Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tắc vòi nhĩ (vòi Eustache)

Vòi nhĩ bắt đầu từ phía sau của mũi, giáp với vòm miệng, đi một chút lên phía trên và kết thúc ở tai giữa. Khoảng ở tai giữa là một phần rỗng của xương sọ chứa bộ máy thính giác và được bao phủ bởi một mặt của màng nhĩ. Vòi nhĩ có thể bị tắc, bị cản trở bởi nhiều lý do.

  • Nguyên nhân phổ biến nhất là “cảm” (nhiễm khuẩn đường hô hấp trên).
  • Viêm xoang và dị ứng cũng có thể gây sưng mô niêm mạc của vòi nhĩ. Đơn giản, nghẹt mũi có thể dẫn đến nghẹt tai.
  • Trẻ em đặc biệt hay bị tắc vòi nhĩ vì vòi nhĩ của chúng hẹp về đường kính, hướng thiên về ngang và đầu thông khoang mũi gần với amidan.
  • Mô amidan ở phía sau mũi gần vòi nhĩ đóng vai trò như một ổ chứa vi khuẩn, góp phần làm tái phát các bệnh nhiễm khuẩn tai.
  • Amidan to cũng có nguy cơ làm cản trở đầu của vòi nhĩ. Cắt amidan thương được khuyến nghị với trẻ em bị nhiễm khuẩn tai mãn tính.
  • Có một số ít trường hợp khối lượng hoặc khối u ở nền sọ hoặc mũi họng có thể dẫn đến cản trở vòi nhĩ.  

Các vấn đề của vòi nhĩ và nhiễm khuẩn tai liên quan nằm trong những vấn đề phổ biến nhất khi mọi người đến khám. Nhiều người bị các vấn đề mãn tính gây ra áp lực ở tai giữa. Các nguyên nhân có thể từ dị ứng cho đến vòi nhĩ quá nhỏ (hay xảy ra ở trẻ em bị hội chứng Down). Những bệnh nhân này thường thấy tai bị tắc nhưng không liên tục, tiếng nổ hoặc vỡ trong tai, mất thính giác dạng vừa, ù tai và/hoặc thỉnh thoảng có khả năng cân bằng kém. Hút thuốc có thể gây rụng lông mao, khiến lông bị cuốn vào cùng chất nhày và mảnh vụn từ vùng tai giữa sau mũi.

 

Thay đổi độ cao hoặc đi máy bay ảnh hưởng đến các vấn đề của vòi nhĩ như thế nào?

Khi độ cao thay đổi đột ngột, áp suất không khí được cân bằng ở hai mặt màng nhĩ ở vòi nhĩ có chức năng bình thường. Vòi nhĩ khỏe mạnh mở thường xuyên và đủ rộng để cân bằng sự thay đổi áp suất không khí. Khi thay đổi độ cao, chẳng hạn khi máy bay hạ cánh, áp suất không khí càng tăng khi máy bay càng hạ, sự thay đổi này đẩy màng nhĩ vào trong. Những người bị tắc vòi nhĩ có thể càng bị đầy tai, khả năng nghe kém và thậm chí đau khi điều này xảy ra. Những người có chức năng vòi nhĩ kém có thể trải nghiệm triệu chứng tương tự khi đi thang máy, lái xe qua núi hoặc lặn xuống đáy bể bơi. Thợ lặn chuyên nghiệp sẽ học các thủ thuật để cân bằng áp suất trong tai.

Điều trị tắc vòi nhĩ như thế nào?

Một số thủ thuật có thể thực hiện để cải thiện chức năng vòi nhĩ và trợ giúp cân bằng áp suất không khí.

  • Hành động nuốt đơn giản sẽ kích hoạt cơ đằng sau họng giúp mở vòi nhĩ. Bất kì hoạt động nào thúc đẩy hành động nuốt có thể giúp mở vòi nhĩ, chẳng hạn, nhai kẹo cao su, uống hoặc ăn.  
  • Ngáp càng có hiệu quả vì dùng đến cơ nhiều hơn.
  • Nếu tai vẫn cảm thấy bị đầy, có thê thử mở vòi nhĩ cưỡng chế bằng việc hít một hơi thật sâu và thổi ra trong khi bóp các lỗ mũi và đóng miệng. Khi cảm thấy tiếng “pop”, bạn đã thành công. Nếu vấn đề vẫn dai dẳng mặc dù bạn đã dùng phương pháp này bạn cần tìm đến sự trợ giúp y tế. Nếu bạn thấy chóng mặt khi làm kĩ thuật này, hãy dừng lại và đến khám bác sĩ.  
  • Nếu bạn bị cảm, viêm xoang, viêm tai hoặc bị dị ứng, nên trì hoãn đi máy bay hoặc đi các phương tiện thay thế.
  • Tương tự, những người bị các vấn đề về vòi nhĩ có thể thấy những bộ môn thể thao chẳng hạn lặn biển gây ra đau đớn, và một vài trường hợp có thể gây nguy hiểm.
  • Trẻ em đi máy bay không thể tự mở vòi nhĩ, nhưng có thể cho chúng bú bình hoặc ngậm ti giả. Khóc, tương tự như ngáp, cũng có thể giúp cân bằng áp suất không khí dễ hơn.

Nhiều người đi máy bay với vòi nhĩ dùng thuốc thông mũi hoặc thuốc thông mũi một giờ trước khi bay, và nếu cần, cả trước khi hạ cánh. Thuốc thông mũi sẽ làm co niêm mạc mũi và cổ họng, cho phép tai cân bằng dễ dàng hơn. Tương tự, bệnh nhân bị các vấn đề rối loạn chức năng vòi nhĩ mãn tính hàng ngày có thể kiểm soát dị ứng tích cực (với thống chống Histamin, thuốc thông mũi, và thuốc xịt mũi theo toa). Kiểm soát trào ngược axit có thể có ích ở một số trường hợp cơn trào ngược gây khó chịu vùng niêm mạc sau mũi và đầu ống vòi nhĩ. Lượng giá dị ứng cũng có thể có ích. Ở trường hợp nặng, một “ống cân bằng áp suất” (PET) có thể đặt vào màng nhĩ qua phẫu thuật, thay thế vai trò chức năng của vòi nhĩ, vì vậy đảm bảo cân bằng áp suất ở tai giữa.

Bình luận
Tin mới
  • 08/11/2025

    Thời điểm ăn cá hồi tốt nhất để tăng lợi ích của omega-3

    Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào acid béo omega-3, một chất dinh dưỡng đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nên ăn cá hồi như thế nào và ăn vào thời điểm nào để tận dụng tối đa lợi ích của omega-3?

  • 08/11/2025

    6 dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở trẻ sơ sinh

    Cha mẹ và người chăm sóc thường muốn nhận biết các dấu hiệu của chứng tự kỷ để có thể nhận ra khi cần. Chứng tự kỷ không ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, do đó việc chẩn đoán phụ thuộc vào việc xác định những thay đổi trong hành vi hoặc các mốc phát triển của trẻ, chẳng hạn như chậm phát triển ngôn ngữ và thoái triển các mốc phát triển.

  • 07/11/2025

    Cách ăn cá để bổ sung omega-3 tốt nhất cho tim và não

    Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 rất tốt cho tim và chức năng não. Vậy nên ăn cá thế nào để nhận được nguồn omega-3 tốt nhất?

  • 07/11/2025

    Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy

    Tiêu chảy thường được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng, nhiều nước và số lần nhiều hơn bình thường.

  • 06/11/2025

    6 lợi ích sức khỏe của thịt lợn ít người biết

    Thịt lợn là một trong những loại thịt phổ biến nhất nhưng ít người chú ý tới giá trị dinh dưỡng của nó. Không chỉ là nguồn cung cấp protein dồi dào cho cơ bắp, thịt lợn còn chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể cần để duy trì năng lượng và các chức năng quan trọng.

  • 06/11/2025

    Cong vẹo cột sống ảnh hưởng tới trẻ em như thế nào?

    Cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên (thường là chữ C hoặc S), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này ở trẻ!

  • 05/11/2025

    4 nhóm người không phù hợp ăn gạo lứt

    Gạo lứt có nhiều lợi ích cho sức khỏe vì hàm lượng chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, với một số nhóm người, gạo lứt có thể không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn.

  • 05/11/2025

    Những loại vaccine không nên bỏ qua cho trẻ

    Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế công cộng hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm