệnh như tiểu đường, sỏi thận và phì đại tiền liệt tuyến

Yếu tố nguy cơ

Phụ nữ dễ bị viêm bàng quang cấp hơn nam giới do niệu đạo nữ ngắn và ở sát hậu môn hơn. Vì vậy, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào bàng quang. Hơn một nửa phụ nữ bị viêm đường tiết niệu ít nhất một lần trong đời.

Các yếu tố dưới đây cũng làm tăng nguy cơ viêm bàng quang cấp:

  • Hoạt động tình dục
  • Sử dụng các biện pháp tránh thai như màng ngăn âm đạo, chất diệt tinh trùng
  • Lau chùi bộ phận sinh dục từ sau ra trước sau khi đi vệ sinh
  • Mãn kinh (do sự thụt giảm estrogen gây ra những thay đổi của đường tiết niệu làm bạn dễ bị nhiễm trùng)
  • Dị tật bẩm sinh đường tiết niệu
  • Sỏi thận
  • Phì đại tiền liệt tuyến
  • Sử dụng kháng sinh thường xuyên và kéo dài
  • Bệnh lí gây suy giảm miễn dịch, ví dụ như HIV
  • Tiểu đường
  • Mang thai
  • Đặt ống thông tiểu
  • Thăm khám hệ tiết niệu gần đây
  • Phẫu thuật tiết niệu

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ hỏi bạn các triệu chứng và tiền sử bệnh. Hãy kể cho bác sĩ thời điểm xuất hiện và các yếu tố làm bạn cảm thấy xấu đi, cũng như các thuốc mà bạn đang uống hoặc bạn đang mang thai.

Bác sĩ có thể khuyến cáo sử dụng một số xét nghiệm như:

Tổng phân tích nước tiểu

Nếu nghi ngờ nhiễm trùng, bác sĩ sẽ lấy mẫu nước tiểu của bạn làm xét nghiệm tìm vi khuẩn hoặc tìm hồng cầu. Nuôi cấy nước tiểu cũng có thể được sử dụng để xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh.

Soi bàng quang

Bác sĩ sẽ đưa một ống nhỏ có đèn và camera ở đầu qua niệu đạo vào bàng quang của bạn để quan sát các dấu hiệu của viêm.

Chẩn đoán hình ảnh

Loại xét nghiệm này không phải luôn được thực hiện nhưng đôi khi nó hữu ích trong việc chẩn đoán nguyên nhân. Siêu âm, Xquang có thể giúp bác sĩ quan sát khối u hoặc các cấu trúc bất thường gây viêm.

Điều trị

Điều trị bao gồm sử dụng kháng sinh 3-10 ngày nếu viêm bàng quang do vi khuẩn. Triệu chứng của bạn có thể hết sau 1-2 ngày nhưng bạn vẫn cần tiếp tục uống thuốc trong thời gian bác sĩ chỉ định. Điều quan trọng là cần đảm bảo vi khuẩn hoàn toàn biến mất và không quay trở lại. Bác sĩ có thể kê cho bạn một số thuốc giảm đau đường tiết niệu như phenazopyridine trong khoảng 2 ngày đầu để làm giảm sự khó chịu trước khi kháng sinh phát huy tác dụng.

Điều trị viêm bàng quang cấp không do nhiễm khuẩn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, nếu bạn bị dị ứng hoặc nhạy cảm với một số sản phẩm hoặc chất hóa học thì cách điều trị tốt nhất là tránh sử dụng những sản phẩm này. Các thuốc giảm đau có thể được sử dụng để điều trị viêm bàng quang do hóa trị hoặc xạ trị.

Kiểm soát triệu chứng

Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng của viêm bàng quang cấp, bạn có thể làm giảm sự khó chịu bằng các giải pháp tại nhà trong khi chờ đợi kháng sinh và các biện pháp khác có tác dụng. Một số mẹo bạn có thể sử dụng như:

  • Uống nhiều nước
  • Tắm nước ấm
  • Chườm ấm ở bụng
  • Tránh sử dụng cà phê, nước cam, các thức ăn cay và rượu

Một nghiên cứu gần đây về những bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến bị viêm bàng quang sau xạ trị đã chỉ ra rằng nước việt quất giảm đáng kể cảm giác đau và bỏng rát ở đường tiết niệu. Bạn có thể sử dụng nếu bạn nghĩ nó có tác dụng. Tuy nhiên, hãy cẩn thận để tránh uống quá nhiều vì những loại nước ép hoa quả có chứa một lượng đường rất cao.

Biến chứng

Hầu hết các trường hợp viêm bàng quang cấp có thể điều trị dễ dàng bằng kháng sinh. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi có bất kì triệu chứng nào của viêm thận. Những triệu chứng của viêm thận bao gồm:

  • Đau nhiều ở vùng thắt lưng
  • Sốt
  • Rét run
  • Nôn
  • Buồn nôn

Tiên lượng

Hầu hết các trường hợp viêm bàng quang cấp sẽ khỏi mà không để lại biến chứng nếu được điều trị

Viêm thận khá hiếm gặp nhưng nó sẽ rất nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách. Những người bị suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh lí thận trước đó có nguy cơ cao bị viêm thận.

Phòng bệnh

Bạn không thể phòng ngừa hoàn toàn được viêm bàng quang cấp nhưng một số mẹo nhỏ sẽ giúp giảm nguy cơ vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo và gây kích thích đường tiết niệu:

  • Uống nhiều nước để đi tiểu nhiều hơn và đẩy vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu trước khi chúng gây nhiễm trùng
  • Đi tiểu sau khi quan hệ tình dục
  • Lau bộ phận sinh dục từ trước ra sau sau khi đi đại tiện để phòng vi khuẩn lan truyền từ hậu môn sang niệu đạo
  • Tránh sử dụng các dung dịch vệ sinh phụ nữ có thành  phần hóa học không đảm bảo để tránh kích thích niệu đạo
  • Duy trì vệ sinh cá nhân và rửa bộ phận sinh dục hàng ngày
  • Tắm vòi sen thay vì tắm bồn
  • Tránh sử dụng một số biệt pháp tránh thai có thể làm cho vi khuẩn phát triển như màng ngăn âm đạo hoặc bao cao su có chất diệt tinh trùng
  • Không nhịn tiểu quá lâu

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các phương pháp điều trị bệnh bàng quang tăng hoạt bằng thảo dược tự nhiên

Bs. Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam- Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

Xem thêm