Lectin là một loại protein có trong hầu hết các loại thực phẩm, đặc biệt là các loại đậu và ngũ cốc. Một số người cho rằng lectin sẽ làm tăng tính thấm của ruột và gây ra các bệnh tự miễn dịch. Mặc dù sự thật là một số lectin nhất định sẽ có thể gây hại khi tiêu thụ quá mức, nhưng chúng rất dễ để loại bỏ khi nấu nướng. Như vậy, bạn có thể sẽ thắc mắc liệu lectin có gây nguy hiểm cho sức khỏe hay không? Bài viết này cho bạn biết mọi thứ bạn cần biết về lectin.
Lectin là gì?
Lectin là một họ protein liên kết carbohydrate đa dạng được tìm thấy trong tất cả thực vật và động vật. Trong khi lectin động vật đóng nhiều vai trò khác nhau trong các chức năng sinh lý bình thường thì vai trò của lectin thực vật chưa được chứng minh rõ ràng. Tuy nhiên, chúng dường như có liên quan đến khả năng phòng vệ của thực vật trước côn trùng và các động vật ăn cỏ khác. Một số lectin thực vật thậm chí còn độc hại như chất độc ricin – một chất lectin từ cây thầu dầu có thể gây chết người. Mặc dù gần như tất cả các loại thực phẩm đều chứa một số lectin, nhưng ước tính chỉ có khoảng 30% thực phẩm được sử dụng tại Mỹ với một lượng nhất định. Các loại đậu chứa nhiều lectin thực vật nhất, tiếp theo là ngũ cốc và thực vật thuộc họ cà.
Một số lectin có thể gây hại
Giống như các loài động vật khác, con người cũng gặp các vấn đề trong việc tiêu hóa lectin. Trên thực tế, lectin có khả năng kháng các enzym tiêu hóa của cơ thể một cách mạnh mẽ và dễ dàng đi qua dạ dày của mà không bị biến đổi. Mặc dù lectin trong thực vật ăn được thường không phải là mối lo ngại về sức khỏe nhưng vẫn có một số trường hợp ngoại lệ. Ví dụ, đậu đỏ sống có chứa phytohaemagglutinin, một loại lectin độc hại. Các triệu chứng chính của ngộ độc đậu đỏ là đau bụng dữ dội, nôn mửa và tiêu chảy. Các trường hợp ngộ độc được báo cáo có liên quan đến việc nấu đậu đỏ không đúng cách. Đậu đỏ nấu chín đúng cách sẽ an toàn khi ăn.
Nấu ăn có thể loại bỏ hầu hết lectin trong thực phẩm
Những người ủng hộ chế độ ăn Paleo cho rằng lectin có hại, đồng thời khẳng định rằng nên loại bỏ các loại đậu và ngũ cốc khỏi chế độ ăn uống của mình. Tuy nhiên, lectin hầu như có thể bị loại bỏ thông qua nấu nướng. Trên thực tế, việc đun sôi các loại đậu trong nước sẽ loại bỏ gần như toàn bộ lectin. Trong khi đậu đỏ sống chứa 20.000–70.000 đơn vị ngưng kết hồng cầu (HAU), thì đậu nấu chín chỉ có 200–400 HAU. Trong một nghiên cứu, lectin trong đậu nành hầu hết sẽ bị loại bỏ khi đậu được đun sôi chỉ trong 5–10 phút. Vì vậy, bạn không nên tránh các loại đậu vì chúng đa số được nấu chín trước khi ăn.
Kết luận
Mặc dù một số lectin trong chế độ ăn uống có độc tính với liều lượng lớn nhưng mọi người thường không sử dụng chúng nhiều tới mức gây hại. Những thực phẩm giàu lectin mà mọi người tiêu thụ, chẳng hạn như ngũ cốc và các loại đậu, hầu như luôn được nấu chín trước đó. Điều này chỉ để lại một lượng không đáng kể lectin và liều lượng này trong thực phẩm có lẽ quá thấp để có thể gây ra mối đe dọa cho những người khỏe mạnh. Hầu hết các loại thực phẩm chứa lectin này đều chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất chống oxy hóa và nhiều hợp chất có lợi. Lợi ích của những chất dinh dưỡng lành mạnh này vượt xa tác động tiêu cực của một lượng nhỏ lectin.
Ăn uống lành mạnh là một thói quen tốt cần duy trì mọi lúc, mọi nơi, nhưng nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong mùa thi khi mà các sĩ tử phải tập trung cao độ để có kết quả tốt nhất.
Béo phì gắn liền với những bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, trong đó có chứng ợ nóng. Tìm hiểu nguyên nhân cân nặng quá mức làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản cũng như cách để kiểm soát tại nhà.
Bằng chứng khoa học cho thấy bột ngọt (monosodium glutamate) an toàn cho mọi người ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em, trẻ sơ sinh và phụ nữ mang thai.
Chế độ ăn uống hàng ngày là một công cụ mạnh mẽ trong việc duy trì sức khỏe của hệ thống tiền đình và giảm các triệu chứng liên quan đến rối loạn tiền đình.
Chăm sóc sức khỏe trước khi mang thai là một bước quan trọng để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh. Nhiều phụ nữ tập trung vào việc bổ sung dinh dưỡng và thay đổi lối sống ngay khi biết mình có thai. Tuy nhiên, các bước chuẩn bị sẽ hiệu quả hơn nếu được thực hiện trước khi thụ thai ít nhất từ 3-6 tháng.
Các rối loạn về giác quan, bao gồm cả cảm giác ngứa, có thể xảy ra trong bệnh đa xơ cứng. Đôi khi, những cảm giác này có thể là dấu hiệu sớm của bệnh.
Mặc dù chuối là một loại trái cây giàu dinh dưỡng nhưng theo y học cổ truyền Ấn Độ, sự kết hợp chuối và một số thực phẩm sẽ gây khó chịu cho hệ tiêu hóa đối với một nhóm người.
Cùng với tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa loét dạ dày do nhiễm vi khuẩn HP.