Trầm cảm theo mùa
Trầm cảm theo mùa là một rối loạn tâm thần thường thay đổi theo mùa. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, gặp nhiều ở phụ nữ, thanh niên và người trẻ tuổi.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính xác của trầm cảm theo mùa chưa được biết đến. Các yếu tố nguy cơ có thể thay đổi tùy vào mỗi cá nhân. Tuy nhiên, người sống ở vùng có những đêm mùa đông dài hơn ban ngày (vùng vĩ độ cao) và ít ánh sáng mặt trời dễ có khả năng mắc bệnh hơn. Ví dụ như trầm cảm theo mùa thường gặp ở Canada và Alaska hơn là Florida.
Ánh sáng được cho là có ảnh hưởng đến bệnh. Một giả thuyết đưa ra rằng giảm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học tự nhiên điều hòa các hóc-môn, giấc ngủ và tinh thần. Giả thuyết khác cho rằng các chất hóa học của não bộ phụ thuộc vào ánh sáng có nhiều ảnh hưởng tới những người bị trầm cảm theo mùa.
Những người có tiền sử gia đình mắc rối loạn tâm thần này cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn.
Triệu chứng
Mặc dù trầm cảm theo mùa có ảnh hưởng khác nhau tới mỗi người nhưng những triệu chứng thường gặp nhất bắt đầu vào tháng 10 hoặc tháng 11 và kết thúc vào tháng 3 hoặc tháng 4. Tuy nhiên, bạn cũng có thể có các triệu chứng trước hoặc sau thời gian này.
Nói chung có hai loại trầm cảm theo mùa là: mùa đông và mùa hè.
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa đông gồm:
- Mệt mỏi vào ban ngày
- Khó tập trung
- Cảm giác tuyệt vọng
- Dễ bị kích thích
- Thiếu hứng thú với các hoạt động xã hội
- Thờ ơ
- Giảm hứng thú tình dục
- Cảm thấy bất hạnh
- Tăng cân
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa mùa hè:
- Dễ kích động
- Khó ngủ
- Tăng cảm giác bồn chồn
- Chán ăn
- Sụt cân
Trong những trường hợp nặng, những người trầm cảm theo mùa còn có thể có những ý nghĩ tự tử.
Chẩn đoán
Những triệu chứng của trầm cảm theo mùa có thể tương tự những rối loạn nặng khác như:
- Rối loạn lưỡng cực
- Suy giáp
- Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân
Bác sỹ có thể cho bạn làm một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh lí khác trước khi đưa ra chẩn đoán trầm cảm theo mùa, ví dụ như xét nghiệm máu để định lượng hóc-môn tuyến giáp.
Bác sỹ tâm thần sẽ hỏi bạn một số câu hỏi về triệu chứng của bạn và thời điểm nào bạn bắt đầu nhận thấy chúng. Người bị trầm cảm theo mùa có khuynh hướng xuất hiện các triệu chứng hàng năm.
Điều trị
Cả hai loại trầm cảm theo mùa đều có thể điều trị được bằng tư vấn và liệu pháp. Một giải pháp để điều trị trầm cảm theo mùa mùa đông là liệu pháp ánh sáng, đó là ở trong hộp ánh sáng hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Một lựa chọn khác đó là “bình minh giả”, sử dụng ánh sáng hoạt động theo giờ định trước giống như thời gian mặt trời mọc - lặn. Điều đó sẽ kích thích đồng hồ sinh học của cơ thể. Liệu pháp ánh sáng chỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát của thầy thuốc và các thiết bị đã được công nhận. Lối sống lành mạnh cũng có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng của trầm cảm theo mùa:
- Chế độ ăn lành mạnh bao gồm các protein từ động và thực vật, trái cây và rau củ
- Luyện tâp
- Ngủ đủ giấc
Một số bệnh nhân có đáp ứng điều trị tích cực khi sử dụng thuốc chống trầm cảm như fluoxetine (Prozac) và bupropion (Wellbutrin).
Khi nào cần đến gặp bác sỹ?
Nếu bạn có bất kì triệu chứng nào của trầm cảm theo mùa, bạn nên đến gặp bác sỹ.
Nếu bạn có ý định muốn làm hại bản thân hoặc người khác, cảm thấy cuộc sống không còn ý nghĩa, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ ngay lập tức từ các chuyên gia y tế, gia đình và bạn bè.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu tiềm ẩn của bệnh trầm cảm
-
Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên
Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.
-
Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh
Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.
-
Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh
Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
-
8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh
Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
-
Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ
Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
-
Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn
Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
-
Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?
Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
-
Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?
Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
