Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tác dụng của thiền với sức khỏe

Chỉ vài phút tập trung trí óc trong một ngày đã có thể giúp bạn giảm stress, đau đớn, trầm cảm và rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe khác.

Bạn không thể nhìn thấy hoặc chạm vào stress, nhưng lại có thể cảm nhận được những ảnh hưởng lên não bộ và cơ thể. Khi bị stress trong thời gian ngắn, nhịp tim, nhịp thở và huyết áp của bạn sẽ tăng lên. Nếu thường xuyên bị stress, tuyến thượng thận của bạn sẽ tiết rất nhiều hormon cortisol. Quá nhiều hormon này trong cơ thể sẽ ảnh hưởng đến chức năng của não, hệ miễn dịch và các cơ quan khác. Stress mạn tính có thể góp phần làm tăng trình trạng đau đầu, lo âu, trầm cảm, bệnh tim mạch và thậm chí là tử vong sớm.

Mặc dù bạn không thể loại bỏ hoàn toàn stress nhưng bạn vẫn có thể làm giảm ảnh hưởng tiêu cực lên cơ thể. Một trong những kỹ thuật đơn giản và rất hiệu quả để giải tỏa stress là thiền. Thiền là một hoạt động mà khi đó bạn tập trung tâm trí vào bên trong cơ thể và tạo ra trạng thái thư giãn tuyệt đối.

Mặc dù thiền đã có từ hàng ngàn năm trước nhưng những nghiên cứu về lợi ích sức khỏe của Thiền chỉ mới được tiến hành gần đây và ngày càng cho thấy những kết quả tích cực. Một nghiên cứu được công bố vào trên JAMA Internal Medicine vào tháng 1 năm 2014 đã chỉ ra thiền có ích trong việc làm giảm lo âu, đau đớn và trầm cảm. Thiền cũng có hiệu quả giống như thuốc chống trầm cảm.

Một số nghiên cứu khác cho thấy, Thiền có lợi cho sức khỏe bởi ảnh hưởng của Thiền lên hệ thần kinh giao cảm - hệ thống làm tăng nhịp tim, nhịp thở và huyết áp khi bị stress. Thiền sẽ giúp bạn giảm huyết áp, điều hòa nhịp tim, nhịp thở. Hơn thế nữa, thiền có những tác dụng về mặt tinh thần, đặc biệt là củng cố sự tập trung, khả năng sáng tạo, trực giác và sự kết nối với nội tâm của bạn.

Những loại hình thiền

Thiền có rất nhiều dạng, bao gồm:

Thiền tập trung: dạy bạn cách tập trung trí óc và được coi là nguồn gốc của tất cả các loại hình thiền khác.

Thiền hướng tâm: là tập trung sự tĩnh lặng trong tâm trí và mang đến sự nhận thức về trái tim, là trung tâm năng lượng nằm ở giữa ngực.

Thiền chánh niệm: khuyến khích bạn tập trung một cách khách quan vào những ý nghĩ tiêu cực khiến chúng thoát khỏi tâm trí của bạn, từ đó tạo ra sự bình thản trong tâm hồn.

Thái cực quyền khí công: là loại hình thiền động kết hợp giữa những bài tập thể dục với thở và sự tập trung.

Thiền siêu việt: là một kỹ thuật thiền nổi tiếng. Khi thiền, bạn sẽ lặp lại trong tâm trí một mantra, tức là một từ, cụm từ hay âm, để làm tĩnh lặng suy nghĩ và đạt đến một trạng thái nhận thức tốt hơn.

Thiền hành: sẽ khiến bạn tập trung vào cả cơ thể và trí óc khi bạn hít thở trong những bước đi.

Để bắt đầu Thiền, hãy thử tham gia vào những lớp học thiền với các loại hình khác nhau để xem kỹ thuật nào phù hợp nhất với bạn. Thiền với một nhóm người sẽ là một trải nghiệm có hiệu quả hơn hẳn, và việc có một giáo viên bên cạnh hướng dẫn bạn các kĩ thuật sẽ khiến thiền trở nên dễ dàng hơn với những người mới bắt đầu
 
Bắt đầu luyện tập

Thiền rất đơn giản ở chỗ bạn không cần bất kì một dụng cụ nào khi tập. Tất cả những gì cần thiết là một không gian yên tĩnh và vài phút mỗi ngày. Hãy bắt đầu thiền khoảng 10 phút mỗi lần hoặc thiền 2 lần một ngày và mỗi lần chỉ cần 5 phút. Tốt nhất nên thiền vào một thời điểm nhất định vào mỗi buổi sáng. Bằng cách đó, bạn sẽ tạo nên một thói quen và chỉ sau một thời gian ngắn bạn sẽ thấy thiền vào mỗi buổi sáng cũng giống như bạn đánh răng hàng ngày vậy.

Tùy vào loại hình thiền mà bạn lựa chọn sẽ có những đặc điểm đặc trưng khác nhau, nhưng sau đây là một số hướng dẫn chung để bạn có thể bắt đầu:

Tìm kiếm một nơi dành riêng cho thiền. Bạn sẽ tạo dựng được một cảm giác đặc biệt tại đó và bạn sẽ chìm vào trạng thái thiền dễ dàng hơn. Hãy đốt nến, đặt hoa tươi, đốt hương trầm hoặc đặt bất kì vật gì có thể giúp bạn tập trung (như một bức ảnh, pha lê hoặc một biểu tượng tôn giáo) xung quanh vị trí thiền của bạn. 

Nên chọn một nơi yên tĩnh, điều này cho phép bạn tập trung hoàn toàn vào việc thiền, không bị gián đoạn tâm trí bởi các yếu tố bên ngoài. Đối với người mới bắt đầu thiền, không bị làm phiền trong quá trình thiền là điều rất quan trọng nhất giúp bạn dễ dàng tập trung tâm trí hơn. Nên bạn hãy tắt TV, điện thoại và tất cả các thiết bị âm thanh khác. Bạn có thể mở nhạc, loại giai điệu nhẹ nhàng, êm dịu, lặp đi lặp lại.

Ăn mặc thoải mái. Khi ngồi thiền, bạn phải thật sự tập trung nên nếu mặc quần áo chật chội hoặc gây khó chịu, sẽ khiến bạn không thể tập trung được và tốt nhất là không nên mang giày dép.

Ngồi thật thoải mái. Theo truyền thống, bạn có thể ngồi trên một tấm nệm theo kiểu kiết già, bán kiết già, toàn , kiểu Nhật bản,… hoặc ngồi trên ghế. Dù ngồi theo tư thế nào, hãy ngồi thoải mái và thẳng lưng, xương sống ở vị thế thẳng đứng, không nghiêng bên trái cũng không ngả bên phải, không cúi tới trước mà cũng không ngả về sau.

Bạn có thiền mở mắt hoặc khép hờ hai mắt, tuy nhiên lời khuyên cho người mới bắt đầu là nên nhắm mắt lại để giảm bớt những tác động đến bạn qua thị giác. Khi đã quen với việc thiền định, bạn có thể tập mở mắt khi thiền và tập trung nhìn vào một vật mà bạn đã chọn sẵn.

Thở chậm, sâu và nhẹ nhàng. Hãy giữ cho tâm trí bạn tập trung vào nội tâm hoặc vào đồ vật đã chọn. Nếu bạn bắt đầu mất tập trung thì hãy khéo léo hướng tâm trí tập trung trở lại. Hít vào luồn không khí thanh sạch, thư thái và tĩnh lặng để nó đi vào trong trái tim và tâm tưởng của bạn, để bạn có cảm nhận được thân thể "nở bừng ra và sáng rực lên". Khi Thở ra, hãy tưởng tượng hơi thở của bạn như một dòng sông hoặc một ngọn sóng đang cuốn đi những tà khí, khiến thân thể bạn nhẹ bỗng và thư thái.

Bạn cũng có thể lặp lại một số cụm từ trong khi thiền. Rất nhiều người sử dụng từ "shanti" trong tiếng Phạn có nghĩa là "An bình". Hoặc chọn một từ, cụm từ khác từ chính ngôn ngữ và tín ngưỡng của bạn. 

Thời gian ngồi thiền. Các thiền giả khuyên rằng nên ngồi thiền 20 phút mỗi ngày, với những người mới bắt đầu thì có thể là 10 phút mỗi ngày. Bạn cũng nên cố gắng thiền vào cùng một khoảng thời gian mỗi ngày, ví dụ như 15 phút vào buổi sáng sớm và 5 phút trước giờ ăn trưa. Nên tập luyện thói quen thiền thường xuyên nếu bạn muốn tĩnh tâm .

Thiền trong khoảng một đến hai tuần, bạn đã có thể nhận thấy sự thay đổi tich cực trong tâm trạng và mức độ stress của mình. Bạn sẽ bắt đầu cảm nhận được sự thư thái và cân bằng của nội tâm ngay cả khi cuộc sống đầy bận rộn.

Và cuối cùng, hãy nhớ, thiền là một cuộc hành trình. Mục đích của thiền là đạt được sự yên bình, thư thái trong tâm hồn và đạt tới cảnh giới cao nhất là khi mà mọi thứ trở nên vô thường, con người suy nghĩ tập trung vào những gì bạn đang muốn thực hiện. Tuy nhiên, phải mất rất nhiều năm tập luyện để có thể đạt được cảnh giới đó. Nhưng điều quan trọng nhất là bạn biết chọn cái đích mình cần đạt đến trong cuộc hành trình dài này. Hãy duy trì thường xuyên nhất có thể việc Thiền. Bất cứ khi nào Bạn cảm thấy bình tĩnh hơn, hạnh phúc hơn và sự thanh bình nơi mình, khi đó bạn đã thành công trong việc thiền định.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bài tập thiền cho lòng từ bi, trắc ẩn

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm