Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhận biết và xử trí viêm da tiếp xúc do côn trùng

Làm thế nào để phòng, nhận biết và xử trí đúng khi bị côn trùng đốt?

Viêm da do tiếp xúc với côn trùng thường bùng phát từ tháng 6 đến tháng 9. Tuy nhiên, khoảng từ tháng 8 đến tháng 11, Bệnh viện Da liễu TP.HCM tiếp nhận khá nhiều bệnh nhân viêm da tiếp xúc do côn trùng đến khám. Tại Hà Nội, người dân ở các khu chung cư đặc biệt là khu vực ngoại thành phản ánh cuộc sống bị đảo lộn do kiến ba khoang xuất hiện dày đặc. 

Côn trùng thường ẩn náu ở ruộng, vườn, bụi cây, nơi tập kết vật liệu, phế thải hoặc nơi có rác thải... Khi bay vào trong nhà, côn trùng trực tiếp tiếp xúc với người hoặc tiếp xúc với những vật dụng như khăn tắm, khăn rửa mặt, giường chiếu chăn màn, quần áo... và gây bệnh viêm da tiếp xúc cho người sử dụng những vật dụng đó.

nhan-biet-va-xu-tri-viem-da-tiep-xuc-do-con-trung-1

Cảnh báo viêm da tiếp xúc do côn trùng.

Các biểu hiện của viêm da tiếp xúc do côn trùng

Viêm da tiếp xúc do côn trùng là trạng thái viêm da kích ứng với hóa chất tiết ra từ côn trùng. Bệnh do tiếp xúc đơn thuần với các chất tiết của côn trùng đang sống hoặc bị chết.

Thương tổn ban đầu là những dát đỏ da, sau đó phù nề. Người bệnh thấy rát, đau, ngứa khó chịu. Trên bề mặt thương tổn màu trắng xám, lõm ở giữa, mụn nước, loét. Khi bị bội nhiễm thì có mủ trắng.

Thương tổn có hình dạng tương ứng với phần tiếp xúc với lông của bướm đêm. Có thể có từ một tới hàng chục thương tổn hình tròn, ô van, hình bản đồ, loang lổ, đôi khi thương tổn nhỏ và dài như vết cào của móng tay.

Kích thước to nhỏ khác nhau từ vài mm tới 10-20cm. Các dát đỏ trên có thể xuất hiện ở một vùng da bên phải hoặc bên trái hay nằm rải rác hai bên cơ thể. Đôi khi có thương tổn ở mắt làm cho mắt viêm đỏ, phù nề, nhức nhối khó chịu.

Biểu hiện lâm sàng của viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang và bướm đêm là gần giống nhau nhưng do kiến khoang thường nặng hơn.

Bệnh thường phát nhanh sau khi tiếp xúc với dị nguyên từ vài giờ đến 1 hoặc 2 ngày. Với các biểu hiện trên, nhiều bệnh nhân nhầm với bệnh zona và tự đi mua thuốc acyclovir về bôi, uống nhưng không khỏi, sau mới đến khám ở cơ sở da liễu. Một số trường hợp tổn thương lan rộng có thể gây đau nhức, sốt, mệt mỏi, nổi hạch cổ, nách, hoặc bẹn tùy theo vùng tổn thương.

Cách xử trí đúng

Khi trên da xuất hiện những đám da màu đỏ, ngứa rát, đau, bệnh nhân nên  đến khám và điều trị tại cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu.

Bệnh thường khỏi sau 5-7 ngày điều trị ngoại trú, không cần nằm viện. Bệnh nhân không nên tự điều trị để tránh tình trạng làm bệnh nặng hơn, kéo dài thời gian điều trị do sử dụng thuốc không đúng. Bệnh nhân có thể tự xử lý ban đầu bằng cách tắm rửa, làm sạch da, thay quần áo khác.

Tại cơ sở y tế, sau khi khám chẩn đoán bệnh do côn trùng, thầy thuốc sẽ hướng dẫn điều trị tổn thương bằng các thuốc bôi: làm dịu da, sát khuẩn, kháng sinh có corticoid.

Nếu bội nhiễm có mủ, loét, bôi các dung dịch như castellani, milian. Ngoài ra, nên kết hợp uống kháng sinh như cephalexin, ampicillin... Uống thuốc kháng histamin như desloratadin, clarityne, telfast, cetirizin,... theo chỉ định của bác sĩ

Lời khuyên của thầy thuốc

Chủ động phòng bệnh bằng cách hạn chế tiếp xúc với côn trùng. Cần phát quang bụi rậm, cây cối xung quanh nhà để tránh nơi côn trùng cư ngụ. Đêm ngủ nên đóng kín cửa, nằm màn. Khi phơi quần áo nên lấy sớm vào để tránh côn trùng ẩn nấp trong đó. Nếu thấy côn trùng bò lên da thì nên lấy giấy hoặc thổi côn trùng đi, không nên bắt, chà xát hoặc giết nó gây thương tổn và chất tiết tiếp xúc với da nhiều hơn. Khi phát hiện côn trùng gần khu vực sống nên đóng cửa hoặc dùng lưới rất nhỏ để ngăn côn trùng không vào trong nhà, trong phòng. Trước khi ngủ hoặc trước khi mặc đồ thì nên kiểm tra giường chiếu, chăn màn, quần áo trước khi sử dụng, nếu phát hiện côn trùng bám trên quần áo không mặc nữa và đem đi giặt... Đến cơ sở y tế khám khi có biểu hiện nghi ngờ.
 
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những hiểu lầm về bệnh dị ứng ngoài da
ThS. Ngọc Tân - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

Xem thêm