Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dầu ăn công nghiêp và sức khỏe con người - Phần 2

Đã có một thời người ta tin rằng dầu ăn tốt cho sức khỏe hơn mỡ; dầu ăn công nghiệp đặc biệt là những loại dầu từ hạt như dầu đậu nành, dầu hạt cải và dầu ngô tốt cho trái tim, trí não và cả cơ thể con người. Nhưng sự thực thì không phải như vậy!

Rất nhiều công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhứng loại dầu ăn này hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Hãy tìm hiểu về lịch sử của ngành công nghiệp dầu ăn, những tác dụng không tốt của chúng đến ức khỏe và tìm hiểu xem loại chất béo nào bạn nên sử dụng để thay thế cho dầu công nghiệp.

Sử dụng dầu ăn không hợp lý sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe:

Hen

Ăn nhiều dầu công nghiệp làm tăng nguy cơ bị hen. Một lượng lớn chất béo omega 6 sẽ làm tăng các chất tiền viêm dẫn đến làm nặng thêm tình trạng viêm của cơ thể.

Bệnh tự miễn

Dầu ăn công nghiệp làm gia tăng tính tự miễn thông qua việc tăng tỷ lệ omega 6/omega3 và tăng quá trình oxi hóa của cơ thể cũng như gây ra viêm mạn tính

Bệnh tâm thần

Những loại dầu ăn công nghiệp không tốt cho não bộ. Cũng thông qua việc làm gia tăng tỷ số omega 6/omega 3, dầu ăn công nghiệp gây ra trầm cảm, lo âu, suy giảm nhận thức và mất trí nhớ. Tiêu thụ dầu hạt cải có liên quan đến việc suy giảm trí nhớ và suy giảm khả năng học hỏi trong bệnh Alzheimer. Chất béo dạng trans sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất dầu công nghiệp cũng có liên quan đến nguy cơ suy giảm trí nhớ.

Tiểu đường và béo phì

Liệu dầu ăn công nghiệp có khiến chúng ta mắc tiểu đường và béo phì? Nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra tiêu thụ nhiều acid linoleic một acid béo cơ bản có trong dầu công nghiệp, làm thay đổi sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh, tăng tiêu thụ thực phẩm và mỡ. Ở chuột, tiêu thụ nhiều dầu đậu nành dẫn đến béo phì, kháng insulin, tiểu đường và gan nhiễm mỡ. Nhưng nghiên cứu trên động vật cũng gợi ý rằng dầu hạt cải có thể là nguyên nhân gây ra kháng insulin.

Những nghiên cứu trên người cũng chỉ ra tác động của dầu công nghiệp trên bệnh tiểu đường và béo phì đặc biệt là ở trẻ em.

Bệnh tim

Trái ngược với quảng cáo, những acid béo được oxi hóa đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các bệnh tim mạch. Người ta đã tìm thấy mối liên quan của việc acid linoleic có trong dầu công nghiệp với bệnh tim mạch. Giả thuyết của mối liên quan này như sau: chế độ ăn có acid linoleic từ dầu ăn công nghiệp sẽ hợp nhất với lipoprotein trong máu. Sự bất ổn của aicd linoleic làm tăng nguy cơ của quá trình oxi hóa lipoprotein. Lipoprotein bị oxi hóa sẽ không có khả năng nhận diện với những thụ thể chuyên biệt trong cơ thể và thay vào đó là họa hóa các đại thực bào, tạo thành các mảng xơ hóa và dẫn đến bệnh tim mạch.

Dầu công nghiệp còn gây ra bệnh tim mạch thông qua việc tăng tỷ số omega 6-omega 3. Tỷ số tăng lên gây ra nhiều yếu tố nguy cơ với bệnh tim mạch vì quá nhiều omega 6 làm tăng các chất tiền viêm và tiền cũng gây ảnh hưởng dến hệ thống tim mach.

Ngoài ra việc tiêu thụ nhiều dầu công nghiệp cũng gây ra bệnh viêm ruột, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thoái hóa điểm vàng, viêm khớp. Tất cả đều do gia tăng lượng omega 6 trong cơ thể.

Vậy thì làm thế nào thay thế dầu công nghiệp đây?

  • Đầu tiên bạn phải có khái niệm gạt bỏ hết các loại dầu mình thường ăn như dầu hạt cải, dầu hạt ngô, dầu đậu nành, dầu hạt hướng dương, dầu lạc và nhiều loại khác đi.
  • Tiếp theo ngừng ăn các thực phẩm chế biến sẵn vì chúng đều được chế biến từ dầu ăn công nghiệp. Các quán ăn cũng hay sử dụng dầu công nghiệp chiên đi chiên lại nhiều lần.
  • Tiếp nữa là tránh ăn các thực phẩm động vật được nuôi công nghiệp.

Khi nghĩ đến omega 6, chất lượng mới là vấn đề? Thực tế chỉ có omega 6 trong dầu công nghiệp mới ảnh hưởng đến sức khỏe còn loại omega 6 có trong thực phẩm tự nhiên thì lại rất tốt. Omega 6 trong thực phẩm không bị oxi hóa không tiếp xúc với nhiều hóa chất và trải qua quá trình công nghiệp hóa nên chúng mới có lợi cho sức khỏe. Omega 6 có nhiều trong các loại hạt chứa dầu, gia cầm và quả bơ.

Một số lại chất béo nên dùng để nấu

Dầu ôliu

Dầu ôliu là một loại dầu đã có mặt trong chế độ ăn của con người hàng nghìn năm nay. Chúng giàu chất chống oxi hóa là vitamin E và các poly phenol với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe trong đó có cả việc bảo vệ hệ thống tim mạch và chống lại bệnh tiểu đường. Một thìa cà phê dầu ôliu có chứa 1,9g chất béo bão hòa; 9,8g chất béo không bão hòa đơn và 1,4g chất béo không bão hòa đa.

Dầu dừa

Dầu dừa là một siêu thực phẩm với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng chứa triglyceride chuỗi trung bình như lauric acid, acid béo, là những chất sẵn sàng cũng cấp năng lượng cho cơ thể, chống sự phát triển của nấm, vi khuẩn và virus. Dầu dừa có chứa 90% là chất béo bão hòa rất bền với nhiệt.

Bơ động vật

Nếu bạn dung nạp tốt các chế phẩm của sữa, bơ động vật thì đó là một sự lựa chọn tuyệt vời đặc biệt là những chế phẩm từ động vật ăn cỏ. Bơ của chúng có chứa những acid linoleic liên kết, là chất béo chống ung thư và thúc đẩy chuyển hóa. Một thìa bơ động vật có chứa 7,2g chất béo bão hòa, 2,9 g chất béo không bão hòa đơn, và 0.4g chất béo không bão hòa đa.

 Mỡ động vật

Có thể bạn ngạc nhiên, vì từ lâu lắm rồi bạn không còn sử dụng mỡ nữa vì chúng được coi là quá béo. Loại mỡ phổ biến là mỡ lợn, mỡ gà đều có thể sử dụng để chế biến nấu nướng tốt.

Cuối cùng, để đảm bảo việc nạp được các chất béo bão hòa lành mạnh trong chế độ ăn của bạn thì hãy chịu khó bổ sung các loại hạt, bơ, dừa, cá béo hoang dã, thịt động vật ăn cỏ là những nguồn chất béo tuyệt vời cho cơ thể bạn. Note lại cho bạn nhớ: hãy chọn chất béo động vật để nấu ăn, và dùng chất béo thực vật để trộn dầu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu đúng về DHA – dưỡng chất vàng cho sự phát triển của trẻ

Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Chriskresser
Bình luận
Tin mới
  • 16/10/2025

    Ngủ đủ giấc: Chìa khóa nâng cao hiệu suất học tập hàng ngày

    Trong xã hội hiện đại, nhiều học sinh tin rằng việc cắt giảm giấc ngủ để có thêm thời gian học tập là cách hiệu quả để đạt thành tích cao. Tuy nhiên, quan niệm này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất học tập. Giấc ngủ không phải là thứ có thể hy sinh mà là nền tảng quan trọng giúp học sinh duy trì sự tập trung, cải thiện trí nhớ và nâng cao khả năng sáng tạo. Bài viết này sẽ khám phá tầm quan trọng của giấc ngủ đối với học sinh và cách xây dựng thói quen ngủ khoa học để tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 15/10/2025

    3 thay đổi thói quen ăn uống giúp tránh xa đột quỵ

    Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy có cách nào ngăn ngừa đột quỵ hay không?

  • 15/10/2025

    Bí quyết rạng ngời cho phụ nữ hiện đại

    Làn da rạng rỡ, căng tràn sức sống không chỉ là biểu hiện của vẻ đẹp bên ngoài mà còn phản ánh sức khỏe bên trong. Để có làn da rạng rỡ và duy trì vẻ đẹp lâu dài, phụ nữ hiện đại cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các phương pháp chăm sóc da khoa học. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp phụ nữ luôn tự tin và làm chậm quá trình lão hóa.

  • 15/10/2025

    6 công thức nước ép lựu giúp eo thon, da đẹp tự nhiên

    Nước ép lựu giàu chất chống oxy hóa và vitamin nuôi dưỡng cơ thể. Tham khảo 6 công thức nước ép lựu giúp eo thon gọn và làn da rạng rỡ.

  • 15/10/2025

    Cách để chống đói, khát trong điều kiện thiếu thốn về thức ăn, nước uống. Người dân cần làm gì để cầm cự?

    Trong khủng hoảng thiếu lương thực và nước do thiên tai, mưa bão, lũ lụt,... Việc người dân cần có nguồn nước sạch và thực phẩm cứu trợ là ưu tiên hàng đầu. Bài viết dưới đây sẽ tập trung vào những điều cần lưu ý để người dân tiết kiệm nước uống, ăn khẩu phần tối ưu (năng lượng cao), bảo toàn sức khỏe và năng lượng, và tổ chức các hoạt động cộng đồng để phân phối, hỗ trợ những người hoàn cảnh khó khăn.

  • 15/10/2025

    Cân bằng cuộc sống và công việc: Bí quyết cho mẹ luôn tươi trẻ và tràn đầy năng lượng

    Trong cuộc sống hiện đại, người mẹ không chỉ đảm nhận vai trò chăm sóc gia đình mà còn phải đối mặt với áp lực từ công việc và trách nhiệm xã hội. Việc tìm kiếm sự cân bằng cuộc sống giữa những vai trò này là một thách thức lớn, nhưng cũng là chìa khóa để duy trì sức khỏe, sự tươi trẻ và năng lượng tích cực.

  • 14/10/2025

    Tại sao bạn muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn?

    Cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn có thể là do phản ứng bình thường ở ruột già gọi là phản xạ dạ dày-đại tràng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên có cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn, cùng với các triệu chứng như đau quặn bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy, thì hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân.

  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

Xem thêm