Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chúng ta đã tiến gần đến khả năng miễn dịch cộng đồng với COVID-19 như thế nào?

Vaccine đã mang đến những hiệu quả tích cực dù mới chỉ trên một số lượng đối tượng tương đối nhỏ. Chặng đường phía trước vẫn là rất dài, và không biết chắc chắn đến khi nào chúng ta mới đạt được miễn dịch cộng đồng đối với bệnh COVID 19

Miễn dịch cộng đồng

Có một cụm từ thường xuyên xuất hiện trong các cuộc thảo luận về cuộc sống trong bối cảnh thế giới không chỉ hậu COVID-19 mà thậm chí là trước khi sự lan tràn của COVID-19 trên toàn cầu khiến nhiều quốc gia lăn tăn trong việc lựa chọn các biện pháp can thiệp: miễn dịch cộng đồng. Xét cho cùng, hình thức bảo vệ diện rộng này rất cần thiết trong việc làm chậm và ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm khác nhau. Trong quá khứ, miễn dịch cộng đồng mang tới hiệu quả bảo vệ lây lan nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bao gồm bại liệt, sởi, thủy đậu và quai bị…

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), một cộng đồng người có được khả năng đạt được miễn dịch cộng đồng khi một phần đáng kể dân số trong cộng đồng đó trở nên miễn dịch với bệnh truyền nhiễm. Một người có thể đạt được khả năng miễn dịch đó thông qua tiêm chủng vaccine, hoặc khả năng tự xây dựng phản ứng miễn dịch của cơ thể do trước đã mắc phải đó. Từ đó, bệnh khó có thể lây lan từ người sang người.

Khi nói đến COVID-19, con đường để đạt được miễn dịch cộng đồng không hề đơn giản. Các chuyên gia cho biết vào cuối tháng 2, một báo cáo đã đặt ra hy vọng về việc Hoa Kỳ sẽ đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng vào cuối mùa hè và đầu mùa thu vào năm 2021. Trong một phân tích gần đây, các nhà khoa học đã ước tính rằng 70% dân số Hoa Kỳ có thể được tiêm chủng đầy đủ và có thể chống lại COVID-19 vào cuối tháng 7. Con số này sẽ là 85% có thể được tiêm phòng vào giữa tháng 9.

Ngay cả khi các biến thể có khả năng lây nhiễm cao đang lan rộng, các chuyên gia vẫn đồng ý rằng có thể đưa ra được mốc thời gian cụ thể nếu tỷ lệ dân số được tiêm chủng tiếp tục tăng lên. Theo các chuyên gia, khả năng vào cuối mùa hè, dân số Hoa Kỳ có thể sẽ tiến gần hơn đến khả năng miễn dịch cộng đồng. Hiện tại, các chuyên gia đang phân tích xem liệu con đường này còn bao xa.

Chính xác thì khả năng miễn dịch cộng đồng hoạt động như thế nào?

Đầu tiên, điều quan trọng là phải hiểu được cách chúng ta tự xây dựng khả năng miễn dịch đối với các bệnh truyền nhiễm khác nhau ngay từ đầu. Khi bạn tiếp xúc với mầm bệnh gây bệnh, chẳng hạn như virus corona, cơ thể bạn sẽ khởi động phản ứng miễn dịch để tấn công nó.

Cho dù bản thân bạn có xuất hiện các triệu chứng hay không, cơ thể vẫn sẽ sản xuất ra các kháng thể duy nhất — các protein đặc hiệu chiến đấu chống lại những gì mà cơ thể coi là tác nhân lạ xâm nhập —với mục đích chính là đẩy lùi mầm bệnh có hại và thậm chí là sau này nếu cơ thể gặp lại chính tác nhân đó. Sự bảo vệ này có thể được thiết lập thông qua tự bản thân lây nhiễm tự nhiên hoặc thông qua một loại vaccine hiệu quả.

Khi một số lượng lớn người trong cộng đồng trở nên miễn dịch với tác nhân truyền nhiễm, điều này khiến những người không có khả năng miễn dịch có khả năng nhiễm bệnh khó hơn rất nhiều. Lúc này, virus không thể xâm nhập và lan truyền trong cộng đồng, và khi đó ngay cả những người không thể tiêm phòng như trẻ sơ sinh, những người có tình trạng sức khỏe nhất định hoặc những người trong diện chống chỉ định tiêm vaccine cũng được bảo vệ đồng thời.

Một ví dụ điển hình của miễn dịch cộng đồng: bệnh sởi đã được loại trừ khỏi Hoa Kỳ vào năm 2000 do miễn dịch cộng đồng. CDC cho biết các cụm mắc sởi vẫn xuất hiện ở một vài địa điểm, nhưng nguy cơ đối với phần lớn dân số vẫn ở mức thấp nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao. Tuy nhiên, khả năng miễn dịch của cộng đồng là khác nhau tùy theo bệnh khác nhau. Tỷ lệ người cần được miễn dịch để tạo miễn dịch cộng đồng phụ thuộc vào từng loại bệnh cụ thể.

Liệu có khả năng miễn dịch cộng đồng với COVID-19 không?

Đây có thể được coi là hy vọng trong thời gian tới. Các chuyên gia cho biết vaccine là cách chắc chắn nhất để phát triển khả năng miễn dịch cộng đồng trong quần thể. Vẫn có một số người có khả năng tự sản sinh miễn dịch do quá trình nhiễm bệnh tự nhiên (những người mắc COVID-19 và khỏi bệnh). Điều các chuyên gia nhận thấy là nhiễm bệnh tự nhiên là không đủ khả năng để làm chậm lây nhiễm virus vì nó đã giết chết hơn 530.000 người tính riêng tại Hoa Kỳ (tại thời điểm bài báo cáo xuất bản).

Các vaccine COVID-19 hiện có đang giúp chúng ta tiến gần hơn đến khả năng miễn dịch cộng đồng?

Các chuyên gia lý giải rằng vaccine tạo ra khả năng miễn dịch và càng nhiều người được tiêm vaccine thì càng tiến gần đến ngưỡng miễn dịch của cộng đồng. Theo dữ liệu của CDC, cho đến nay đã có hơn 100 triệu liều vaccine đã được sử dụng tại Hoa Kỳ, đạt hơn 22% dân số.

Dữ liệu thu thập cho thấy có khoảng gần 30 triệu người ở Hoa Kỳ - hay 9% dân số đã mắc COVID-19. Điều quan trọng là phải tiêm vaccine cho những người đó để giúp họ xây dựng kháng thể lâu dài và tăng miễn dịch tế bào T. Khả năng miễn dịch do vaccine tạo ra cũng mạnh mẽ hơn so với miễn dịch cơ thể tự tạo ra do nhiễm bệnh tự nhiên. Tuy nhiên, việc đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng bằng vaccine phức tạp hơn so với tưởng tượng. Không phải tất cả mọi người đều có nguy cơ nhiễm và lây truyền virus như nhau — và một số có nhiều khả năng bị nhiễm và lây lan virus cao hơn trong khi những người khác có thể không như vậy.

Điều gì xảy ra khi miễn dịch cộng đồng đối với COVID-19 được thiết lập?

Các chuyên gia cho rằng khi đạt được miễn dịch cộng đồng, mối đe dọa của COVID-19 sẽ nhỏ hơn. Một số chuyên gia cho rằng bệnh sẽ biến mất và có thể sẽ trở thành theo mùa giống như bệnh cúm, chẳng hạn gia tăng lượng người mắc vào mùa đông. Khi trở thành một bệnh hô hấp, chúng sẽ dễ kiểm soát hơn và số lượng các ca bệnh sẽ giảm xuống.

Tổng kết

Miễn dịch cộng đồng là điều có thể đạt được trong thời gian tới, song điều này không hề dễ dàng. Sự hiện diện của vaccine cung cấp khả năng miễn dịch cho đông đảo dân cư, và khi một số lượng người nhất có miễn dịch đặc hiệu được hình thành, tình trạng lây lan và mức độ nặng nề của bệnh sẽ giảm dần.

Tham khảo thêm thông tin tại: Sự khác nhau giữa mắc COVID-19, cảm lạnh, dị ứng và cảm cúm là gì?

 
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm