Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hướng dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh bằng phương pháp Kangaroo

Chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo (Kangaroo Mother Care) là một phương pháp y học thích ứng được lựa chọn để chăm sóc trẻ đẻ non/ nhẹ cân bằng cách đặt trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực mẹ hoặc người chăm sóc trẻ.

Hướng dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh bằng phương pháp Kangaroo

bigstock-Premature-Baby-24861548

Lợi ích của phương pháp Kangaroo

Đối với trẻ:

  • Được giữ ấm giảm nguy cơ hạ thân nhiệt.
  • Giảm cơn ngừng thở, ổn định nhịp thở, nhịp tim.
  • Tiêu hóa tốt hơn.
  • Ít có nguy cơ nhiễm trùng.
  • Phát triển tinh thần và thể chất, trẻ ngủ ngon và giảm kích thích.

Đối với bà mẹ:

  • Tăng cường mối quan hệ mẹ con.
  • Tăng tiết sữa, trẻ được bú mẹ sớm và kéo dài
  • Co hồi tử cung tốt, giảm nguy cơ xuất huyết sau đẻ
  • Giảm lo lắng, tăng tự tin, tăng khả năng chăm sóc con.

Nguyên tắc thực hiện phương pháp Kangaroo:

  • Tiếp xúc da-kề-da giữa mẹ và con ở vị trí Kangaroo (ẤP MẸ).
  • Nếu bà mẹ không thể ở cùng phòng với con 24 giờ/24 giờ được thì thời gian tiếp xúc da-kề-da trong ngày càng nhiều càng tốt.
  • Trong thời gian thực hiện phương pháp Kangaroo, trẻ vẫn tiếp tục được theo dõi thường xuyên về các thông số cơ bản (nhịp tim, nhịp thở, mầu sắc da, thân nhiệt, cân nặng…) và phát hiện điều trị các bệnh lý nếu có.

Các nội dung thực hiện PP Kangaroo tại bệnh viện:

  • Hướng dẫn đặt trẻ và giữ trẻ ở vị trí kangaroo.
  • Hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ.
  • Hướng dẫn cách bế, nâng giữ trẻ khi đánh thức trẻ dậy để cho ăn.
  • Hướng dẫn cách chăm sóc, vệ sinh và theo dõi trẻ, các dấu hiệu nguy hiểm có thể xẩy ra với trẻ và cách xử trí kịp thời.
  • Kích thích và xoa bóp cho trẻ.
  • Hỗ trợ bà mẹ: Hướng dẫn cách vận động, thư giãn cơ thể, giải thích nỗi lo lắng, sợ hãi của bà mẹ.

Tiêu chuẩn thực hiện Kangaroo

Tiêu chuẩn chọn trẻ để thực hiện PP Kangaroo :

  • Cân nặng < 2500 gam hoặc tuổi thai < 37 tuần.
  • Không có dấu hiệu bệnh lý hoặc đã vượt qua giai đoạn bệnh lý nặng.
  • Không phải nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch nữa.
  • Có đáp ứng tốt với các kích thích.

Tiêu chuẩn cho người mẹ tham gia thực hiện PP Kangazoo:

  • Tự nguyện, hợp tác thực hiện PP kagaroo theo hướng dẫn.
  • Sức khỏe tốt cả về thể chất và tinh thần.
  • Dành toàn bộ thời gian thực hiện PP kangaroo.
  • Thực hiện vệ sinh tốt: Không để móng tay, vệ sinh thân thể, quần áo.
  • Có thêm một người nhà nữa thích hợp, tự nguyện, nhiệt tình thay mẹ làm kangaroo khi cần thiết.

Một số vấn đề và biểu hiện có thể xảy ra trong khi làm Kangaroo:

Suy hô hấp

  • Trẻ tím tái, khó thở, rút lõm lồng ngực, thở rên, thở nhanh hoặc thở chậm. Cơn ngừng thở thường xuyên và kéo dài.
  • Xử trí: hướng dẫn bà mẹ luôn đặt trẻ ở tư thế cổ trung gian, không để gập cổ. Tùy mức độ mà có biện pháp hỗ trợ hô hấp khác nhau (ôxy, CPAP..)

Hạ thân nhiệt

  • Thân nhiệt mong muốn ở trẻ sơ sinh 36,5°C đến 37,4°C, nếu thân nhiệt trẻ < 36,5°C do phòng lạnh, nhiệt độ môi trường lạnh.
  • Xử trí: Ủ ấm cho trẻ bằng chăn ấm, đắp thêm chăn trên lưng trẻ, nhiệt độ phòng 28-30 độ, tránh gió lùa. Theo dõi nhiệt độ của trẻ 15-30 phút/ lần đến khi nhiệt độ trẻ trở về bình thường. Trong trường hợp thân nhiệt trẻ không được cải thiện cần có can thiệp cao hơn( cho trẻ nằm lồng ấp, giường sưởi.)

Các bước tiến hành

  • Rửa tay, sát khuẩn tay.
  • Chuẩn bị trẻ: cặp nhiệt độ (nếu cần), thay bỉm sạch, đội mũ, đi găng tay, găng chân, cởi áo, quấn trẻ trong khăn bông ấm.
  • Đặt trẻ vào túi Kangaroo: tháo bỏ khăn quấn, 1 bàn tay bế dưới cổ – mông trẻ, 1 tay bê mông trẻ.
  • Đặt tư thế đầu đúng: Nâng nhẹ dưới cằm, không bị gập cổ.
  • Đặt trẻ lên ngực mẹ: Nằm sấp, thẳng dọc giữa 2 vú mẹ, đầu nghiêng 1 bên, má tựa vào ngực mẹ. Mẹ có thể quan sát được mặt trẻ. Tạo tư thế da-kề-da, không bị tịt mũi, luôn quan sát được mặt trẻ. Trẻ nằm thoải mái trên ngực mẹ, giống con ếch bám vào người mẹ
  • Chỉnh sửa tư thế thân trên: Một tay giữ đầu, 1 tay đưa 2 chân trẻ ra khỏi phần dưới áo kangaroo, kéo phần trên áo lên ngang tai trẻ. Thân trên của trẻ được đỡ trong áo Kangaroo .
  • Chỉnh sửa tư thế 2 chân: Đổi tay giữ đầu, chỉnh sửa áo, kéo phần áo chùm kín 2 chi. Toàn thân được áo Kangaroo nâng đỡ, tư thế toàn thân trẻ thoải mái.
  • Đắp chăn bông, đảm bảo thân nhiệt.

Theo dõi trẻ khi thực hiện phương pháp Kangaroo

  • Theo dõi toàn trạng, các thông số cơ bản: nhịp tim, nhịp thở, mầu sắc da, thân nhiệt…
  • Trong suốt quá trình thực hiện PP kangaroo: TD phát hiện các dấu hiệu bất thường: SHH, vàng da, nôn trớ, phân, nước tiểu, cân nặng, vòng đầu, tinh thần, sự đáp ứng của trẻ.
  • Hỗ trợ và theo dõi khả năng chăm sóc con của bà mẹ và người nhà: cách cho trẻ ăn, NCBSM, cách giữ ấm, TD nhiệt độ, các dấu hiệu nguy hiểm, dinh dưỡng cho mẹ, tư thế khi mẹ ngủ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các vấn đề về phổi ở trẻ sinh non

Khoa Sơ sinh - Theo Bệnh viện Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm