Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Không dung nạp đường lactose trong sữa ở trẻ em

Lactose là một dạng đường có trong sữa bò và những sản phẩm từ sữa và có ngay trong sữa mẹ. Không dung nạp được lactose có nghĩa là cơ thể không sản xuất ra đủ lactase – một enzym cần thiết để tiêu hóa lactose. Hiện tượng này thường gây khó chịu cho bé nhưng lại không nguy hiểm.

Không dung nạp đường lactose trong sữa bò ở trẻ em

Tình trạng không dung nạp lactose có khả năng kéo dài ngay cả khi bé bước vào tuổi mẫu giáo hoặc đã đi học. Đây là tình trạng cơ thể thiếu men lactase để tiêu hóa đường lactose có trong sữa mẹ và các sữa công thức.

Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, làm phân mềm, thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể trẻ. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.

Tình trạng bất dung nạp đường lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Khi không có đủ men lactase, lactose sẽ không thể được tiêu hóa và nằm lại trong ruột gây đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.

Nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn giữa hai chứng bệnh là không dung nạp lactose và dị ứng sữa. Mặc dù cũng có những triệu chứng tương tự nhau nhưng đây là hai căn bệnh hoàn toàn khác nhau. Không dung nạp lactose là một căn bệnh thuộc đường tiêu hóa trong khi dị ứng sữa lại là một chứng bệnh có liên quan đến hệ miễn dịch của cơ thể.

Triệu chứng của không dung nạp lactose

Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng không dung nạp lactose:

  • Đau bụng
  • Đầy hơi
  • Chướng bụng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn

Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng 30 phút – 2 giờ sau khi ăn hoặc uống các loại thực phẩm chứa lactose.

Làm sao để biết được trẻ bị mắc chứng không dung nạp lactose

Một biện pháp để kiểm tra xem liệu trẻ có gặp phải bất cứ vấn đề nào về khả năng tiêu hóa lactose hay không là ngừng cho trẻ sử dụng các sản phẩm sữa trong vòng 2 tuần và quan sát xem các triệu chứng có được cải thiện hay không. Sau 2 tuần, hãy cho trẻ từ từ sử dụng lại các loại sữa với lượng nhỏ mỗi ngày để xem các triệu chứng có xuất hiện trở lại hay không.

Tuy nhiên do có nhiều sản phẩm không bơ sữa và thực phẩm chế biến sẵn cũng chứa lactose nên việc loại bỏ hoàn toàn các loại thức ăn này khỏi chế độ ăn của trẻ là không dễ dàng.

Nếu bạn cho rằng con bạn đang bị mắc chứng không dung nạp lactose, hãy đưa trẻ đi khám bác sỹ. Một số xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán bao gồm test lactose trong hơi thở (còn gọi là test hydro trong hơi thở). Xét nghiệm này đo mức nồng độ hydro trong hơi thở sau khi đã sử dụng một dung dịch lactose dạng uống. Bình thường, trong hơi thở của con người chỉ có một lượng nhỏ khí hydro. Tuy nhiên, đối với những người bị mắc chứng không dung nạp lactose, lactose sẽ lên men trong ruột và tạo ra khí hydro, khí này sau đó sẽ được thải ra ngoài qua phổi.

Ngoài ra, nếu cần thiết bác sỹ có thể tiến hành đo hoạt tính enzym lactase và những enzym khác trong dịch ruột sử dụng kỹ thuật nội soi. Phương pháp này giúp các bác sỹ quan sát được bên trong ruột và thu mẫu ruột để xét nghiệm.

 
Các biện pháp điều trị

Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn chứng không dung nạp lactose. Tuy nhiên, đối với một số trẻ, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng có thể phát huy tác dụng tốt. Bản thân mỗi gia đình cũng có thể đưa ra những thay đổi phù hợp nhất đối với từng trẻ.

  • Bằng phương pháp thử nghiệm, bạn có thể xác định được trẻ có thể sử dụng được bao nhiêu sữa và các sản phẩm từ sữa. Những trẻ nhỏ bị mắc chứng không dung nạp lactose nên tránh những thực phẩm chứa lactose bao gồm sữa, kem và pho mát mềm. Những trẻ lớn hơn có thể ăn một lượng nhỏ những thực phẩm chứa lactose, nhất là khi ăn kèm với những thực phẩm khác. Nhiều trẻ vẫn có thể ăn được sữa chua và pho mát.
  • Men lactase: bạn có thể cho trẻ uống men lactase ngay trước mỗi bữa ăn để giúp cơ thể tiêu hóa những thức ăn có chứa lactose.
  • Cho trẻ sử dụng những sản phẩm không chứa hoặc chứa rất ít lactose. Bạn có thể bảo quản những sản phẩm này bình thường như những loại bơ sữa khác.

Những điều cần nhớ

Không dung nạp lactose không phải là một căn bệnh quá nghiêm trọng đối với trẻ. Những trẻ mắc hội chứng này vẫn có thể có nhiều lựa chọn thực phẩm khác. Hãy trao đổi với bác sỹ nếu như bạn có thắc mắc về những sản phẩm sử dụng hoặc khi muốn thay đổi chế độ ăn cho trẻ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những sản phẩm từ sữa vẫn phù hợp với người không dung nạp lactose

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

Xem thêm