Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bắt đầu cho trẻ ăn dặm - Phần 1

Ăn dặm là quá trình bắt đầu cho những trẻ đang bú sữa hoàn toàn làm quen với thức ăn cứng và rắn hơn. Khi nào trẻ nên ăn dặm và ăn dặm như thế nào là một điều khiến nhiều bà mẹ đau đầu bởi việc này sẽ ảnh hưởng đến dinh dưỡng, sự phát triển và thói quen ăn uống của trẻ sau này.

Khi nào trẻ sẵn sàng ăn dặm?

Bác sỹ khuyến cáo trẻ nhỏ nên bắt đầu ăn dặm vào khoảng 6 tháng tuổi. Vào thời điểm này, trẻ sẽ bắt đầu cần thêm các chất dinh dưỡng không có trong sữa, ví dụ như kẽm và sắt.

Các dấu hiệu cho thấy trẻ đã phát triển đầy đủ và sẵn sàng để ăn dặm bao gồm:

  • Trẻ có thể ngồi tốt và giữ vững được đầu cổ khi ngồi
  • Có thể dùng miệng giữ được thức ăn và sẵn sàng để nhai
  • Có thể cầm nắm đồ ăn và đưa vào mồm
  • Tò mò về bữa ăn và sẵn sàng tham gia vào bữa ăn của gia đình

Rất ít trẻ nhỏ muốn ăn dặm trước 6 tháng. Nếu bạn nhận thấy con mình có các dấu hiệu sẵn sàng ăn dặm nhưng trẻ lại chưa đủ 6 tháng, hãy hỏi bác sỹ nhi khoa hoặc bác sỹ dinh dưỡng để có lời khuyên hợp lý.

Ăn dặm truyền thống và ăn dặm tự chỉ huy

Ăn dặm có thể theo 2 phương pháp chính: ăn dặm truyền thống và ăn dặm do trẻ tự chỉ huy. Hoặc có thể phối hợp cả 2 biện pháp này trong trườnghợp trẻ thích hợ cả hai.

Không có khái niệm đúng hay sai khi lựa chọn biện pháp ăn dặm nào. Điều quan trọng là bạn cần biết ưu và nhược điểm của từng biện pháp và lựa chọn biện pháp phù hợp với hoàn cảnh gia đình và nhất là với từng trẻ.

Ăn dăm do trẻ tự chỉ huy

Trong phương pháp này, trẻ được khuyến khích tự ăn ngay từ khi bắt đầu. Bạn có thể cho trẻ làm quen với các thực phẩm bằng cách cắt nhỏ thực phẩm bằng cỡ ngón tay và để trẻ tự ăn, tự khám phá hương vị của từng loại thực phẩm.

Ưu điểm:

  • Phương pháp này khuyến khích trẻ độc lập trong ăn uống sớm hơn
  • Trẻ sẽ tự quyết định khi nào trẻ no và sẽ ít bị thừa cân hơn nếu áp dụng trong thời gian dài
  • Tiết kiệm thời gian phải nấu nướng riêng cho trẻ bởi trẻ có thể cùng tham gia vào bữa cơm của gia đình
  • Cả gia đình có thể ăn uống cùng nhau
Nhược điểm

Phương pháp này làm tăng nguy cơ hóc nghẹn. Tuy nhiên, nếu bạn cung cấp các loại thực phẩm phù hợp, thì nguy cơ bị hóc nghẹn của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy cũng tương đương như phương pháp ăn dặm truyền thống.

Bên cạnh đó ăn dặm trẻ tự chỉ huy có một số nhược điểm nổi bật như: 

  • Khó kiểm soát được lượng thực phẩm trẻ đã ăn
  • Ăn dặm tự chỉ huy có thể sẽ khiến gian bếp, bàn ăn của bạn trở nên vô cùng bừa bộn và hỗn loạn
  • Ăn dặm tự chỉ huy có thể sẽ khiến bạn khó nhận ra các tình trạng dị ứng thực phẩm vì rất nhiều loại thực phẩm sẽ được cho trẻ làm quen cùng một lúc.

Ăn dặm kiểu truyền thống

Trong phương pháp này, bạn sẽ cho trẻ làm quen lần lượt với các loại thực phẩm. Bạn sẽ bắt đầu bằng các loại thực phẩm thuần và mịn, trước khi cho trẻ làm quen với các loại thực phẩm hỗn hợp và được cắt thái nhỏ, sau đó, trẻ mới được làm quen với các loại thực phẩm được cắt thái bằng ngón tay và cuối cùng trẻ sẽ làm quen với việc cắn từng miếng nhỏ.

Ưu điểm

  • Dễ dàng theo dõi lượng thực phẩm mà trẻ đã ăn vào
  • Khu vực bàn ăn, phòng bếp của bạn gọn gàng và ngăn nắp hơn

Nhược điểm

  • Bạn rất tốn thời gian làm đồ ăn riêng cho trẻ và cho trẻ ăn mỗi bữa
  • Sẽ có nguy cơ trẻ bị ăn quá nhiều bởi bạn sẽ không biết khi nào trẻ no và sẽ cố ép cho trẻ ăn thật nhiều.
  • Nếu trẻ đã quen với thức ăn có cấu trúc mịn, sẽ rất khó để trẻ làm quen với với các loại thức ăn thô, cứng hơn.

(... còn tiếp...)

Đón đọc phần tiếp theo tại vienyhocungdung.vn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều nên làm và không nên làm khi cho trẻ ăn dặm

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 06/12/2025

    Thời điểm uống canxi, sắt và một số vitamin giúp hấp thu hiệu quả

    Việc sử dụng thực phẩm bổ sung không chỉ nằm ở liều lượng mà còn phụ thuộc rất lớn vào thời điểm uống và cách kết hợp chúng với nhau.

  • 06/12/2025

    Nhiều loại quả ăn hằng ngày không khiến bạn tăng cân

    Dưa chuột, củ đậu, bưởi là lựa chọn phổ biến của người giảm cân. Ngoài ra, còn có nhiều loại trái cây khác như bơ, táo, lê… dù có vị ngọt hoặc chứa chất béo nhưng bạn có thể ăn hằng ngày mà không lo tăng cân.

  • 06/12/2025

    Hướng dẫn tự chăm sóc cho người nhiễm HIV

    Cùng với việc uống thuốc điều trị HIV, việc tự chăm sóc sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe, có chất lượng cuộc sống tốt hơn và sống lâu hơn với HIV.

  • 05/12/2025

    Đừng bỏ qua những tác dụng bất ngờ của rau cải cúc với sức khỏe

    Rau cải cúc là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, ít ai biết về những lợi ích sức khỏe ấn tượng, có nhiều tác dụng không ngờ của loại rau này.

  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

Xem thêm