Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lời khuyên hữu hiệu khi giao tiếp với người bệnh Alzheimer

Biểu hiện thường gặp nhất của người bệnh Alzheimer là các khó khăn khi giao tiếp với người khác. Theo thời gian và tiến triển của bệnh, mức độ trầm trọng của khó khăn trong giao tiếp sẽ gia tăng. Làm thế nào để trợ giúp tốt nhất cho họ?

Bệnh Alzheimer làm xói mòn, không hồi phục khả năng giao tiếp, tư duy, trí nhớ của bệnh nhân nên những câu nói, cách diễn đạt của họ gây khó hiểu cho người khác và ngược lại những lời bạn nói cũng khiến cho họ cảm thấy rất khó khăn để hiểu. Những hiểu lầm đó là nguyên nhân gây ra mâu thuẫn giữa bệnh nhân và bạn làm cho việc truyền đạt thông tin trở lên khó khăn hơn và dần dần sẽ trở nên căng thẳng trong cuộc sống vốn đã khó khăn của chính người bệnh cũng như gia đình họ.

Dưới đây là một vài cách để bạn có thể cải thiện tình trạng này.

Vì sao bệnh Alzheimer gây nên những khó khăn trong giao tiếp? 

Bệnh Alzheimer phá hủy các đường truyền thông tin và các vùng não về ngôn ngữ và trí nhớ, khiến cho bệnh nhân gặp khó khăn trong việc tìm đúng từ, diễn đạt đầy đủ ý muốn hoặc câu từ hoặc hiểu đúng nghĩa những gì người khác nói.

Bệnh nhân Alzheimer rất khó khăn để sử dụng chính xác các từ ngữ để mô tả một sự vật hiện tượng quen thuộc cũng như việc sắp đặt trật tự các từ trong câu. Họ bị mắc kẹt trong một suy nghĩ nào đó nên liên tục nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ hoặc một câu hỏi. Đây chính là điều khiến cho những người xung quanh ban đầu là ngạc nhiên nhưng lâu dần sẽ trở nên khó chịu vì cứ phải liên tục trả lời, nhắc đi nhắc lại một vấn đề quen thuộc

Một người mắc bệnh Alzheimer cũng có thể có các biểu hiện khó khăn về tư duy, diễn đạt, phổ biến như sau:

  • Mất sự xuyên suốt của ý nghĩ, câu hỏi, câu nói chuyện
  • Vật lộn trong việc sắp xếp các từ thành câu có nghĩa
  • Nói ít hơn bình thường
  • Nói như một đứa trẻ tập nói cả về câu và từ ngữ

Bạn có thể làm những gì?

Sẽ rất khó khăn trong việc giao tiếp với người bệnh nhưng đó là một phần quan trọng trong chăm sóc người bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, khi bạn đã quyết định chăm sóc tốt nhất cho người thân của mình, nguyên tắc quan trọng nhất là bạn phải kiên trì tìm ra một cách giao tiếp tối ưu cho riêng 2 người.

Hãy xem những lời khuyên dưới đây để việc giao tiếp trở lên hiệu quả hơn:

Kiên nhẫn: hãy thể hiện sự kiên nhẫn của bạn khi nghe bệnh nhân Alzheimer nói và cố gắng hiểu những gì họ muốn diễn đạt. Không nên ngắt lời. Cố gắng nói nhẹ nhàng, chậm rãi. Nắm tay, nhìn vào mắt người thân khi nói chuyện.

Đối với cá nhân bạn, làm được điều này phải cần thời gian. Bạn hãy chuẩn bị tinh thần và luyện tập các kỹ năng cho việc lắng nghe và đừng vội thất vọng nếu thất bại trong những lần đầu. Hãy cho mình thêm thời gian để làm quen với việc này, đó cũng chính là thành công trong việc bạn sẽ trở nên kiên nhẫn hơn.

Thể hiện sự tôn trọng: tránh nói chuyện với bệnh nhân Alzheimer theo kiểu nói chuyện với trẻ con và đừng nói về họ khi họ không có mặt ở đó.

Nói đơn giản:  sủ dụng những câu ngắn gọn để diễn đạt ý mình. Khi gặp tình trạng bệnh Alzheimer nặng hơn thì chỉ nên sử dụng câu hỏi có hay không và ngắt nhỏ các câu nói thành câu đơn giản nhất có thể.

Tạo sự thoải mái trong giao tiếp: hãy xác định rằng, một người mắc bệnh Alzheimer sẽ rất khó khăn trong giao tiếp và mức độ sẽ tăng dần theo thời gian. Hãy động viên người bệnh bằng cách nói nhẹ nhàng với họ là không vấn đề gì, khuyến khích họ tiếp tục giải thích những gì mà họ muốn nói.

Hãy tạo sự thân mật và cùng chia sẻ, và hãy biến đó thành "bí mật" nho nhỏ giũa hai người.

Sử dụng tín hiệu thị giác: đôi khi những cử chỉ và hoặc ánh mắt sẽ dễ dàng hơn việc sử dụng từ đơn. Khuyến khích người bệnh sử dụng ánh mắt hoặc cử chỉ để thể hiện ý muốn của họ, chẳng hạn như thay vì người đó yêu cầu bạn đưa vào nhà vệ sinh bằng lời nói thì họ có thể nhìn về hướng nhà vệ sinh và chỉ vào đó cho bạn biết.

Những ngôn ngữ không lời này có thể tạo sự thoải mái, thân thiện hơn cho cả họ và chính bạn.

Tránh chỉ trích, không sửa lại câu hoặc tranh luận với bệnh nhân alzheimer. Thay vì sửa lại câu thì bạn nên cố gắng hiểu ý họ muốn nói, để tránh sự giận dữ hoặc gây bối rối cho họ thì bạn không nên tranh luận với họ.

Giao tiếp với bệnh nhân Alzheimer được coi là một thử thách khó khăn, nhất là trong khi tình trạng bệnh trở lên xấu đi và việc giao tiếp luôn phải thực hiện hàng ngày, hàng giờ. Khi bạn làm việc này với tình thương yêu và ý muốn chăm sóc cho người thân của mình, những khó khăn này sẽ được vượt qua.

Lời khuyên của các chuyên gia cho bạn chỉ đơn giản thế này thôi: THƯ GIÃN và KIÊN TRÌ. Bạn sẽ tìm ra cách tối ưu nhất rì để giúp cho bệnh nhân cảm thấy yên tâm và thoải mái hơn khi giao tiếp.

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm