Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những sai lầm trong sử dụng thuốc của các bậc phụ huynh

Bạn có biết rằng những sai lầm khi cho trẻ uống thuốc của cha mẹ có thể khiến con không chỉ bệnh nặng hơn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ sau này.

Những sai lầm trong sử dụng thuốc của các bậc phụ huynh

Bạn có biết rằng những sai lầm khi cho trẻ uống thuốc của cha mẹ có thể khiến con không chỉ bệnh nặng hơn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ sau này.

Cho trẻ sử dụng quá liều thuốc:

Nhiều loại thuốc không kê đơn có chứa những thành phần tương tự nhau mặc dù mục tiêu điều trị của chúng khác nhau. Ví dụ, rất nhiều thuốc điều trị cảm lạnh đều có chứa paracetamol là một hoạt chất có tác dụng giảm đau, hạ sốt cũng có mặt trong một số loại thuốc khác. Do vậy, nếu bạn cho trẻ sử dụng thuốc điều trị giảm nghẹt mũi rồi lại hạ sốt cho trẻ bằng paracetamol, trẻ sẽ nhận tổng cộng là hai liều paracetamol cùng một lúc.

Vì vậy với trẻ dưới 4 tuổi chỉ nên điều trị những triệu chứng chính. Bạn nên đọc kỹ nhãn thuốc để biết được trong thuốc có những thành phần nào và chúng liệu có phù hợp đối với các triệu chứng của trẻ hay không. Không nên cho trẻ sử dụng nhiều loại thuốc cùng một lúc trừ khi được sự chỉ định của bác sỹ.

Quên đề cập về việc sử dụng thực phẩm chức năng cho trẻ

Hiện nay thực phẩm chức năng được sử dụng khá phổ biến trên toàn cầu. Tại Mỹ, hơn 1/3 trẻ em sử dụng các loại vitamin và thực phẩm bổ sung khác hàng ngày, tuy nhiên chỉ dưới 40% các bậc phụ huynh đề cập đến điều này khi cho trẻ đi khám. Các bác sỹ cần được cung cấp tất cả các thông tin về các loại thuốc mà trẻ đang sử dụng để phòng nguy cơ tương tác thuốc hay giảm tác dụng của thuốc điều trị.

Bạn nên lên danh sách tên và liều lượng của tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng mà trẻ đang sử dụng, cũng như là nguy cơ bị dị ứng của trẻ (nếu có) và đưa cho bác sỹ bản copy của danh sách này mỗi lần cho trẻ đi khám.

Phớt lờ chỉ định của bác sỹ

Bạn cho trẻ ngừng kháng sinh khi nhận thấy các triệu chứng của trẻ đã khá hơn và cũng bởi bạn cảm thấy mệt nhoài mỗi lần cho trẻ uống thuốc. Nên nhớ một điều rằng vi khuẩn có thể hoạt động trở lại và trở nên kháng thuốc nếu như bạn không tuân thủ theo đủ liệu trình điều trị. Nếu căn bệnh nhiễm trùng tái phát, con bạn sẽ lại phải bắt đầu sử dụng lại một liệu trình điều trị với kháng sinh khác với nhiều tác dụng không mong muốn hơn.

Không tính chính xác lượng thuốc sử dụng

Theo một nghiên cứu trên tạp chí International Journal of Clinical Practice, những chiếc thìa mà chúng ta hay sử dụng để ăn hàng ngày có thể đong được lượng thuốc nhiều gấp đôi hay gấp ba lần chiếc cốc đong thuốc, xy-ranh hay thìa đong tiêu chuẩn. Tuy nhiên, ngay cả những dụng cụ tiêu chuẩn này cũng sẽ trở thành thiếu chuẩn xác nếu như bản thân người làm không cẩn thận. Một nghiên cứu khác tại Đại học y New York đã chỉ ra rằng khoảng 70% các bậc cha mẹ đều đổ nhiều hơn lượng thuốc được khuyến cáo sử dụng vào những chiếc cốc định liều.

Bạn nên sử dụng dụng cụ nhỏ giọt, xy-ranh hay thìa chia liều hơn là sử dụng cốc định liều. Cần luôn luôn quan sát kỹ mực thuốc đã được đánh dấu. Nhiều người dễ nhầm lẫn giữa thìa cà phê (teaspoon – tsp) và thìa canh (tablespoon-Tbsp) và do vậy thường cho con họ uống liều cao gấp 3 lần liều khuyến cáo.

Tự ý chẩn đoán và điều trị

Đứa trẻ thứ hai nhà bạn kêu đau họng giống như chị của bé. Bạn cảm thấy khá ổn khi tự chẩn đoán và điều trị cho trẻ bằng các loại thuốc đã sử dụng cho bé thứ nhất bởi bạn cho rằng các triệu chứng của chúng giống nhau. Tuy nhiên, nếu bạn chẩn đoán sai thì mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ, một số trẻ có những triệu chứng giống như viêm họng nhưng trên thực tế lại là bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn (mononucleosis). Trong trường hợp này, sử dụng kháng sinh còn có thể gây phát ban nặng và tăng nguy cơ kháng thuốc.

Tốt nhất là nên đưa trẻ đi khám để chẩn đoán chính xác bệnh. Không bao giờ nên cho các trẻ dùng chung một loại thuốc ngay cả khi chúng có những biểu hiện tương tự như nhau. Liều chỉ định sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng và tiền sử bệnh của từng trẻ.

Chỉ quan tâm đến liều dùng theo tuổi mà bỏ qua cân nặng của trẻ

Quá trình chuyển hóa thuốc của mỗi trẻ là khác nhau phụ thuộc vào cân nặng chứ không phải độ tuổi. Điều này đặc biệt quan trọng nếu con bạn bị thừa cân hay nhẹ cân hơn lứa tuổi. Một nghiên cứu từ Đại học Minnesota đã chỉ ra rằng những trẻ bị béo phì chuyển hóa caffein và dextromethorphan (là thành phần có mặt trong các loại thuốc ho) nhanh hơn những trẻ có cân nặng trung bình cùng tuổi, điều đó có nghĩa là chúng sẽ cần liều cao hơn liều ghi trên nhãn.

Điều quan trọng là nên tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi cho trẻ sử dụng bất kỳ một loại thuốc không kê đơn nào, nhất là khi con bạn có cân nặng lớn hơn hay nhỏ hơn cân nặng trung bình của lứa tuổi. Bác sỹ hoặc dược sỹ sẽ cho liều chính xác phù hợp với số cân nặng của trẻ.

Bỏ qua nhãn thuốc

Nếu con bạn thường phải sử dụng thuốc khá thường xuyên – như các thuốc kháng histamine để điều trị dị ứng – bạn thường có xu hướng ước lượng lượng thuốc sử dụng cho trẻ hàng ngày mà đôi khi không nhận ra rằng liều của trẻ có thể nên thay đổi bởi trẻ đã lớn hơn hoặc có thể thuốc đã hết hạn. Một lý do khác để cho thấy việc đọc kỹ nhãn thuốc rất quan trọng đó là: Các bác sỹ và dược sỹ đôi khi cũng mắc sai lầm khi cấp thuốc và điền đơn thuốc. Một nghiên cứu được tiến hành bởi Đại học Massachusetts Allied Health Sciences đã chỉ ra rằng những lỗi này có thể xảy ra bởi rất nhiều loại thuốc có tên na ná giống nhau.

Hãy chắc chắn rằng bạn có thể đọc được chính xác đơn thuốc của bác sỹ. Nếu bạn gặp khó khăn, hãy hỏi lại thông tin và tự viết lại. Ngoài ra, nên đọc kỹ nhãn thuốc ở tại hiệu thuốc để có thể được giải đáp ngay khi có thắc mắc. Bạn cũng nên luôn luôn hỏi các bác sỹ và dược sỹ về việc liệu có nên thay đổi đơn thuốc đã sử dụng nhiều lần hay không.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lí do thường ngày để bỏ thuốc lá

Ts.Bs Trương Hồng Sơn -Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm