Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều bạn nên biết về vắc xin virus hợp bào hô hấp

Virus hợp bào hô hấp, hay RSV, là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt đối với người lớn tuổi và trẻ sơ sinh. Nhưng lần đầu tiên có một loại vắc xin có khả năng bảo vệ đáng kể trước virus này.

Các loại vắc xin virus hợp bào hô hấp mới được tung ra hiện đã có sẵn và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị sử dụng loại vắc xin này cho người lớn trên 60 tuổi và người mang thai.

Các trường hợp virus hợp bào hô hấp đã bắt đầu xuất hiện trong bệnh viện. Vì vậy, nếu bạn thuộc một trong những nhóm có đề kháng yếu, bạn càng tiêm phòng sớm thì càng tốt. Dưới đây là những điều bạn cần biết về vaccine hợp bào hô hấp. 

1. Vaccine có thể giúp bạn tránh phải nhập viện, đặc biệt nếu bạn có bệnh lý tiềm ẩn

Virus hợp bào hô hấp thường gây ra các triệu chứng nhẹ, giống cảm lạnh ở người trẻ, khỏe mạnh. Nhưng những người trên 60 tuổi dễ bị các biến chứng nghiêm trọng (như viêm phổi) có thể phải nhập viện, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cho biết.

Mắc một tình trạng tiềm ẩn có thể khiến bạn đặc biệt dễ gặp các vấn đề từ virus hợp bào hô hấp. Vì vậy, việc tiêm vắc xin đặc biệt quan trọng nếu bạn mắc bệnh phổi, tim, thận hoặc tiểu đường.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, vắc xin đã được chứng minh là có hiệu quả hơn 80% trong việc giúp mọi người tránh được virus hợp bào hô hấp hoàn toàn. Và nếu cuối cùng bạn bị bệnh, điều đó sẽ giúp bạn giảm nguy cơ biến chứng. Bạn có thể vẫn bị bệnh, nhưng trường hợp của bạn sẽ nhẹ hơn nhiều.

2. Người mang thai nên tiêm phòng trong ba tháng cuối thai kỳ

Vaccine phòng virus hợp bào hô hấp không chỉ dành cho người lớn tuổi. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cho biết những người sẽ mang thai từ 32 đến 36 tuần trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 1 cũng nên tiêm chủng.

Bác sỹ lưu ý rằng tiêm chủng trong thời kỳ mang thai (ít nhất hai tuần trước khi sinh) sẽ tăng cường bảo vệ cho trẻ sơ sinh, những trẻ có nguy cơ cao bị biến chứng virus hợp bào hô hấp.

Trên thực tế, việc chủng ngừa virus hợp bào hô hấp khi mang thai có thể làm giảm 57% nguy cơ nhập viện ở trẻ sơ sinh trong sáu tháng đầu sau khi sinh, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cho biết.

3. Vắc xin sẽ không làm bạn bị bệnh

Vắc xin virus hợp bào hô hấp là vắc xin protein tái tổ hợp, có nghĩa là nó giúp hệ thống miễn dịch của bạn tiếp xúc với một lượng nhỏ protein từ virus (tương tự như vắc xin cúm theo mùa).

Bởi vì bạn chỉ tiếp xúc với một "mảnh" virus nhỏ nên bạn thực sự không thể bị bệnh với virus hợp bào hô hấp. Đúng hơn, vắc xin giúp hệ thống miễn dịch của bạn làm quen với virus, do đó, nó được trang bị tốt hơn để chống lại virus nếu và khi bạn gặp phải virus thực, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vì hệ thống miễn dịch của bạn được kích hoạt nên bạn có thể gặp một số tác dụng phụ.

4. Tác dụng phụ thường nhẹ

Một số người tránh xa các loại vắc xin theo mùa vì sợ tác dụng phụ khó chịu. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, nếu bạn có nguy cơ cao bị các biến chứng nghiêm trọng do virus hợp bào hô hấp, thì sự bảo vệ mà bạn nhận được từ mũi tiêm sẽ xứng đáng với một hoặc hai ngày cảm giác khó chịu nhẹ. Các tác dụng phụ tương tự như các loại vắc xin khác. Bạn có thể bị đau cánh tay, đỏ chỗ tiêm, đau khớp hoặc đau đầu.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cũng liệt kê mệt mỏi, sốt, buồn nôn và tiêu chảy là những tác dụng phụ có thể xảy ra, nhưng lưu ý rằng những triệu chứng này không kéo dài quá một vài ngày.

Bác sĩ có thể giúp bạn xác định xem bạn có nhiều khả năng mắc virus hợp bào hô hấp nặng hay không tùy thuộc vào những yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe và khả năng bạn tiếp xúc với virus, vì vậy tốt nhất bạn nên trò chuyện với bác sỹ nếu bạn không chắc chắn.

5. Vắc xin đã được kiểm tra về độ an toàn

Giống như tất cả các loại vắc xin, vắc xin virus hợp bào hô hấp đã được thử nghiệm nghiêm ngặt trong các thử nghiệm lâm sàng và được Cục quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt trước khi đưa ra thị trường. Vì vậy, bạn có thể tin tưởng nó an toàn.

Một số lượng rất nhỏ các tác dụng phụ nghiêm trọng đã được báo cáo trong các thử nghiệm lâm sàng, bao gồm các phản ứng dị ứng nghiêm trọng và tình trạng thần kinh, hội chứng Guillain-Barre (GBS). Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu vắc xin có gây ra những hiện tượng này hay chúng chỉ là ngẫu nhiên.

Trong số những người mang thai, cũng có một số trường hợp được báo cáo là tiền sản giật hoặc huyết áp cao. Nhưng một lần nữa, các nghiên cứu không thể xác định liệu điều này có thực sự là do vắc xin hay không.

Tuy nhiên, những sự kiện này không phải là lý do để tránh tiêm chủng. Nếu bạn có nguy cơ cao mắc virus hợp bào hô hấp nghiêm trọng, lợi ích bảo vệ của mũi tiêm sẽ cao hơn nhiều so với nguy cơ tiềm ẩn của các tác dụng phụ rất hiếm gặp.

Nhưng một lần nữa, nếu bạn lo lắng về các tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy nói chuyện với bác sĩ để xác định xem liệu mũi tiêm có phù hợp với bạn hay không.

6. Có hai loại vắc xin và bạn có thể tiêm một loại

Tương tự như các mũi tiêm Pfizer và Moderna dành cho COVID, có hai loại vắc xin khác nhau dành cho virus hợp bào hô hấp: Arexvy, do GSK sản xuất và Abrysvo, do Pfizer sản xuất.

Bác sỹ cho biết hai loại vắc xin này gần như ngang nhau về khả năng bảo vệ mà chúng mang lại, vì vậy không cần phải lo lắng về việc có được loại "tốt hơn".

7. Bạn có thể mắc bệnh khi tiêm phòng cúm hoặc tiêm ngừa COVID

Nếu bạn đang cố gắng tiết kiệm chi phí khám chữa bệnh, bạn nên tiêm vắc xin virus hợp bào hô hấp cùng với tiêm phòng cúm theo mùa. Chỉ cần biết rằng tác dụng phụ của bạn có thể nhiều hơn một chút so với việc bạn tiêm hai mũi riêng biệt. Sốt và đau nhức ở chỗ tiêm có thể tăng lên.

Vắc xin virus hợp bào hô hấp chưa được nghiên cứu cùng với vắc xin COVID-19, vì vậy các chuyên gia không thể nói chắc chắn liệu tiêm cả hai mũi cùng một lúc có phải là một bước đi thông minh hay không. Nếu bạn đang phân vân về thời gian, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn.

8. Bạn sẽ được bảo vệ trong hai mùa

Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) lưu ý rằng một mũi tiêm sẽ bảo vệ bạn trong mùa cảm lạnh và cúm 2023-2024 và 2024-2025. Vì vậy, nếu bạn tiêm mũi ngay bây giờ, bạn sẽ không phải lo lắng về việc tiêm mũi khác cho đến mùa thu năm 2025.

9. Nếu bạn không chắc chắn, hãy cân nhắc ưu và nhược điểm với bác sĩ của bạn

Mặc dù vắc xin virus hợp bào hô hấp (và các mũi tiêm theo mùa khác) nói chung là một bước đi thông minh cho người lớn trên 60 tuổi và người mang thai, nhưng không có loại vắc xin nào phù hợp với tất cả mọi người. Ví dụ: bạn có thể lựa chọn không tiêm nếu bạn từng bị dị ứng với các lần tiêm chủng trước đây, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ cho biết.

Bác sỹ có thể xem xét nhiều yếu tố khi thảo luận về việc tiêm chủng virus hợp bào hô hấp, bao gồm liệu bệnh nhân có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào mắc bệnh virus hợp bào hô hấp nghiêm trọng hay không, hồ sơ an toàn của các sản phẩm vắc xin virus hợp bào hô hấp và sở thích tiêm chủng virus hợp bào hô hấp của bệnh nhân.

 

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Livestrong
Bình luận
Tin mới
Xem thêm