Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều bạn chưa biết về ung thư tiền liệt tuyến

Bạn có biết rằng tỷ lệ nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến còn lớn hơn tỷ lệ nữ giới bị ung thư vú? Ngoài điều này, bài viết dưới đây sẽ cho bạn biết thêm một vài điều thú vị khác về ung thư tiền liệt tuyến.

Những điều bạn chưa biết về ung thư tiền liệt tuyến

Có ít nam giới được chẩn đoán mắc ung thư tiền liệt tuyến hơn trước kia.

Mặc dù đúng là tỷ lệ nam giới được chẩn đoán mắc ung thư tiền liệt tuyến đang giảm đi tại Mỹ, nhưng nguyên nhân không phải là do ít người mắc bệnh hơn như bạn vẫn nghĩ. Nguyên nhân của sự suy giảm này chủ yếu là do sự thay đổi trong quy trình sàng lọc ung thư thông thường, được khuyến nghị bởi U.S. Preventative Task Force.

Tổ chức này kết luận rằng, xét nghiệm PSA – loại xét nghiệm máu có thể phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến, sẽ có nhiều nguy cơ hơn là lợi ích, bởi một số bệnh nhân thông qua xét nghiệm này, được chẩn đoán mắc bệnh sẽ không bao giờ bị bệnh cả. Tuy nhiên, do kết quả xét nghiệm là dương tính, nên họ có thể sẽ tiến hành phẫu thuật hoặc thực hiện một số thủ thuật (đúng ra là không cần thiết) và có thể sẽ mắc phải một số phản ứng phụ hoặc các vấn đề khác liên quan đến các thủ thuật này.

Việc thay đổi trong quy trình sàng lọc sẽ làm giảm số lượng nam giới bị ung thư giai đoạn sớm, mức độ nhẹ được chẩn đoán, nhưng thay vào đó, lại làm tăng số lượng nam giới ung thư giai đoạn muộn, mức độ nặng được chẩn đoán. Điều này cũng có nghĩa là, đa số những nam giới được chẩn đoán tại Mỹ đều đã bắt đầu bước vào giai đoạn muộn của bệnh và sẽ khó chữa trị hơn.

Ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới phổ biến hơn ung thư vú ở nữ giới

Có khoảng 1 trên 7 nam giới tại Mỹ được chẩn đoán mắc ung thư tiền liệt tuyến trong suốt cuộc đời, theo thống kê của Hiệp hội Ung thư Mỹ, trong khi chỉ có 1 trên 8 nữ giới mắc ung thư vú xâm lấn. Sự khác biệt cơ bản giữa 2 căn bệnh này là đa số nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến không có tiền sử gia đình mắc bệnh này.

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ lớn nhất

Mặc dù đúng là một số chủng tộc sẽ có xu hướng mắc ung thư tiền liện tuyến nặng hơn, nhưng chủng tộc không phải là yếu tố nguy cơ lớn nhất của bệnh này. Vì ung thư tiền liệt tuyến là một bệnh tiến triển thầm lặng nên nam giới bị ung thư trong giai đoạn sớm thường sẽ không biểu hiện triệu chứng gì.

Trên thực tế, đa số các triệu chứng về tiểu tiện mà nam giới lớn tuổi gặp phải đều có liên quan đến tình trạng phì đại tiền liệt tuyến mà không phải ung thư. Khi không tiến triển triệu chứng, ung thư tiền liệt tuyến có thể sẽ âm thầm phát triển và khiến nó trở thành một căn bệnh nguy hiểm.

Gần 100% số nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến sẽ có thể sống được thêm 5 năm

Trước khi xét nghiệm PSA ra đời, một số lượng lớn nam giới đã sống chung với tình trạng ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn muộn, không thể chữa khỏi. Năm 2017, chỉ có khoảng 4% số trường hợp mắc mới có khả năng ung thư di căn sang các cơ quan khác, trong khi tỷ lệ này là 16% từ năm 1983-1990.

Vì ung thư rất khó chữa khỏi nếu đã di căn, nên việc chẩn đoán sớm đã giúp cải thiện được sức khỏe của nam giới bị bệnh. Mặc dù không có một tiêu chuẩn chẩn đoán vàng cho ung thư tiền liệ tuyết, nhưng nếu được chẩn đoán sớm, thì tỷ lệ điều trị và chữa khỏi ung thư tiền liệt tuyến là rất cao. Ngoài ra, gần như tất cả nam giới mắc ung thư tiền liệt tuyến đều không tử vong vì mắc bệnh này, mà tử vong vì các nguyên nhân khác.

Hiện nay, robot có thể được sử dụng để cắt bỏ tuyến tiền liệt

Ngày nay, đa số các trường hợp phẫu thuật ung thư tiền liệt tuyến đều được hỗ trợ của robot và bức xạ chùm tia proton. Tuy nhiên, bạn không nên quá lo lắng vì các bác sỹ vẫn đang kiểm soát tốt quá trình này. Loại phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot sẽ có độ chính xác cao hơn và giúp bác sỹ có cái nhìn toàn cảnh hơn về ca phẫu thuật. Nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn đầu được phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot có thể có khả năng chữa khỏi rất cao và ít gặp phải phản ứng phụ.

Tuy nhiên, vì phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot là một thủ thuật yêu cầu kỹ thuật cao, nên cần có bác sỹ phẫu thuật giàu kinh nghiệm. Do vậy, nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến nên tìm một bác sỹ phẫu thuật đã được đào tạo và giàu kinh nghiệm để tiến hành ca phẫu thuật của mình. Bác sỹ cũng cần sẵn sàng trao đổi với người bệnh về tỷ lệ thành công cũng như tỷ lệ biến chứng của ca phẫu thuật có sự hỗ trợ của robot.

Ung thư tiền liệt tuyến là một trong số ít những loại có thể phát hiện chỉ thông qua việc xét nghiệm máu

Ung thư tiền liệt tuyến không phải lúc nào cũng được phát hiện thông qua xét nghiệm PSA hoặc xét nghiệm máu sàng lọc. Có một số trường hợp ung thư tiền liệt tuyến có kết quả xét nghiệm PSA bình thường và chỉ được phát hiện khi bác sỹ khám và nhận thấy những điểm cứng bất thường ở tiền liệt tuyến trong quá trình khám trực tràng.

Một điều không may là, rất nhiều nam giới có kết quả xét nghiệm PSA bình thường cũng có thể bị ung thư tiền liệt tuyến. Một nghiên cứu lớn trên 18.882 nam giới tiến hành thử nghiệm can thiệp lên những người bị ung thư tiền liệt tuyến. Vào cuối giai đoạn nghiên cứu, những nam giới này sẽ được tiến hành sinh thiết tiền liệt tuyến và nghiên cứu chỉ ra rằng, 25% số nam giới có kết quả PSA bình thường bị ung thư tiền liệt tuyến. Do vậy, nam giới cần chú ý rằng, nếu kết quả PSA tăng thường xuyên và kể cả khi vẫn ở trong giới hạn cho phép, thì vẫn nên đến gặp bác sỹ.

Điều trị ung thư tiền liệt tuyến vẫn có thể bảo toàn được đời sống tình dục của nam giới.

Rất nhiều nam giới trì hoãn hoặc lo sợ việc điều trị ung thư tiền liệt tuyến vì việc điều trị đôi khi sẽ đi kèm với nguy cơ bị rối loạn cương dương. Đúng là với bất kỳ phương pháp điều trị nào, bạn cũng sẽ gặp khó khăn trong việc đạt được sự cương dương, nhưng có rất nhiều loại can thiệp có thể được thực hiện giúp bạn đạt được và duy trì trạng thái này. Bao gồm việc sử dụng một số loại thuốc như Viagra hoặc Cialis, tiêm thuốc, bơm hút chân không hoặc thậm chí là dùng dương vật giả.

Ngoài ra, nam giới đã cắt bỏ tuyến tiền liệt vẫn có thể sinh con nhờ các biện pháp hỗ trợ sinh sản. Về cơ bản, tuyến tiền liệt là nơi sản xuất ra phần dịch sẽ hỗ trợ sự di chuyển của tinh trùng đến với trứng. Khi tuyến tiền liệt bị cắt bỏ, nam giới vẫn có thể sản xuất ra tình trùng, nhưng sẽ không còn phần dịch nữa. Điều này có nghĩa là nam giới hoàn toàn vẫn có thể có con, chỉ có điều họ sẽ cần tích trữ tinh trùng và bơm tinh trùng vào bằng cách nhân tạo (thụ tinh nhân tạo). Và trên thực tế, rất nhiều nam giới vẫn có thể có con sau khi được chẩn đoán mắc ung thư tiền liệt tuyến.

Thắt ống dẫn tinh không làm tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến

Trước đây, có một vài thông tin cho rằng việc thắt ống dẫn tinh sẽ làm tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến, nhưng đây là một thông tin không chính xác. Những tài liệu mới đây nhất cho thấy bản phân việc phẫu thuật thắt ống dẫn tinh không làm tăng tỷ lệ mắc ung thư.

Ngoài ra, cũng có một số lo ngại cho rằng, việc sử dụng testosterone thay thế cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến vì testosterone là một chất kích thích tuyến tiền liệt và do vậy, tình trạng ung thư cũng có thể sẽ phát triển. Tuy nhiên, rất nhiều phân tích về các mô ở tuyến tiền liệt của nam giới sử dụng testosterone thay thế không tìm ra được mối liên hệ giữa việc sử dụng testosterone và ung thư. Tuy nhiên, nam giới sử dụng testosterone thay thế nên thường xuyên theo dõi kết quả xét nghiệm PSA để phát hiện ung thư sớm. Những yếu tố thực sự làm tăng nguy cơ ung thư của bạn là tiền sử gia đình hoặc là người Mỹ gốc Phi.

Không phải tất cả nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến đều cần phải điều trị.

Ngày nay, rất nhiều người ý thức được rằng nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến sẽ không bao giờ chết vì bệnh ung thư này cả.  Một khi bác sỹ đã tiến hành sinh thiết tuyến tiền liệt, tình trạng ung thư sẽ được kiểm soát. Một số trường hợp ung thư sẽ được coi là nguy cơ thấm và có thể kiểm soát được theo thời gian mà không cần điều trị chính thức. Trên thực tế, rất nhiều người bị ung thư nhẹ sẽ lựa chọn phương pháp theo dõi, tức là bác sỹ sẽ chỉ theo dõi để đảm bảo rằng tình trạng ung thư không tiến triến, mà không thực hiện bất cứ can thiệp nào.

Tuy nhiên, để thực hiện biện pháp này thì nam giới cần được lượng giá cẩn thận về mức độ nghiêm trọng của tình trạng ung thư trước khi áp dụng biện pháp theo dõi. Nói cách khác, kể cả khi đã lựa chọn biện pháp theo dõi, thì nam giới vẫn cần được theo dõi thường xuyên thông qua việc khám tuyến tiền liệt và làm xét nghiệm PSA và sinh thiết.

Có rất nhiều lựa chọn cho nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến di căn

Không giống như nhiều loại ung thư khác một khi đã di căn thì thời gian còn lại rất ít, có rất nhiều phương pháp điều trị có triển vọng cho nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến di căn. Đa số nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến di căn có thể sống thêm được nhiều năm và thông thường, có chất lượng cuộc sống rất tốt. Trị liệu bằng hormone lúc đầu đóng một vai trò quan trọng nhưng các biện pháp điều trị khác bao gồm hóa trị và điều trị đích cũng đóng một vai trò nhất định. Ngoài ra, nam giới cũng có thể hỏi ý kiến bác sỹ xem liệu có thử nghiệm lâm sàng nào có thể tham gia để tiếp cận với các phương pháp điều trị mới hay không, nếu bạn đã quá mệt mỏi với những phương pháp điều trị thông thường.

Thông tin thêm trong bài viết: Những yếu tố nguy cơ kỳ lạ của ung thư tiền liệt tuyến

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm