Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách đơn giản để phòng tránh cúm ngoài việc tiêm vắc xin

Mặc dù có hiệu lực bào vệ cao, vắc xin không phải là phương pháp duy nhất để dự phòng cúm.

Những hạn chế của vắc xin cúm 

Mỗi năm, Tổ chức Y tế thế giới WHO phát triển vắc xin cúm để bảo vệ sức khỏe cộng đồng khỏi ba hoặc bốn chủng virus được dự đoán sẽ lưu hành. Tuy nhiên, virut cúm tiến hóa rất nhanh và không phải lúc nào WHO cũng dự đoán chính xác chủng nào sẽ lưu hành. Hơn nữa, hiệu lực của vắc xin phụ thuộc vào độ tuổi và sức khỏe của người được tiêm chủng. Vắc xin sẽ không bao giờ có 100% hiệu lực khi bảo vệ một người khỏi bị nhiễm virut cúm. Chẳng hạn, mùa đông 2014 và 2015 chứng kiến sự bùng phát mạnh mẽ của dịch cúm.

Hơn nữa, vắc xin cúm chỉ chống lại virut cúm, đó không phải là virut duy nhất khiến bạn có triệu chứng giống cúm. Nghiên cứu đã ước tính chỉ 7 đến 50% ca bệnh giống cúm là do virut cúm gây nên. Hơn 200 virut khác gây ra bệnh có triệu chứng tương tự, bao gồm virut hợp bào hô hấp, rhinovirus...

Tóm lại, dù bạn có lựa chọn tiêm phòng cúm hay không, bạn vẫn nên trang bị cho mình những phương pháp khác đã được khoa học chứng minh để phòng tránh cúm mùa. Một lối sống lành mạnh chính là phương pháp dự phòng tốt nhất.

Thực hành lối sống phòng virut

Muốn không bị sụt sịt? Bạn hãy lên giường đi ngủ sớm.  Trong một nghiên cứu so sánh, đối tượng sẽ được cách ly trong năm ngày, phơi nhiễm với một virut cúm, và được giám sát bằng thiết bị phát hiện chuyển động. Những người đi ngủ từ năm đến 6 tiếng sẽ có nguy cơ bị ốm gấp 4,2 lần so với những người đi ngủ 7 tiếng trở lên. Kết quả này có ý nghĩa vì thiếu ngủ được biết sẽ làm giảm số lượng tế bào bạch cầu T, là chìa khóa của đáp ứng miễn dịch. Tập luyện giấc ngủ lành mạnh bằng việc làm các việc khiến tâm trạng thư giãn trước khi ngủ và giữ một thời gian biểu đều đặn, thống nhất.

Giảm mức độ stress cũng có thể giúp bạn phòng tránh bệnh tật. Trong một nghiên cứu, những người trưởng thành khỏe mạnh sẽ được cách ly, hỏi về mức độ stress và mức độ phơi nhiễm với tác nhân cúm. Những người hay bị stress có nguy cơ mắc cúm gấp đôi. Stress mãn tính lại gây khó khăn cho tế bào miễn dịch hơn nữa để đáp ứng với các tín hiệu hormon điều hòa phản ứng viêm. Nếu bạn đang stress, thử đi bộ ngoài trời hoặc công viên hàng ngày. Tập thể dục, dành thời gian ngoài trời và ngồi thiền được chứng minh là các phương pháp giảm stress hữu hiệu.

Đồng thời bạn cũng nên dành thời gian cho bạn bè và gia đình. Một mạng lưới xã hội mạnh mẽ và đa dạng có thể bảo vệ sức khỏe của bạn, có lẽ vì sự hỗ trợ từ xã hội giúp giảm mức độ stress. Trong một nghiên cứu, những người phơi nhiễm với một virut cúm và được khảo sát về các mối liên kết xã hội trong vòng hai tuần. Những người nhận được nhiều cái ôm nhất sẽ có nguy cơ bị ốm thấp nhất.

Hãy để thức ăn trở thành thuốc

Không có gì bất ngờ, một khẩu phần ăn khỏe mạnh có thể giúp hỗ trợ hệ miễn dịch phòng chông bệnh. Trong một nghiên cứu, người cao tuổi nếu tăng lượng hoa quả và rau ăn vào đến 5 bữa một ngày trong vòng 12 tuần cho thấy đáp ứng miễn dịch cải thiện đối với vắc xin viêm phổi. Tại nghiên cứu khác, một số thức ăn được chứng minh có thể hỗ trợ hệ tiêu hóa, bao gồm:   

  • Hoa quả họ cam quýt và các thực phẩm giàu vitamin C khác: Vitamin C được chứng minh có thể lưu lại ở một số tế bào để hỗ trợ chức năng hệ miễn dịch. Hoa quả họ cam quýt, có nhiều vào mùa lạnh, là cách tuyệt vời để bổ sung vitamin. Một quả cam chứa lượng vitamin C đáp ứng gần đủ khuyến nghị hàng ngày. Vitamin nhạy với nhiệt, vì vậy tốt nhất bạn nên ăn quả tươi thay vì nấu lên.  
  • Bí và thực phẩm giàu vitamin A khác: Vitamin A cũng rất cần thiết đối với chức năng miễn dịch và sức khỏe hô hấp. Bí, cà rốt và rau củ rất phong phú vào mùa lạnh. Vitamin A tan trong dầu, vì vậy nên ăn thực phẩm này với chất béo để hấp thụ tốt nhất. 
  • Sữa chua và thực phẩm giàu probiotic khác: Nghiên cứu đã gợi ý rằng sữa chua có thể cải thiện chức năng miễn dịch. Trong một nghiên cứu khác, những người ăn hai tách sữa chua mỗi ngày trong vòng 4 tháng sẽ có lượng gamma interferon gấp 4 lần, là một protein giúp cơ thể chống bệnh tật. Trong một nghiên cứu khác, phụ nữ ăn một tách sữa chua một ngày trong vòng bốn tuần sẽ tăng 30% lượng tế bào bạch cầu T. Nếu bạn không thích ăn thực phẩm lên men, có thể dùng viên bổ sung probiotic. Viên bổ sung Acidophilus được chứng mình có thể dự phòng cúm và triệu chứng cúm ở trẻ em trong một nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng.
  • Quả cơm cháy: Quả cơm cháy là phương thuốc cổ truyền đối với một số bệnh ở một vài quốc gia. Si rô quả cơm cháy có thể rút ngắn triệu chứng của cúm xuống 4 ngày trong một nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên.

Các thực phẩm khác cũng giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, bao gồm yến mạch và lúa mạch, tỏi, sò, súp gà, trà, nấm và thức ăn giàu kẽm như thịt bò và hàu.

Thực hành giữ vệ sinh

Nếu virut đã hoành hành trong ngôi nhà hay nơi làm việc của bạn, bạn có thể phòng chống bằng những phương pháp giữ vệ sinh đơn giản. Trong một nghiên cứu ở bệnh viện, những người thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước thì sẽ ít bị lây truyền virut hơn. Súc miệng bằng nước muối cũng có thể giúp bạn khỏe mạnh. Trong một nghiên cứu, một nhóm được chỉ định ngẫu nhiên súc miệng bằng nước muối một lần một ngày sẽ giảm khả năng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên 40% so với nhóm kia.

Virut cúm có thể sống sót tới 48h trên một bề mặt, vì vậy tổ chức CDC khuyến nghị mọi người nên giữ gìn đồ vật sạch, khử trùng, và diệt trùng để tránh bệnh lây lan. Sử dụng xà phòng và nước hoặc nước khử trùng để làm sạch tay đấm cửa, bàn và các bề mặt khác. 

Bảo vệ sức khỏe tốt

Với rất nhiều virut và mầm bệnh đang lưu hành, đây là thời điểm bạn nên nghỉ ngơi hợp lý, ăn điều độ, chăm sóc bản thân và ứng dụng những phương pháp đã được khoa học chứng minh có thể ngăn sự lan truyền bệnh.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu rõ về CÚM để bảo vệ bản thân và gia đình

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm