Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cơn đau do sỏi mật

Sỏi mật ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn, tuy nhiên đàn ông cũng có nguy cơ mắc sỏi mật.

Hầu hết mọi người không bao giờ nghĩ về sỏi mật cho đến khi họ phải chịu đựng một cơn đau quặn như xuyên thủng ruột do sỏi mật. Cơn đau thường xảy ra sau khi ăn, đặc biệt là sau bữa ăn giàu chất béo và cholesterol. Cơn đau có thể kéo dài từ 30 phút cho đến 2 hoặc nhiều giờ.

Cơn đau thường bắt đầu ở phía trên bên phải của bụng và có thể lan đến phần lưng, giữa xương bả vai và dưới vai phải. Bạn cũng có thể buồn nôn và nôn.

Bạn không nên lờ đi cơn đau, hoặc cố gắng chịu đựng nó. Những cơn đau do sỏi mật là những dấu hiệu cảnh báo về các biến chứng nặng có thể xảy ra với túi mật.

Sỏi mật được hình thành như thế nào?

Sỏi mật được hình thành vì có quá nhiều cholesterol trong mật của bạn, mật là một loại dịch tạo nên bởi gan ra để tiêu hóa chất béo. Dịch mật được tích trữ và tiết ra trong quá trình tiêu hóa bởi túi mật - một cơ quan nội tạng có hình quả lê nằm dưới gan.

Khi có quá nhiều dịch mật được tạo ra, chúng sẽ hình thành các tinh thể rồi kết lại với nhau tạo thành sỏi. Sỏi rất đa dạng về kích thước, từ cỡ một hạt cát cho đến to bằng quả bóng gôn, nhưng hầu hết là to bằng một hòn đá cuội.

Cơn đau do sỏi mật xảy ra khi sỏi quá lớn hoặc quá nhiều gây tắc đường dẫn mật. Cơn đau không phải do chính các hòn sỏi gây ra mà là do sự co thắt của túi mật khi nó cố gắng đẩy dịch mật đi qua chỗ tắc.

Nếu có quá nhiều dịch mật bị ứ đọng lại, túi mật có thể sẽ bị viêm. Dịch mật cũng có thể quay ngược trở lại và đi vào máu, điều này có thể gây nên bệnh vàng da - một chứng bệnh khiến cho da và lòng trắng của mắt có màu vàng. Những triệu chứng khác có thể bao gồm đổ mồ hôi, lạnh, sốt nhẹ hoặc nước tiểu có màu vàng đậm.

Bạn cần đi khám ngay lập tức nếu có những dấu hiệu trên và khi gặp phải cơn đau do sỏi mật nặng và thường xuyên.

Những yếu tố nguy cơ

Nếu bạn hiện chưa bị sỏi mật, đừng nghĩ là bạn đã có miễn dịch với nó. Sỏi mật thường xuất hiện nhiều ở phụ nữ độ tuổi từ 20 đến 60. Tuy nhiên, chúng thường gặp ở cả hai giới sau tuổi 60.

Những yếu tố khác cũng sẽ làm tăng nguy cơ của bạn. Ví dụ như những người thừa cân thường dễ mắc hơn bởi thừa cân thường là kết quả của việc tiêu thụ quá nhiều đồ ăn giàu năng lượng và chất béo. Gen di truyền cũng là một yếu tố. Những người trong gia đình có tiền sử sỏi mật cũng có nguy cơ cao hơn.

Không có một cách chắn chắn nào có thể phòng ngừa được sỏi mật nhưng bạn có thể thực hiện những bước sao để bảo vệ bản thân: Chế độ ăn và giảm cân đóng một vai trò rất quan trọng. Thực hiện một chế độ ăn kiêng giảm những thực phẩm giàu chất béo và tăng thức phẩm có nguồn gốc thực vật cũng như tập luyện thường xuyên giúp bạn duy trì được cân nặng phù hợp.

Nhưng cố gắng tránh khỏi việc giảm cân quá nhanh vì điều này cũng dẫn đến hình thành sỏi mật. Đặt mục tiêu giảm cân chỉ từ nửa cân đến một cân trong vòng 1 tuần.

Sỏi mật không phải bao giờ cũng là vấn đề nghiêm trọng

Sỏi tuy đã được hình thành nhưng không phải lúc nào cũng cần được loại bỏ. Nếu chúng không ảnh hưởng đến chức năng của túi mật và không gây bất kì dấu hiệu nào thì không cần phải loại bỏ chúng.

Tuy nhiên, nếu những triệu chứng nặng lên, lựa chọn tốt nhất là cắt túi mật, cũng chính là loại bỏ sỏi. Phẫu thuật cắt túi mật là một trong những thủ thuật phổ biến nhất. Bệnh nhân có thể nhanh chóng hồi phục và quay lại với cuộc sống hằng ngày chỉ trong vài ngày.

Cuộc sống khi không có túi mật

Khi túi mật của bạn đã bị cắt, bạn vẫn có thể sống một cuộc sống hoàn toàn khỏe mạnh. Mật sẽ chảy thẳng vào gan và ruột mà không cần phải tích trữ. Tuy nhiên, mật sẽ ít đặc hơn, do vậy, bạn sẽ thường bị tiêu chảy. Bạn có thể làm chủ được vấn đề này bằng cách ăn chế độ ăn ít chất béo hơn để mật tiết ra ít hơn và tăng cường lượng chất xơ trong khẩu phần.

Bình luận
Tin mới
Xem thêm