Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nói lắp ở trẻ em có đáng lo ngại?

Nói lắp là một vấn đề về ngôn ngữ rất phức tạp đối với các bác sỹ. Với những người mắc tật nói lắp thì đó là một điều rất đáng sợ.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về tật nói lắp, khi nào tật nói lắp ở trẻ em trở nên đáng lo ngại.

Nói lắp là gì?

Nói lắp là tình trạng phát ngôn không trôi chảy. Trôi chảy là có khả năng nói một cách trơn tru, chính xác và tự tin. Không trôi chảy là tình trạng ngược lại: người nói gặp vấn đề về phát âm và các vấn đề về mặt thể chất khi thực hiện quá trình nói. Những người bị tật nói lắp đôi khi cảm thấy căng tức các cơ vùng mặt, cổ và đầu. Họ thậm chí sẽ bị mất giọng trong một vài giây khi gặp vấn đề về từ ngữ.

Trong quá trình học nói, rất nhiều trẻ em sẽ nói không được trôi chảy. Từ tháng thứ 18 hoặc sớm hơn, trẻ sẽ bắt đầu nói và đôi khi sẽ bao gồm cả nói lắp, nếu trẻ nghe thấy một âm thanh hoặc từ ngữ mới.

Thông thường, loại nói không trôi chảy này sẽ bao gồm cả việc nói lặp lại một từ. Và việc này có vẻ như không ảnh hưởng đến trẻ khi nó xảy ra. Ví dụ, con bạn có thể sẽ nói :”Con – con – con tên là Bin” nhưng không có bất cứ dấu hiệu căng thẳng hay gặp vấn đề gì. Bạn có thể sẽ để ý thấy trẻ thường nói không lưu loát khi trẻ mệt hoặc khi trẻ bị hỏi dồn, phải suy nghĩ tranh hơn trước khi nói.

Trẻ bị tật nói lắp thường gặp vấn đề khi phát âm một âm tiết hơn là gặp khó khăn khi phát âm cả từ, và trẻ sẽ có xu hướng lặp lại âm tiết đó nhiều lần. Trẻ cũng có thể sẽ hỏi bạn tại sao con lại khó phát âm âm tiết đó đến vậy

Nếu trẻ gặp khó khăn khi nói, bạn có thể sẽ quan sát thấy mắt, cổ và miệng của trẻ bị căng ra hơn khi trẻ cố nói. Các dấu hiệu như vậy thường xảy ra khá nhất quán và dường như không gắn với việc trẻ bị mệt mỏi hoặc bị kích thích. Tất nhiên, các dấu hiệu này có thể biểu hiện nhẹ ở một số trẻ nhưng sẽ biểu hiện nặng hơn ở một số trẻ khác.

Tật nói lắp của trẻ có cần điều trị không?

Trị liệu sẽ khác nhau về mặt thời điểm để điều trị nói lắp. Một bài báo được xuất bản cách đây vài năm tại Mỹ đã rất thu hút giới truyền thông bởi nó chỉ ra rằng, trẻ em không cần bất cứ loại điều trị nào mà tật nói lắp sẽ tự biến mất khi trẻ lớn lên.

Nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng chỉ có một số trẻ không cần trị liệu mà tật nói lắp sẽ tự biến mất.

Lượng giá tật nói lắp phải dựa vào một số thông tin cụ thể, bao gồm:

  • Tuổi của trẻ. Nếu trẻ vẫn bị nói lắp sau 5 tuổi hoặc bắt đầu nói lắp sau năm 3 tuổi thì rất có thể, trẻ cần được trị liệu
  • Giới của trẻ. Các bé trai thường sẽ nói lắp trong khoảng thời gian lâu hơn các bé gái
  • Tiền sử gia đình. Nói lắp có xu hướng di truyền trong gia đình.
  • Mức độ nghiêm trọng của tật nói lắp của trẻ. Những trẻ càng gặp khó khăn khi nói thì sẽ cần trị liệu nhiều hơn và sẽ tiến bộ chậm hơn sau khi được trị liệu
  • Nguyên nhân của tật nói lắp. Nếu trẻ có một thời gian dài bị căng thẳng thì rất có thể trẻ sẽ bắt đầu nói lắp. Do vậy, biết được có chuyện gì đã xảy ra với trẻ là một điều vô cùng cần thiết để lượng giá xem liệu trị liệu ngôn ngữ có tác dụng với trẻ hay không.

Khi nào cần trị liệu

Nếu con bạn bị nói lắp và các chuyên gia nói rằng, trị liệu sẽ giúp trẻ thì bạn không nên chờ đợi nữa. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ nói lắp nhận trị liệu muộn thì vấn đề sẽ càng khó giải quyết hơn. Thêm vào đó, nói lắp có thể gây ra các thay đổi về các kỹ năng xã hội và tâm lý của trẻ. Trị liệu sớm có thể sẽ tạo ra một sự khác biệt lớn khi trẻ lớn lên.

Bạn có thể sẽ thắc mắc rằng, tại sao tất cả các trẻ bị nói lắp lại không đi trị liệu, nếu trị liệu tốt như vậy? Một số nghiên cứu cho rằng, việc cha mẹ hoặc thầy cô càng tập trung vào tật nói lắp của trẻ thì sẽ càng làm vấn đề trở nên tệ hơn với trẻ.

Nếu trẻ đã được lượng giá và không cần phải trị liệu, thì tốt hơn hết, bạn hãy để trẻ tự vượt qua vấn đề. Rất nhiều trẻ bị nói lắp vào thời điểm trẻ bắt đầu học để ghép nhiều từ thành một câu dài. Đa số trẻ sẽ khắc phục được tật nói lắp trong khoảng từ 3-5 tuổi mà không cần điều trị. Với những trẻ vẫn bị nói lắp trong độ tuổi này, tốt nhất, bạn nên để trẻ có thời gian để kết thúc những gì trẻ đang nói và đừng cố để sửa từ ngữ hoặc kết thúc câu nói cho trẻ.

Lưu ý

Các nhà nghiên cứu đã tổng kết rằng, cha mẹ thường buồn phiền về tật nói lắp còn nhiều hơn trẻ.

Nếu bạn thấy con mình bắt đầu nói lắp, bạn nên dành thời gian tìm hiểu xem đó chỉ là một giai đoạn khi trẻ đang phát triển ngôn ngữ hay đó thực sự là vấn đề ngôn ngữ mà trẻ mắc phải.

Nếu bạn nghĩ nói lặp thực sự là vấn đề đáng lo ngại với trẻ, bạn hãy trao đổi với bác sỹ để giải quyết vấn đề càng sớm càng tốt.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những rối loạn về phát âm

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm