Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sỏi thận - triệu chứng và dự phòng

Sỏi thận là những viên sỏi cứng hình thành ở một hoặc cả hai bên thận. Sỏi thận có thể gây ra những cơn đau ở lưng dưới, được biết đến như cơn đau quặn thận.

Sỏi thận - triệu chứng và dự phòng

Triệu chứng của sỏi thận

Nhiều viên sỏi thận quá nhỏ, không đủ đề gây đau đớn. Tuy nhiên, những viên sỏi lớn có thể gây tắc niệu quản - ống dẫn từ thận đến bàng quang. Việc này có thể gây ra những triệu chứng như:

  • Đau ở một bên hoặc hai bên lưng dưới
  • Những cơn co thắt đột ngột gây đau đớn thường bắt đầu từ phần lưng phía dưới xương sườn, sau đó di chuyển xuống dưới và xung quanh phía trước bụng.
  • Đi tiểu ra máu
  • Cảm thấy mệt mỏi hoặc nôn mửa.
  • Đi tiểu nhiều hơn bình thường, có thể cảm thấy buốt khi đi tiểu

Cơn đau gây ra do sỏi thận, còn gọi là cơn đau quặn thận có thể rất nghiêm trọng. Bạn cảm thấy đau ở vị trí nào phụ thuộc vào việc viên sỏi đã đi được bao xa trong niệu quản trước khi bị tắc lại. Nếu vị trí bị tắc nghẽn là ở thận hoặc ở niệu quản trên, bạn có thể cảm thấy đau ở lưng dưới. Nếu viên sỏi  tắc ở phần dưới của niệu quản, bạn có thể cảm thấy đau ở háng hoặc ở cơ quan sinh dục.

Cơn đau có thể đánh thức bạn khi bạn đang ngủ và có thể kéo dài từ 3-18 tiếng. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của sỏi thận, bạn nên đến gặp bác sỹ ngay.

Chẩn đoán sỏi thận

Nếu bạn được chẩn đoán là có sỏi thận, bác sỹ sẽ kiểm tra nước tiểu của bạn, sử dụng một que thăm để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng và máu trong nước tiểu. Mẫu nước tiểu có thể được gửi đến phòng thí nghiệm để tiến hành các xét nghiệm sâu hơn. Bác sỹ có thể yêu cầu bạn làm xét nghiệm máu để kiểm tra việc nhiễm trùng và đo nồng độ các chất khoáng nhất định có thể gây sỏi thận. Xét nghiệm máu cũng có thể cho biết thận của bạn hoạt động có tốt không.

Bác sỹ cũng có thể sẽ yêu cầu bạn làm nhiều xét nghiệm để chẩn đoán và kiểm tra kích thước, vị trí và loại sỏi thận. Các xét nghiệm có thể bạn sẽ phải làm bao gồm:

Chụp CT: Dùng tia X để thu hình ảnh ba chiều của thận và hệ tiết niệu. Chụp CT sẽ cho thấy kích thước và vị trí viên sỏi nếu có.

Chụp X quang hệ tiết niệu bằng đường tĩnh mạch (IVU): Sử dụng một loại màu nhuộm đặc biệt để nhìn thấy hệ tiết niệu và bất kỳ viên sỏi nào trên ảnh chụp X quang. Bạn có thể phải làm xét nghiệm này nếu ở bệnh viện không sẵn có dịch vụ chụp CT.

Siêu âm: Dùng sóng siêu âm để chụp ảnh thận và hệ tiết niệu của bạn.

Chụp X quang: Sỏi thận thường có chứa canxi và sẽ có màu trắng trên phim X quang.

Bác sỹ cũng có thể lấy được mẫu sỏi thận bằng việc lọc nước tiểu qua giấy lọc. Viên sỏi sẽ được phân tích để xác định loại sỏi, từ đó định hướng cho việc điều trị và dự phòng.

Điều trị sỏi thận

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào kích thước viên sỏi, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và việc trước đây bạn đã từng bị sỏi thận hay chưa. Đa số sỏi thận sẽ được điều trị mà không cần tới can thiệp y tế. Nếu bạn không quá đau và không có bất kỳ biến chứng nào, bạn có thể chữa tại nhà. Mặc dù vậy, bạn sẽ cần một vài loại thuốc giảm đau do bác sỹ kê đơn để làm giảm các triệu chứng. Bác sỹ cũng sẽ yêu cầu bạn uống nhièu nước để có thể làm tan viên sỏi thận

Can thiệp y tế

Bạn sẽ cần các can thiệp y tế thay vì điều trị tại nhà nếu bạn:

  • Vẫn cảm thấy đau sau khi uống thuốc giảm đau 1 giờ hoặc cơn đau quay trở lại
  • Cảm thấy quá đau và không thể xử lý tại nhà được
  • Có các dấu hiệu nhiễm trùng như tăng nhiệt độ và/hoặc nước tiểu đục
  • Không thể đi tiểu được
  • Mất nước vì nôn hoặc mệt mỏi
  • Chỉ có một bên thận hoạt động
  • Đang mang thai

Nếu bác sỹ nghĩ bạn bị nhiễm trùng, bạn sẽ được kê các loại thuốc kháng sinh.

Nếu viên sỏi của bạn nhỏ hơn 10 mm (1cm) và không cần phải lấy ra ngay lập lức, bác sỹ sẽ kê cho bạn các loại thuốc chẹn alpha. Những loại thuốc này sẽ khiến cho viên sỏi trôi ra ngoài theo nước tiểu.

Nếu viên sỏi của bạn quá lớn và không thể tự trôi ra ngoài theo nước tiểu, bác sỹ có thể sẽ tiến hành thủ thuật để lấy nó ra. Thủ thuật có thể là tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi qua nội soi niệu quản hoặc tán sỏi thận qua da.

Dự phòng sỏi thận

Nếu bạn có sỏi thận, bác sỹ sẽ khuyên bạn tăng cường uống nước để giảm nguy cơ phát triển thêm sỏi thận. 

Nếu bạn có sỏi canxi, bạn nên:

  • Giảm tiêu thụ muối xuống dưới 3 gam muối một ngày. Không cho thêm muối vào thức ăn và không ăn các loại thức ăn chế biến sẵn.
  • Giảm tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều oxalat như socola, trà, đại hoàng, rau bina, ngũ cốc và dâu tây
  • Ăn ít thịt, cá và thịt gia cầm. Gan, thận, cá trích còn nguyên da, cá mòi, cá cơm và da thịt gia cầm làm tăng lượng axit uric trong nước tiểu của bạn.
  • Không uống vitamin C quá 500 -1000mg một ngày bởi vitamin C sẽ gây ra việc hình thành oxalat trong cơ thể. Bạn cũng không nên sử dụng các chế phẩm có chứa vitamin D như dầu cá và vitamin tổng hợp bởi chúng sẽ làm tăng lượng canxi bạn tiêu thụ.

Tùy thuộc vào loại sỏi thận, bác sỹ có thể kê thêm một vài loại thuốc để dự phòng sỏi thận tái phát sau này.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Dự phòng sỏi thận bằng chế độ ăn hằng ngày

Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm