Những điều cần biết về rối loạn vị giác
Tự nhiên bạn thấy có vị lạ trong miệng? Nếu mọi thứ bạn ăn đều có vị hơi lạ hoặc bạn nhận thấy khả năng phân biệt mùi và vị của mình có vẻ kém đi thì có khả năng bạn đang bị rối loạn vị giác.
Rối loạn vị giác có thể gây khó chịu, nhưng tình trạng này thường không phải là triệu chứng của bệnh gì nghiêm trọng và thường là tác dụng phụ của việc thay đổi lối sống. Tuy nhiên, rối loạn vị giác không được kiểm soát sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Dưới dây là những điều bạn cần biết về rối loạn vị giác.
Rối loạn vị giác là gì?
Vị giác và khứu giác là là hai giác quan gần như không thể tách rời. Có nhiều người khi bị rối loạn vị giác có thể không nếm hoặc ngửi được bất cứ thứ gì, nhưng cũng có một số người chỉ giảm khả năng ngửi hoặc nếm được các vị ngọt, mặn đắng hoặc chua. Trong một số trường hợp khác thì những thứ mà thông thường bạn vẫn thấy mùi vị rất dễ chịu lại trở nên vô cùng khó chịu.
Vị giác và khứu giác suy giảm có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sẽ là nguy hiểm nếu như không ngửi thấy mùi gas rò rỉ hoặc mùi thức ăn bị cháy hoặc bị hỏng v.v...
Vị giác giúp ta cảm nhận được mùi vị của món ăn - tổ hợp của vị với mùi hương, cũng như kết cấu, và nhiệt độ của món ăn. Phần lớn các vị của món ăn đều gắn liền với mùi hương. Bên cạnh đó, cơ thể người cũng có những thụ thể giúp phát hiện cảm giác đau và thụ thể này giúp ta cảm nhận được vị cay hoặc nồng của đồ ăn.
Các nụ vị giác, nằm chủ yếu trên lưỡi sẽ truyền tín hiệu về mùi vị của món ăn về não. Đường truyền tín hiệu này phản ứng với các vị như: mặn, chua, ngọt, đắng, và umami (vị của glutamate, thường có trong thịt và các món mặn).
Vị của món ăn cũng có thể phụ thuộc vào những gì ta vừa ăn trước đó. Ví dụ một món ăn ngọt có thể sẽ cảm thấy ngọt hơn bình thường nếu ta vừa ăn một món nhạt. Vị giác và khứu giác cũng dễ bị ảnh hưởng bởi sự thích nghi - điều mà khi ta ăn một món quá nhiều thì cảm giác về mùi vị của món đó cũng sẽ giảm dần.
Rối loạn vị giác bao gồm các triệu chứng phổ biến sau:
Hormone có thể là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến vị giác. Vì vậy, cảm nhận về mùi vị có thể bị ảnh hưởng khi đang trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc trong thai kỳ (ốm nghén, chán ăn hoặc thèm ăn các loại thực phẩm không thường ăn).
Vị giác thường giảm đi theo độ tuổi và dinh dưỡng kém. Vị mặn và ngọt thường giảm đầu tiên, tiếp theo là vị đắng và chua.
Rối loạn vị giác có thể do yếu tố di truyền trong gia đình, hoặc cũng có nhiều người không thể nếm hoặc ngửi những mùi vị nhất định đo yếu tố di truyền trong chính cơ thể họ.
Thông thường khi một người nói họ không thể nếm được vị gì thường là do vấn đề về mũi, miệng hoặc thần kinh. Nguyên nhân gây rối loạn vị giác phổ biến bao gồm: nghiện thuốc lá, cảm lạnh, bệnh xoang hoặc các bệnh lý nhiễm trùng khác ở đầu và cổ. Vệ sinh răng miệng kém cũng có thể là một nguyên nhân. Sau khi hết bị cảm lạnh thường các giác quan trở lại như bình thường nhưng trong một số trường hợp, những thay đổi này có thể kéo dài. Sử dụng cocaine cũng có thể làm mất khả năng nếm và ngửi.
Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của các loại thuốc, chất hóa học hoặc thuốc bảo vệ thực vật là làm thay đổi vị giác.
Nước súc miệng có chứa chlorhexidine có thể ảnh hưởng tạm thời đến 4 giờ sau khi sử dụng và các loại thuốc như thuốc huyết áp ức chế enzyme hoặc thuốc sát khuẩn metronidazole có thể thay đổi vị giác.
Khả năng cảm nhận mùi vị thường bị ảnh hưởng bởi hóa trị ung thư, cũng như xạ trị cho các khối u ở đầu và cổ.
Thay đổi vị giác cũng có thể được gây ra bởi các tổn thương ở tuyến nước bọt do bệnh, dẫn đến khô miệng.
Các nguyên nhân khác của rối loạn vị giác có thể bao gồm chấn thương thần kinh do phẫu thuật tai, mũi và họng, sọ não hoặc sang chấn tại những vùng này. Rối loạn vị giác cũng có thể là do tổn thương thần kinh như trong bệnh đa xơ cứng, liệt mặt hoặc đột quỵ.
Một vài bệnh lý cũng có thể gây rối loạn vị giác gồm bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp, bệnh gan hoặc bệnh thận.
Chẩn đoán rối loạn vị giác
Bác sĩ có thể hỏi bạn về các vấn đề liên quan đến tiết nước bọt hoặc khô miệng, hoặc có cảm thấy gì lạ khi nhai và nuốt, bất cứ cảm giác đau nào từng xuất hiện, những lần bị viêm nhiễm gần đây, hoặc vấn đề vệ sinh răng miệng cũng như vấn đề về tiêu hóa.
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng và kiểm tra lưỡi, miệng, mũi và có thể cả tai. Nếu nguyên nhân không rõ ràng, bác sĩ có thể làm một số xét nghiệm máu đơn giản như:
Xét nghiệm đánh giá vị giác có thể được thực hiện tại các phòng khám chuyên khoa sử dụng các dung dịch đánh giá vị giác cho từng khu vực của lưỡi và miệng, bao gồm:
Tại thời điểm hiện tại, không có phương pháp cụ thể để chữa rối loạn vị giác nhưng cũng có nhiều phương pháp có thể thử áp dụng. Bỏ thuốc lá là một yếu tố thiết yếu. Thay đổi các loại thuốc đang sử dụng nếu có thể, sử dụng các loại nước bọt nhân tạo hoặc thuốc kích thích tiết nước bọt.
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa rối loạn vị giác, nhưng những điều sau đây có thể có ích:
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thay đổi vị giác trong điều trị ung thư
Hơi thở có mùi khiến cho bạn cảm thấy xấu hổ. Nhưng việc kiểm tra hơi thở nhanh ngoài việc có thể giúp bạn thoát khỏi nhiều tình huống khó xử còn có thể cứu mạng bạn. Theo một nghiên cứu, công nghệ kiểm tra hơi thở có thể phát hiện ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm nhất .
Cúm B là một loại cúm mùa do virus, thường gây nhiễm trùng đường hô hấp. Phần lớn khi trẻ mắc cúm B nhẹ sẽ tự khỏi, tuy nhiên virus cũng có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Nếu trẻ mắc cúm B có các dấu hiệu nguy hiểm dưới đây, cha mẹ cần đưa con đến viện ngay để điều trị.
Hệ thống miễn dịch của chúng ta có vai trò chính là nhận diện và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và nấm. Tuy nhiên, đôi khi, các thành phần của hệ thống miễn dịch lại nhầm lẫn phản ứng với các protein trong cơ thể và gây ra các bệnh tự miễn.
Các rối loạn tiêu hóa ở trẻ em là một vấn đề phổ biến mà nhiều gia đình phải đối mặt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về một số rối loạn tiêu hóa phổ biến ở trẻ, nguyên nhân và cách điều trị.
Trà không chỉ là thức uống giải khát mà còn có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, kết hợp trà vào chế độ ăn uống không đúng cách có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu sắt của cơ thể, đặc biệt ở người bị thiếu máu do thiếu sắt.
Viêm phổi là một trong những bệnh lý đường hô hấp nghiêm trọng thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là những trẻ dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Bệnh không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu như ho, sốt, khó thở mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
Buồn ngủ quá mức là gì và tại sao bạn lại gặp phải tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Ung thư có thể phòng ngừa nhờ điều chỉnh lối sống với những thói quen tốt cho sức khỏe như ăn uống lành mạnh. Một số thực phẩm trong chế độ dinh dưỡng có thể hỗ trợ giảm nguy cơ mắc ung thư.